11oct07-013a.jpg

Γεννήθηκα στο Λαγκαδά, μεγάλωσα δίπλα στη λίμνη. Πηγαίναμε μικροί εκδρομές με το σχολείο, τρέχαμε στις καλαμιές. Κι όταν μεγαλώσαμε λίγο παίρναμε άλογα και κάναμε ιππασία πλάι στα νερά. Θυμάμαι τα γριβάδια, έξι ως δώδεκα οκάδες το ένα… και τα άλλα, τα μικρότερα και τα χέλια… Στην Κατοχή, τα ψάρια της Κορώνειας τάισαν όλο το λεκανοπέδιο και μεγάλο μέρος της Θεσσαλονίκης…

Τώρα δεν υπάρχει λίμνη, ούτε ψάρια – ενώ τα πουλιά δηλητηριάζονται. Από τη δεκαετία του ’70 ξεκίνησε η αντίστροφη πορεία: Η υπεράντληση του υδροφόρου ορίζοντα για γεωργικές εκμεταλλεύσεις και η μόλυνση της λίμνης από βιοτεχνίες και οικισμούς, σε συνδυασμό με τη χαρακτηριστική ανικανότητα της νομαρχίας Θεσσαλονίκης (τόσο επί ΠΑΣΟΚ, όσο και επί Ψωμιάδη) να διαχειριστεί το πρόβλημα – έφεραν την Κορώνεια στο σημείο να μετατραπεί από ζωντανή λίμνη σε (μολυσμένο) υγρότοπο.

Χθες βράδυ, στην εκδήλωση των Οικολόγων – Πράσινων μίλησαν πολλοί. Ειδικοί επιστήμονες και πολιτικά πρόσωπα, από διάφορους πολιτικούς χώρους, καθώς και πολίτες, όπως ο ηλικιωμένος κύριος που ξεκίνησε λέγοντας αυτά που έβαλα στην αρχή του ποστ – και παρουσίασαν το πρόβλημα σε όλες του τις λεπτομέρειες. Πρότειναν δράσεις που θα αντιστρέψουν την πορεία προς τον προδιαγεγραμμένο θάνατο, έστω και τώρα. Μοναδικό μελανό σημείο, στο δια ταύτα: Για να ξαναγεννηθεί η Κορώνεια υπάρχει μια απαράβατη προϋπόθεση, η τύχη της να γίνει θέμα της τοπικής κοινωνίας, δηλαδή του Λαγκαδά και των γύρω χωριών. Κάτι που, προς το παρόν, δε φαίνεται να συγκεντρώνει ισχυρές πιθανότητες…koroneiaΚατά σύμπτωση, το κάτω μέρος της εικόνας από το Google Earth είναι παλιότερο, το πάνω πιο πρόσφατο. Σε συνδυασμό με τις ορατές εξελίξεις στα όρια της λίμνης, μπορεί κανείς να σχηματίσει μια εικόνα για το τι έχει συμβεί. Ωστόσο, η κατάσταση σήμερα είναι ακόμα χειρότερη: μέγιστο βάθος 80 εκατοστά, πυθμένας στρωμένος με λάσπη, εμπλουτισμένη με …ό,τι μπορείτε να φανταστείτε!

*

Στη συνέχεια, όλα τα γιατί (και προτάσεις) από τον βιογιάννη

Σχετικά με την Κορώνεια: Η ανημποριά των δυνάμεων της λογικής !

Τελικά μου φαίνεται ότι το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι η μίζερη γκρίνια και η παθητική συγκίνηση μπροστά σε αυτό που χάνεται. Μια πρακτική δηλαδή αυτο-υπονόμευσης και «περιφοράς του νεκρού» ως μια πράξη μαζικής εκτόνωσης του «κάναμε ότι μπορούσαμε». Η ηττοπάθεια δεν είναι κάτι καινούργιο και οπωσδήποτε έχει τη ρίζα της στην άγνοια και τον μυστικισμό, ότι τάχα τον κόσμο τον κυβερνούν μυστήριες, «άγνωστες» δυνάμεις μακριά από τις ανθρώπινες ιδέες και επιλογές. Ποτέ δεν είναι αργά να αναλάβουμε τις τύχες της ζωής μας αλλάζοντας τις ιδέες, τις δράσεις και τη συμπεριφορά μας. Αλλάζοντας τη μοίρα μας.

Ποια είναι τα δεδομένα σχετικά με τη λίμνη Κορώνεια ;

Πρώτον: Το ισοζύγιο της λίμνης είναι αρνητικό σε επίπεδο ποσότητας νερού που κατακρατεί η λίμνη στο τέλος κάθε έτους, εδώ και πολλά χρόνια. Σαν να λέμε δηλαδή ότι το νερό που «φεύγει» από τη λίμνη δεν αντικαθίσταται τουλάχιστον σε ίση ποσότητα με αυτό που εισέρχεται από τις βροχοπτώσεις και τις τοπικές επιφανειακές παροχές (πηγές). Εδώ δεν υπάρχει άλλη αιτία από την σπάταλη χρήση του νερού μέσω του συγκεκριμένου μοντέλου γεωργίας που ακολουθείται στην ευρύτερη περιοχή της λεκάνης απορροής της λίμνης. (Επεκτατική βιομηχανοποίηση της γεωργίας, σπάταλος τρόπος χρήσης του νερού, υδροβόρα καλλιεργούμενα γεωργικά είδη, τζάμπα χρήση «αγροτικού νερού»).

Δεύτερον: Ρύπανση της λίμνης από τις βιομηχανικές και αγροτικές χρήσεις γης, μέσα στην περιοχή που ορίζει ο υδροκρίτης της λίμνης (τα χείλη της λεκάνης απορροής). Εδώ δεν υπάρχει άλλη αιτία εκτός από την κατάχρηση της λίμνης ως τον τελικό αποδέκτη των βιομηχανικών παραπροϊόντων (βαρέα μέταλλα, τοξικά, επικίνδυνα χημικά) και των προϊόντων απόπλυσης των γεωργικών καταλοίπων (λιπάσματα, φυτοφάρμακα. ορμόνες, ζιζανιοκτόνα κ.λ.π).

Τρίτον: τα ίδια τα χαρακτηριστικά της λίμνης δεν επιτρέπουν πρακτικές περαιτέρω συσσώρευσης φερτών υλικών στη λίμνη από τους γύρω χείμαρρους/ρέματα. Εδώ δεν υπάρχει άλλη αιτία παρά η καταστροφή των επιφανειακών ρεμάτων/χειμάρρων (εγκιβωτισμός, ευθυγράμμιση, μπάζωμα, χτίσιμο κ.λ.π). Οι ευθυγραμμισμένοι χείμαρροι, τα εγκιβωτισμένα ρέματα και η απουσία της ρεματικής βλάστησης, είναι οι παράγοντες που επιτείνουν την μεταφορά φερτών υλικών στη λίμνη με συνέπεια το «αβαθές της Κορώνειας» να αυξάνει κατά έτος, και από την έλλειψη νερού λόγω αρνητικού υδάτινου ισοζυγίου, αλλά και από την άνοδο του βυθού της λόγω υπερβολικής απόθεσης φερτών υλικών. Το αβαθές της λίμνης επιφέρει συνθήκες μη οξυγόνωσης των νερών και δεν επιτρέπει την ύπαρξη ζωής στη λίμνη που έχει ανάγκη οξυγόνου (π.χ ψάρια κατά κύριο λόγω, και υδρόβια πουλιά) μετατρέποντάς σιγά-σιγά σε λακκούβα τοξικών αποβλήτων και δηλητηριώδες τέλμα.

Οι προτάσεις ανάσχεσης της καταστροφής της λίμνης αντιμετωπίζουν τις αιτίες καταστροφής της, και (περιληπτικά) δεν είναι άλλες παρά:

Στο πρώτο: Αλλαγή στο μοντέλο γεωργικής δραστηριότητας σε κατεύθυνση παραγωγής αγροτικών προϊόντων ποιότητας και ονομασίας προέλευσης. Επιλογή και σχεδιασμός καλλιεργειών σε ξηρικές/ημιξηρικές συνθήκες. Χρήση νερού με δίκτυο άρδευσης σε σταγόνες. Σταμάτημα κάθε άλλης νέας γεώτρησης, κλείσιμο ή αυστηρός έλεγχος των παλαιών, χρήση υδρομέτρων, αγορά νερού με τιμολόγιο που να αυξάνει σε περίπτωση υπερκατανάλωσης νερού σε κάθε δεδομένη καλλιέργεια/γεωργική απόδοση.

Στο δεύτερο: Πλήρης επεξεργασία και ανακύκλωση του νερού. καμία απόθεση χημικών απόβλητων στους υδάτινους αποδέκτες (ρυάκια, χείμαρους, ρέματα και τελικά στη λίμνη). Σύστημα παρακολούθησης της ποιότητας του επιφανειακού νερού, αυστηρός έλεγχος όλων των βιομηχανιών σε καθημερινή βάση, κλείσιμο των παρανομούντων και αποζημίωση των εργαζόμενων με παράλληλη εξασφάλιση του μισθού τους τουλάχιστον για 5 έτη ανεργίας. Υπεύθυνοι γεωπόνοι για την τήρηση κανόνων χρήσης φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων. Έλεγχος της αγοράς και της χρήσης φυτοφαρμάκων στην πηγή τους.

Στο τρίτο: Διατήρηση της αντιπλημμυρικής προστασίας των χειμάρρων/ρεμάτων με σύγχρονη αποκατάσταση των φυσικών τους χαρακτηριστικών ροής και βλάστησης. Ζώνες προστασίας σε κάθε χείμαρρο 5 μέτρα δεξιά και αριστερά της όχθης τους. Εκτεταμένες δενδροφυτεύσεις και αναγέννηση της βλάστησης των χειμαρρικών βιοτόπων. Σταμάτημα καταστροφής καλαμιώνων, και αποδοχή του ελέγχου επέκτασή τους, μόνο μετά από μελέτες και κάνοντας χρήση κτηνοτροφικών ζώων (π.χ νεροβούβαλοι).

Συνειδητά δεν υπολογίζεται ο (μακροσκοπικός) παράγοντας «αλλαγή του κλίματος», για ευνόητους λόγους, αλλά και στην περιοχή θα ήταν χρήσιμο και αναγκαίο να προωθηθούν μέτρα/κίνητρα εξοικονόμησης και παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε επίπεδο δημόσιων κτιρίων, συγκροτημάτων οικιών και μεμονωμένων οικιστικών λύσεων αλλά και στη γεωργοκτηνοτροφική δραστηριότητα.

Όλα τα παραπάνω έχουν τεθεί με ολοκληρωμένο η μη τρόπο (ανεπιτυχώς ως προς την υιοθέτησή και την εφαρμογή τους για διάφορους λόγους), μέσα από προτάσεις του συνόλου οικολογικών οργανώσεων και οργανισμών (κυρίως, Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης, Ορνιθολογική εταιρεία, ΕΚΒΥ κ.α).

Το πρόβλημα είναι το εξής: Πως θα «πείσεις» κάποιον ο οποίος μέχρι σήμερα θεωρούσε το νερό, το έδαφος και τον αέρα ιδιοκτησία του («ότι θέλω κάνω, δικό μου είναι»), με αντίστοιχη ληστρική χρήση κατασπατάλησης, να αλλάξει συμπεριφορά, και να θεωρήσει το νερό, το έδαφος και τον αέρα «κοινά αγαθά» δημόσια χρήσης μέσα σε συγκεκριμένα όρια λελογισμένης ικανοποίησης των ανθρώπινων αναγκών ;

Εδώ δύο μόνο λύσεις χωράνε:

Ή θα επιβληθεί μια «δικτατορική λύση», που θα επιβληθεί από τα πάνω (ο φωτισμένος, ο «αμόλυντος ηθικά», δήθεν ακριβοδίκαιος ηγέτης) με τη δύναμη και την πυγμή για να μπει επιτέλους «μια τάξη». Αυτή είναι η «λύση» του Οικοφασιμού που επιλέγει λύσεις «σπαταλώντας» τους ανθρώπους προς όφελος, δήθεν, της Φύσης. Η «λύση» αυτή, ταχτικά μπορεί να έχει κάποια αποτελέσματα, στρατηγικά όμως θα διέπεται πάντα από τη διαφθορά, τις επιλεκτικές εύνοιες και την επαναφορά στις αρχικές συνθήκες αστάθειας, αφού θα έχει εξορίσει το ανθρώπινο στοιχείο με απάνθρωπα μέτρα.

Ή, η τοπική κοινωνία θα κάνει βήματα συνειδητοποίησης των αδιεξόδων της και θα αποφασίσει να διατηρήσει την ύπαρξή της, μέσα από την ενσωμάτωση των αναγκών της με κοινωνική αλληλεγγύη και περιβαλλοντική καταλληλότητα στα δεδομένα περιοριστικά πλαίσια των Φυσικών Οικοσυστημάτων (Νέος Πολιτισμός). Αυτή η λύση μόνο είναι στρατηγικά σταθερή και δίκαιη. Η αρμονική και ισόρροπη ένταξη των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στο φυσικό τους περιβάλλον είναι η μόνη λύση που μπορεί να εγγυηθεί και την ύπαρξη των ανθρώπινων κοινωνιών στο διηνεκές αλλά και των Φυσικών Οικοσυστημάτων. Ήδη το επάγγελμα του ψαρά στη λίμνη Κορώνεια έχει εξαφανιστεί, το επόμενο, αν συνεχιστεί η παρούσα κατάσταση, θα είναι οι αγρότες.

Οι αγρότες (συνεταιρισμοί, σύλλογοι, ενώσεις αγροτών κ.λ.π.) δεν έχουν πάρει χαμπάρι τίποτε από το ζοφερό μέλλον. Νομίζουν ότι τελικά κάτι θα γίνει, έξω από την δική τους δράση, και όλα θα πάνε μια χαρά. Από εδώ να αρχίσουμε…

Advertisement