Ο χριστιανισμός, λέει (1), ανέστησε τον Ελληνισμό και του έδωσε άλλα χίλια χρόνια ιστορίας στην πρωτοπορία του πολιτισμού.
Η πόλη Γάζα υπάρχει ακόμα, στην Παλαιστίνη. Είναι μια από τις αρχαιότερες πόλεις του κόσμου, η πόλη όπου ο Σαμψών γκρέμισε τον ναό του θεού Δαγών, των Φιλισταίων. Βρίσκεται ογδόντα πέντε χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Ιερουσαλήμ, τρεις μέρες με τα πόδια, χτισμένη πάνω σε λόφο, πέντε χιλιόμετρα από τη Μεσόγειο, σταυροδρόμι προς την Αίγυπτο, τη Βαβυλώνα και την Ευρώπη. Παρήγαγε περίφημο κρασί, που εξήγαγε σ’ όλον τον αρχαίο κόσμο, αλλά και το ομώνυμο λεπτό ύφασμα, που το φτιάχνανε στα εργαστήρια με μετάξι, λινό, μαλλί ή βαμβάκι. Την πολιόρκησε ο Αλέξανδρος για δυο μήνες, τραυματίστηκε μάλιστα σοβαρά από βέλος των αμυνομένων. Όταν την κατέλαβε, τον Νοέμβριο του 332 πΧ, εξαγριωμένος την ισοπέδωσε. Η Γάζα ανοικοδομήθηκε, ήρθε στα πράγματα η Ρώμη και ακολούθησε η Κωνσταντινούπολη. Στο μεταξύ η πόλις υπήρξε σπουδαίο κέντρο ελληνικής παιδείας, ως τον έκτο αιώνα ακόμα λειτουργούσαν περίφημες σχολές ρητορικής και φιλοσοφίας…
Όσα θα ακολουθήσουν προέρχονται αποκλειστικά από ίδια αρχαία πηγή, το έργο του Διακόνου Μάρκου (2) Βίος του αγίου Πορφυρίου, επισκόπου Γάζης.
*
Στο τέλος του τέταρτου αιώνα, ο χριστιανισμός είχε επικρατήσει στη Ρώμη, την Κωνσταντινούπολη, σε όλες σχεδόν τις σημαντικές πόλεις της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Η ελληνική λατρεία διατηρούσε ακόμα τις δυνάμεις της σε επαρχίες όπως η Συρία και η Αίγυπτος, όπου τα περίφημα διατάγματα του Θεοδοσίου, που έθεταν εκτός νόμου τις αρχαίες θρησκείες παρέμεναν ανενεργά, διότι δεν είχε φτάσει ακόμα επιτόπου η ωμή βία της αυτοκρατορικής εξουσίας.
Στα 395 μΧ, ορίζεται επίσκοπος στη Γάζα ο μετέπειτα άγιος Πορφύριος, Θεσσαλονικιός, από μεγάλο και πλούσιο οίκο, είχε μεταβεί καταρχάς στην Αιγυπτιακή καλογερούπολη Σκήτιν όπου και ενεδύθη το μοναχικό σχήμα. Ακολούθως ενδιέτριψε στα Ιεροσόλυμα, ώσπου αναγορεύτηκε ιερεύς και στη συνέχεια επίσκοπος Γάζης.
Όταν έφτασε στη Γάζα ο Πορφύριος, οι χριστιανοί μεταξύ των κατοίκων της ήταν λιγότεροι από τριακόσιοι και παρόλο που ο νέος επίσκοπος θαυματούργησε άμα τη αφίξει του, αφού έβρεξε μετά από μακρά περίοδο ξηρασίας, η επιτυχία στον προσηλυτισμό των ειδωλολατρών ήταν μάλλον ασήμαντη. Γι’ αυτό ο άγιος Πορφύριος αποφάσισε δραστικότερα μέτρα: Στέλνει τον διάκονο Μάρκο στην Κωνσταντινούπολη και αυτός επιστρέφει με διάταγμα για κλείσιμο των ειδωλολατρικών ναών. Λίγες μέρες αργότερα καταφθάνουν και οι φορείς της αυτοκρατορικής βίας, με επικεφαλής κάποιον Ιλάριο, ο οποίος, αφού κατέστρεψε όλα τα είδωλα που υπήρχαν στους ναούς, τους έκλεισε, πλην του μεγάλου ιερού του Μαρνείου Διός, κι αυτό διότι έλαβε, σύμφωνα με τον Μάρκο πάμπολλα χρήματα. Οι Γαζαίοι πλήρωσαν – και νόμισαν ότι τη γλίτωσαν…
Παρ’ όλη την πειθώ της βίας, αλλά και νέα θαυματουργία του αγίου Πορφυρίου, ο οποίος ολοκλήρωσε επιτυχώς έναν δύσκολο τοκετό, ελάχιστοι και πάλι Γαζαίοι προσελκύσθηκαν στη χριστιανική λατρεία. Ο άγιος αποφάσισε να λύσει το πρόβλημα με ριζοσπαστικές μεθόδους. Μαζί με τον προϊστάμενό του αρχιεπίσκοπο Καισαρείας Ιωάννη φτάνει στην Κωνσταντινούπολη, όπου και συναντά τον αρχιεπίσκοπό της, άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο. Οι δυο Ανατολίτες επίσκοποι, σε συνεννόηση με τον άγιο Χρυσόστομο, πλαγιοκοπούν τον αυτοκράτορα Αρκάδιο, ο οποίος δεν θέλει καθόλου να θίξει τους Γαζαίους εθνικούς, διότι η Γάζα αποδίδει στο αυτοκρατορικό Ταμείον ένα αξιοσέβαστο σύνολο από φόρους και προσόδους. Ο αυτοκράτωρ είναι μεν χριστιανός, αλλά παραμένει στοιχειωδώς λογικός Ρωμαίος και αντιστέκεται στο παράλογο αίτημα που του υποβάλει πιεστικά η σύζυγος Ευδοξία, να σφάξει δηλαδή μια κότα που γεννάει χρυσά αυγά. Φυσικά στο τέλος θα γίνει το θέλημα της γυναίκας, η οποία έχει περί πολλού τους επισκόπους και χρησιμοποιεί για να πετύχει τους σκοπούς της όποιο τέχνασμα μπορεί να σκαρφιστεί το θηλυκό μυαλό της, κυρίως όμως εκμεταλλεύεται τη χαρά του Αρκαδίου διότι μετά από τρεις κόρες του γεννάει, επιτέλους, τον διάδοχο, τον μετέπειτα Θεοδόσιο τον Μικρό. Με βαριά καρδιά ο Αρκάδιος συμφώνησε να σφαγεί η χρυσοτόκος όρνιθα και οι άγιοι αναχώρησαν περιχαρείς και κατάφορτοι από χρυσό για τις έδρες τους.
Οι χριστιανοί της Γάζας και των περιχώρων υποδέχτηκαν σύσσωμοι τον τροπαιούχο επίσκοπό τους και καθώς η πομπή έμπαινε στην πόλη, έγινε και θαύμα: Σε κάποιο σταυροδρόμι υπήρχε το άγαλμα της Αφροδίτης. Μόλις είδε ο δαίμων που ενοικούσε στο άγαλμα το φοβερόν σημείον, δηλαδή το σταυρό, τα χρειάστηκε και εξήλθε με τόση φόρα που το άγαλμα έγινε κομμάτια! Τέσσερις αιώνες είχε χριστιανούς η Γάζα, λογικά ο δαίμων θα είχε δει σταυρό πολλάκις, σε λιτανείες, εορτές κλπ, αλλά εξήλθεν τότε μόνον, όταν ο επίσκοπος έφερνε στις αποσκευές του το Θείον Γράμμα του Αρκαδίου, περί καταστροφής των ειδώλων (3).
Δέκα μέρες αργότερα έφτασε στη Γάζα ο κατά τον Μάρκο θαυμάσιος Κυνήγιος έχοντας μαζί του το υπατικόν και τον δούκα και πολλήν στρατιωτικήν και πολιτικήν χείρα. Πολλοί ειδωλολάτρες φοβήθηκαν την χείρα της εξουσίας και λάκισαν εγκαίρως από την πόλη, με αποτέλεσμα ο Κυνήγιος να επιτάξει τα σπίτια τους: Η χείρα της εξουσίας δεν αστειεύεται ποτέ! Την επόμενη μέρα ο Κυνήγιος συγκέντρωσε τους κατοίκους και τους γνωστοποίησε τα βασιλικά γράμματα τα παρακελευόμενα ώστε καταστραφήναι τα ειδωλεία, οι ναοί δηλαδή, και πυρί παραδοθήναι. Οι δύστυχοι Γαζαίοι άρχισαν να θρηνούν για τη μαύρη συφορά που τους βρήκε, αλλά ο θρήνος τους εξαγρίωσε τους ευαίσθητους χριστιανούς άρχοντες, οι οποίοι έδωσαν αμέσως και επιτόπου την ενδεδειγμένη λύση στο πρόβλημα: έστειλαν κατεπάνω τους στρατιώτες τύπτοντας αυτούς ράβδοις και σκυτάλαις – τους χτυπούσαν δηλαδή με ραβδιά και ρόπαλα. Μόλις το είδαν αυτό οι χριστιανοί, οι ντόπιοι, αλλά και το λεφούσι που κουβάλησε μαζί του ο Κυνήγιος, εχάρηκαν χαράν μεγάλην και όρμησαν, μαζί με τους στρατιώτες, εναντίον των ιερών, τα οποία και κατέστρεψαν. Για την ιστορία, υπήρχαν τότε στη Γάζα οχτώ μεγάλοι ναοί, του Ηλίου, της Αφροδίτης, του Απόλλωνος, της Περσεφόνης, της Εκάτης, το Ηρωείον, το Τυχαίον και ο μέγας και περικαλλής ναός του Μαρνείου Διός, του Κρητογενούς. Ο τελευταίος ήταν το μόνο ιερό που γλίτωσε, γιατί οι ιερείς του είχαν προνοήσει και έφραξαν από μέσα τις εσωτερικές θύρες, με μεγάλους λίθους. Το πλήθος παράτησε το Μαρνείον και όρμησε στους άλλους ναούς, τους οποίους κατέκαυσε, αφού τους πλιατσικολόγησε επιμελώς. Χρειάστηκαν δέκα ημέρες για να ολοκληρωθεί το έργο της αρπαγής και της καταστροφής.
Έμενε ακόμα όρθιος ο μέγας ναός του Διός. Ο άγιος Πορφύριος κάλεσε τους χριστιανούς και τους ανακοίνωσε το σχέδιο, το οποίο και εξετέλεσαν εν τω άμα: Πήραν υγρή πίσσα, θειάφι και χοιρινό λίπος και τα ανακάτεψαν. Με το μίγμα έχρισαν τις εξωτερικές θύρες και έβαλαν φωτιά. Ποιήσαντες ευχήν προσήψαν το πυρ και ευθέως διέλαβεν πας ο ναός και εκαύθη γράφει ο Μάρκος – και συνεχίζει, απαθώς: Όσοι δε των στρατιωτών και των ξένων ηδύναντο, διήρπαζον εκ του πυρός ά εύρισκον, είτε χρυσόν είτε άργυρον ή σίδηρον ή μόλυβδον… Επέμενε δε το ιερόν καιόμενον επί πλείστας ημέρας. Ο διάκονος Μάρκος μας πληροφορεί για την άμεση τύχη των ιερέων και των τυχόν υπερασπιστών του Μαρνείου: διέφυγαν από κρυφά περάσματα (εξόδους).
Η καταστροφή συνεχίστηκε: Μετά δε ταύτα και των οικιών εγένετο έρευνα. Πολλά γαρ υπήρχεν είδωλα εν πλείσταις αυλαίς, και τα ευρισκόμενα τα μεν πυρί παρεδίδοντο, τα δε εις βόρβορον ερρίπτοντο, δηλαδή τα πετούσαν μέσα σε ακαθαρσίες. Ευρίσκοντο δε και βιβλία πεπληρωμένα γοητείας, άτινα ιερά αυτοί έλεγον… και αυτά δε ομοίως ίσα τοις θεοίς αυτών έπασχον. Με άλλα λόγια, κάηκαν όλες οι ελληνικές βιβλιοθήκες. Πιθανόν, ανάμεσα στα βιβλία που παραδόθηκαν στις φλόγες, βρισκόταν και το σύγγραμμα του Ηρακλείτου, σίγουρα όμως υπήρχε εκεί το πλήρες σώμα της τραγικής ποιήσεως, ολόκληρος ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής, ο Ευριπίδης… Αλλά, οι τραμπούκοι του αγίου Πορφυρίου δεν πολυσκοτιζόντουσαν για την ελληνική γραμματεία, την οποία αγνοούσαν παντελώς. Απλώς υπάκουαν στις εντολές του επισκόπου τους, ο οποίος διέθετε θύραθεν παιδεία, άρα δεν μπορεί να επικαλεστεί το ελαφρυντικό της άγνοιας στο νοερό δικαστήριο για τους μεγάλους εγκληματίες κατά της ανθρωπότητος…
Επιτέλους ο άγιος Πορφύριος πέτυχε, με τον πολιτικό του ριζοσπαστισμό, ό,τι δεν είχε πετύχει με την διδαχή και την θαυματουργία του: Προσέτρεχον δε πολλοί τη αγία πίστει, και οι μεν φόβω, οι δε καταγιγνώσκοντες της προτέρας εαυτών διαγωγής. Ο διάκονος Μάρκος ισχυρίζεται με γκαιμπελικό θράσος, ότι μέσα σ΄ αυτό το πογκρόμ, σ΄ εκείνο το ζοφερό κλίμα τρομοκρατίας και θανάτου, υπήρξαν άνθρωποι οι οποίοι …ανένηψαν ξαφνικά, είδαν το φως της αληθείας και εβαπτίσθησαν! Δεν σας θυμίζει αυθόρμητες δηλώσεις μετανοίας της Μακρονήσου, τις υπογραφόμενες μετά από την δέουσα εθνική διαπαιδαγώγηση;
Πάνω στα ερείπια του Μαρνείου άρχισε η οικοδόμηση της μεγάλης Ευδοξιανής, προς τιμήν της αυγούστας Ευδοξίας, μεγάλης και αναντικατάστατης χορηγού του όλου προγράμματος. Όχι πολύ αργότερα, η λαμπρή αυτή εκκλησία μετατράπηκε από τους Άραβες κατακτητές σε Μουχτάρ Τζαμί. Ήταν πολύ φυσικό, αφού η άφρων πολιτική της Κωνσταντινουπόλεως, βασισμένη στους διωγμούς των εθνικών και στη συνέχεια των αιρετικών, στέρησε τη Γάζα, όπως και μεγάλο τμήμα της ανατολικής αυτοκρατορίας, από τους φυσικούς της υπερασπιστές.
Ο τόσον λεπτός εις την ψυχή και ευσυγκίνητος άγιος Πορφύριος είχε στο ενεργητικό του άλλη μια λαμπρή σελίδα, την οποία καταγράφει ευλαβώς ο βιογράφος του διάκονος Μάρκος: ό,τι απέμεινε από το πλακόστρωτο του Μαρνείου άπερ έλεγον ιερά είναι και εν τόπω αβάτω τυγχάνειν, μάλιστα γυναιξίν, ταύτα ουν εκέλευσεν ο όσιος επίσκοπος προ του ναού έξω εις την πλατείαν πλακωθείναι, δηλαδή να πλακοστρωθούν, ίνα καταπατώνται ου μόνον υπό ανδρών, αλλά και γυναικών και κυνών και χοίρων και κνωδάλων. Τούτο δε πλέον ελύπησεν τους ειδωλολάτρας της καύσεως του ναού. Όθεν οι πλείους αυτών, μάλιστα αι γυναίκες, ουκ επιβαίνουσι τοις μαρμάροις εκείνοις έως του νυν.
Ωστόσο, παρά τη βία και την τρομοκρατία, πολλοί κάτοικοι της Γάζας, ίσως οι περισσότεροι, παρέμεναν πιστοί στην πατρώα λατρεία και φυσικά δεν έτρεφαν τρυφερά αισθήματα για τους χριστιανούς και τον επίσκοπό τους. Ευκαιρίας δοθείσης, ξέσπασε ένοπλη λαϊκή εξέγερση, τόσο σοβαρή ώστε υπήρξαν επτά χριστιανοί νεκροί. Οι στασιαστές όρμησαν στο επισκοπείο, για να περιποιηθούν τον λατρευτό τους επίσκοπο, αλλά εκείνος είχε ήδη διαφύγει μαζί με τον Μάρκο από την ταράτσα, οπότε περιορίστηκαν σε πλιάτσικο. Εννοείται ότι το κίνημα ήταν καταδικασμένο, αφού κατέφθασαν σε λίγο τα στρατεύματα και συνέλαβαν όσους τους υπέδειξαν οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι οποίοι ήταν βέβαια χριστιανοί. Οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν στην Καισάρεια, όπου άλλοι μεν τιμωρήθηκαν, δηλαδή θανατώθηκαν, και άλλοι, αφού μαστιγώθηκαν με βούνευρα, αφέθησαν ελεύθεροι. Αυτό ήταν και το τέλος της αντίστασης του παγανιστικού ελληνισμού στη Γάζα, έκτοτε εβασίλευσε αδιατάρακτα η θρησκεία της αγάπης και της φιλανθρωπίας, ώσπου έφτασαν οι Άραβες μουσουλμάνοι στην περιοχή. Δηλαδή, όχι και τόσο αδιατάρακτα, διότι υπήρχαν οι πολυπληθείς αιρετικοί του Μάνη, οι μανιχαίοι, μέχρι που εξοντώθηκαν – και μετά οι Παυλικανοί και μετά οι Βογόμιλοι, ώσπου ο αρχηγός τους, ο αιρεσιάρχης Βασίλειος κάηκε ζωντανός επί Αλεξίου Κομνηνού στον Ιππόδρομο της Κωνσταντινουπόλεως και οι οπαδοί του, αφού παρέστησαν δέσμιοι στην εκτέλεσή του, πέθαναν στις φυλακές.
*
Αφηγήθηκα κάπως εκτενέστερα την ιστορία της Γάζας και του αγίου Πορφυρίου, για να δείξω στους επισκέπτες της καλύβας χειροπιαστά γιατί ο ισχυρισμός ότι ο χριστιανισμός έδωσε, δήθεν, στον ελληνισμό άλλα χίλια χρόνια στην πρωτοπορία του πολιτισμού συνιστά τραγικό λάθος. Στην περίπτωση της Γάζας μπορούμε μελετώντας τους χαρακτήρες του μερικού να συλλάβουμε τη συνολική εικόνα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η οποία πόρρω απέχει από το να διεκδικεί οποιοδήποτε κότινο πρωτοπορίας στον πολιτισμό. Αν τα πράγματα άλλαξαν στη συνέχεια, άλλαξαν μοναχά προς το χειρότερο, έως το οριστικό τέλος του ελληνιστικού κόσμου, επί Ιουστινιανού.
Η ιστορία της Γάζας και του τρόπου με τον οποίο αυτή μετεστράφη σε πόλη χριστιανική είναι χαρακτηριστική, παραδειγματική και άκρως διδακτική. Εδώ δεν μπορεί κανείς απολογητής να ισχυριστεί ότι υπήρξε κάποια αυθόρμητη αντίδραση των χριστιανών, εξαιτίας των διωγμών που υπέστησαν από τους εθνικούς. Εδώ υπήρξε σχεδιασμένος, επίμονος, μακροχρόνιος, ανελέητος, ανυποχώρητος αγώνας του αγίου Πορφυρίου, ο οποίος δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει πλήρως και λυσιτελώς τις δυνατότητες της κρατικής βίας και τρομοκρατίας. Για να το πετύχει αυτό έκρινε πρέπον να εκμεταλλευτεί για τους σκοπούς του τον φανατισμό, την δεισιδαιμονία, την πνευματική αμβλύτητα και τον αδίσταχτο χαρακτήρα της θεοφιλεστάτης αυγούστας Ευδοξίας, αλλά και την πολιτική μυωπία του αυτοκράτορος Αρκαδίου. Στη συνέχεια δεν παρέλειψε να κολακέψει την χορηγό του κατά τον πλέον κραυγαλέο τρόπο, ονομάζοντας Ευδοξιανή την νεόδμητη εκκλησία του, προς τιμήν της. Επέδειξε απίστευτο σαδισμό πλακοστρώνοντας το χώρο μπροστά στο ναό του με πλάκες από άβατα σημεία του Μαρνείου ιερού του Διός, προκειμένου να εξευτελίσει, να λοιδορήσει, να εξουθενώσει και να εκδικηθεί μικροπρεπώς τους ηττημένους, πλέον, πιστούς της αρχαίας ελληνικής λατρείας. Δεν παρέλειψε, εκτός από τα αγάλματα και τους αρχαίους ναούς, να κατακαύσει και τα βιβλία. Δεν δίστασε να δεχτεί στους κόλπους της εκκλησίας του τους τρομοκρατημένους εθνικούς, που παρίσταναν τους νεοφώτιστους για να σώσουν τη ζωή τους, την οικογένειά τους και την περιουσία τους.
Αλλά δεν έκανε τίποτε περισσότερο από το να εφαρμόσει τις εντολές του Γιαχβέ, όπως καταγράφονται στην Παλαιά Διαθήκη (4): Εάν δε παρακαλέση σε ο αδελφός σου εκ πατρός σου ή εκ μητρός σου ή ο υιός σου, ή η θυγάτηρ σου, ή η γυνή σου η εν κόλπω σου, ή ο φίλος σου ή ίσος τη ψυχή σου, λάθρα λέγων πορευθώμεν και λατρεύσομεν θεοίς ετέροις… από των Θεών των εθνών… αναγγέλλων αναγγελλείς περί αυτού και η χειρ σου έσται επ΄ αυτώ εν πρώτοις, αποκτείνει αυτόν, και αι χείρες παντός του λαού επ΄ εσχάτω… Εάν δε ακούης εν μια των πόλεών σου λέγοντες πορευθώμεν και λατρεύσομεν Θεοίς ετέροις ανελών ανελείς πάντας τους κατοικούντας εν τη πόλει εκείνη εν φόνω μαχαίρας και τα κτήνη αυτοίς εν στόματι μαχαίρας… Ο Πορφύριος ακολουθούσε πιστά την εβραϊκή παράδοση της ιδεολογικής μονοκρατορίας, όπως την εκφράζει και ο προφήτης Ηλίας: Και είπεν Ηλιού προς τον λαόν’ συλλάβατε τους προφήτας του Βάαλ, μηδείς σωθήτω εξ αυτών και συνέλαβον αυτούς και κατάγει αυτούς Ηλιού εις τον χείμαρρον Κισσών και έσφαξεν αυτούς εκεί.
Πέρα από τους χριστιανούς, υπάρχουν και οι απλοί νοήμονες άνθρωποι, οι οποίοι στο πρόσωπο του Θεσσαλονικέως φανατικού διακρίνουν έναν από τους μεγαλύτερους εγκληματίες κατά της ανθρωπότητος… Αναρωτιέμαι ποιας τάξεως πνευματικός ευνουχισμός χαρακτηρίζει τους ημετέρους ορθόδοξους απολογητές, ιδιαίτερα τους έλκοντες την καταγωγή από τον μαρξισμό, τους συντασσομένους αναφανδόν με τον Πορφύριο και τους ομοίους του και βδελυσσομένους ταυτοχρόνως τον …παπισμό. Δεν βλέπουν την εξουσιολαγνεία, το αχαλίνωτο εγώ, την προφανή ψυχική και πνευματική νόσο, τον ανελεήμονα ηγήτορα, τον αδίσταχτο καιροσκόπο, τον επιδέξιο κόλακα, τον λαϊκιστή πολιτικό, που είναι ολοφάνερος πίσω από το τάχα σεμνό και αγιωμένο μοναχικό σχήμα. Τι κι αν ζούσε ασκητικά και σε όλη του τη ζωή έτρωγε βρεγμένα όσπρια και λάχανα; Σημασία έχει ότι παρήγαγε μισαλλοδοξία, καταστροφή, βαρβαρότητα… Δεν είχε την υπομονή να περιμένει το πλήρωμα του χρόνου προς δικαίωση της πίστεώς του και -κυρίως!- μια ομαλή μετάβαση από τον παγανισμό στο χριστιανισμό, ήταν φανατικός του εδώ και τώρα, της λογικής ότι θα σε σώσω θέλεις δε θέλεις, έστω κι αν χρειαστεί να σε σφάξω, θα σε σώσω οπωσδήποτε! Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στη βάρβαρη ορθόδοξη πολιτική και την εξίσου βάρβαρη επιθετικότητα των καθολικών και των προτεσταντών; Υπάρχει, μονάχα στα μυαλά των σύγχρονων απολογητών της Ορθοδοξίας, οι οποίοι επιχειρούν να μας πείσουν ότι η νύχτα είναι ολόφωτη μέρα…
Αλλά τον ίδιο ακριβώς πολιτισμό με τον Πορφύριο είχαν και οι Οθωμανοί, όταν έσφαζαν τους απίστους και ατίμαζαν τα ιερά τους… Οι καθολικοί κονκισταδόρες όταν με τον σταυρό επικεφαλής εξόντωναν τους ιθαγενείς αμερικανούς… Οι ναζιστές, όταν στο όνομα του ανώτερου ανθρώπου πραγματοποιούσαν το ολοκαύτωμα… Οι σταλινικοί, όταν χάριν του ευτυχισμένου αύριο αφάνιζαν εκατομμύρια ανθρώπους… Οι υπεράνω πάσης υποψίας Εγγλέζοι και Αμερικάνοι, όταν βομβάρδισαν τη Δρέσδη και δολοφόνησαν δεκάδες χιλιάδες Γερμανούς αμάχους, ενώ ο πόλεμος είχε κριθεί οριστικά… Οι Έλληνες κομμουνιστές στην κατοχή, όταν δολοφονούσαν χιλιάδες τάχα αντιδραστικούς… Οι Έλληνες δεξιοί, όταν κατακρεουργούσαν χιλιάδες αριστερούς στα στρατοδικεία, τη Μακρόνησο και αλλού… Οι Εβραίοι, όταν επί χρόνια ποδοπατούν τους Παλαιστίνιους, και οι Παλαιστίνιοι όταν αρνούνται στους Εβραίους το δικαίωμα της ύπαρξης… Οι Αμερικανοί, όταν ασχημόνησαν στο Βιετνάμ, στη Σερβία, στο Ιράκ και σε πολλά άλλα σημεία του πλανήτη και οι Ρώσοι, όταν διέπραξαν τα ίδια στο Αφγανιστάν και την Τσετσενία… Οι μη μου άπτου Ελβετοί, όταν χρηματοδοτούσαν τους ναζί και υπεξαιρούσαν τις καταθέσεις των Εβραίων… Οι Γάλλοι όταν ρήμαζαν την Αλγερία, οι κεμαλικοί Τούρκοι όταν στις αρχές του εικοστού αιώνα πετάλωναν τους χριστιανούς Αρμενίους και Έλληνες, οι χριστιανοί Έλληνες όταν έμπαιναν σε τούρκικα χωριά στη Μικρασία… Οι Ιάπωνες όταν εξανάγκαζαν χιλιάδες αιχμάλωτες να είναι πόρνες για τους στρατιώτες τους… Οι Κινέζοι της μαοϊκής πολιτιστικής επανάστασης… Οι αφρικάνοι Τούτσι που ξεκινάν τον διάλογο με τον αιχμάλωτο Χούτου αφού του κόψουν τα γεννητικά όργανα και τανάπαλιν…
Όλοι αυτοί -και πολλοί άλλοι- ανήκουν στον πολιτισμό του αγίου Πορφυρίου, στον πολιτισμό της βίας, του αίματος, της περιφρόνησης του Άλλου… Συνιστά λογική, ανθρωπιστική και αισθητική ύβρη ότι διανθίζουν πολλές φορές την αποτρόπαιη μισανθρωπία τους με μεγαλόστομες όσο και απατηλές διακηρύξεις περί αγάπης… Σ’ αυτόν τον πολιτισμό συγκαταλέγεται και η καθ’ ημάς Ορθοδοξία, κι ας έχει τόσο μεγάλη ιδέα για τον εαυτό της και το βυζαντινό κλέος της… Στερείται σοβαρότητας η απόπειρα για ένα νεοφανή συγκρητισμό, να επιλέξει δηλαδή κάποιος από την Ορθοδοξία ό,τι τον βολεύει, ό,τι του μοιάζει ευγενές ή πνευματικό και να παραπετάξει τη σαβούρα… Στοιχειώδης πνευματική αξιοπρέπεια επιβάλλει να σηκώσει το καλάθι όπως είναι: Όλον ή ουδέν!
Το καλάθι που κουβαλά ο Θ. Ζιάκας, δηλ. η χιλιόχρονη παρουσία του ελληνισμού στην πρωτοπορία του πολιτισμού, χάρη στον χριστιανισμό, είναι γεμάτο πέτρες του γιαλού…
(1) Ο Θ. Ζιάκας
(2) Εκδ. ΖΗΤΡΟΣ, 2003
(3) Δεν ξέρουμε τι να πρωτοθαυμάσουμε, τη δεισιδαιμονία των πιστών ή την καλογερική τερατολογία του διακόνου Μάρκου; Είναι αξιοθαύμαστα και τα δύο…
(4) Δευτερονόμιο, ΧΙΙΙ, 6
Η καλύβα ψηλά στο βουνό 
49 Σχόλια
Comments feed for this article
30 Οκτωβρίου, 2007 στις 12:29 μμ
Exiled
Πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία. Το κλίμα της εποχής είναι λίγο ως πολύ γνωστό, οι λεπτομέρειες όμως (που κάνουν τη διαφορά) παραμένουν άγνωστες στο μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού.
30 Οκτωβρίου, 2007 στις 1:09 μμ
σχολιαστης
Kαλά, είναι δυνατόν άγιος άνθρωπος να είναι τόσο μεγάλο καθίκι;
30 Οκτωβρίου, 2007 στις 1:44 μμ
Υπερίων
Τι καλύβα κιαυτή!!!
Δεν διαβάζουμε λέω εγώ το ποίημα [[Clitoris]] του F. ARRABAL ;
Το βρίσκει κανείς στα γαλλικά αγγλικά αλλά και στα ελληνικά στην:
http://booksarrabal.blogspot.com/
Μήπως ο καλυβάρχης θα μπορούσε να το αναρτήσει κιόλας;
30 Οκτωβρίου, 2007 στις 1:49 μμ
Πάνος
Υπερίωνα,
μάλλον είσαι καινούριος εδώ ψηλά στο βουνό, για να ξαφνιάζεσαι έτσι… 🙂
Και γιατί να αναρτήσω την κλειτορίδα; Αφού είναι ήδη αναρτημένη, στον ιστότοπό της – που μας υπέδειξες.
(μεταξύ μας, λατρεύω τις κλειτορίδες*, αλλά αυτή είναι πολύ φλύαρη – μέχρι κουραστική…)
—-
* με την καλή έννοια!
30 Οκτωβρίου, 2007 στις 3:08 μμ
xrysostomos
Δεν τον έπιασα το συνειρμό. Κάπου το έχασα το μονοπάτι από γάζα προς κλειτορίδα…
Η μόνη σύνδεση που βρίσκω, η γνωστή παροιμία:
Εδώ ο κόσμος καίγεται ….
30 Οκτωβρίου, 2007 στις 3:12 μμ
Πάνος
Άμα η κλειτορίδα χρειάζεται γάζα, κάποιος τη δάγκωσε πιο δυνατά απ’ όσο πρέπει… Άλλη απορία, Χρυσόστομε;
30 Οκτωβρίου, 2007 στις 3:54 μμ
xrysostomos
🙂
30 Οκτωβρίου, 2007 στις 4:46 μμ
speaker
Λέω να μη σχολιάσω την κλειτορίδα. Αρκετά σχολίασα χθες τη βάλανο του πέους στις Διαστάσεις:)))))))))))))))))))))))
υγ
Όταν έφτασε στη Γάζα ο Πορφύριος, οι χριστιανοί μεταξύ των κατοίκων της ήταν λιγότεροι από τριακόσιοι..
Σήμερα, οι χριστιανοί στη Γάζα – ελληνορθόδοξοι Παλαιστίνιοι που ανήκουν στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων – είναι τριακόσιοι περίπου!
30 Οκτωβρίου, 2007 στις 5:52 μμ
Πάνος
Οι εποχές, επίσης, μοιάζουν εξίσου δύσκολες…
30 Οκτωβρίου, 2007 στις 7:13 μμ
Αντώνης
Το σημείο με τις πλάκες που ποδοπατούνται μου θύμισε τα πεζοδρόμια του κέντρου της Θεσσαλονίκης, που τα ρείθρα τους προέρχονται από εβραϊκούς τάφους.
30 Οκτωβρίου, 2007 στις 7:24 μμ
Πάνος
Ακόμα και σήμερα; Δεν έχουν αλλάξει;
30 Οκτωβρίου, 2007 στις 9:14 μμ
Αντώνης
Υποθέτω σε κάποια στενά στο παλιό εμπορικό κέντρο πρέπει να υπάρχουν ακόμη. Όπου είναι μαρμάρινα και φθαρμένα.
Δεν ξέρω αν υπάρχει ακόμη η ταφόπλακα μπροστά στο στρογγυλό κτίριο στην πανεπιστημιούπολη (τομέας Μετεωρολογίας ή κάτι τέτοιο). Εκείνη έβγαζε μάτι, είχε και επιγραφή.
1 Νοεμβρίου, 2007 στις 7:58 μμ
Alkibiades (??!)
Το εντυπωσιακο απο αυτη την αφηγηση, ειναι ο διαφαινομενος εξελληνισμος των κατοικων της Γαζας, μια και οι θεοι που αναφερονταθι ειναι Ελληνικοι η προιοντα συγκρητισμου με Ελληνικους.
1 Νοεμβρίου, 2007 στις 11:15 μμ
Πάνος
Ο «εξελληνισμός» ήταν μια πραγματικότητα, για πολλούς αιώνες, στην Ανατολική Μεσόγειο!
1 Νοεμβρίου, 2007 στις 11:27 μμ
Alkibiades (??!)
Αυτη ειναι η κυριαρχη εντυπωση…
1 Νοεμβρίου, 2007 στις 11:39 μμ
Πάνος
Αν μιλάμε για τις πόλεις και για τις ελίτ, νομίζω πως ήταν πραγματικότητα. Ακόμα και η Ιερουσαλήμ είχε ισχυρότατο ελληνιστικό στοιχείο!
(…το οποίο κατέσφαξαν οι Ζηλωτές, στην επανάσταση του 68 μΧ)
2 Νοεμβρίου, 2007 στις 12:07 πμ
Alkibiades (??!)
Anyway, το Vita Porfyrii ειναι ενα αρκετα αμφισβητουμενο κειμενο. Η υπαρξη του Πορφυριου ειναι αμφισβητισημη. Ειναι μεταγενεστερο απο την εποχη που υποτιθεται οτι περιγραφει, αλλα εχει μια πολυ σημαντικη ακριβεια οσον αφορα την τοτε τοπογραφια της Γαζας – φαινεται οτι ειναι μια αγιογραφια βασισμενη σε εναν πυρηνα αληθειας.
2 Νοεμβρίου, 2007 στις 12:27 πμ
Πάνος
Όταν ανέβεις, θα δεις την (καταπληκτική) έκδοση του Ζήτρου… που έγραψε ο (γνωστός μου – και θαυμάσιος ψάλτης) λόγιος Πορφύριος της Σιμωνόπετρας.
2 Νοεμβρίου, 2007 στις 12:32 πμ
Alkibiades (??!)
Στ’ αληθεια ωραια!
12 Νοεμβρίου, 2007 στις 2:05 μμ
Γιάννης
πρόσφατα ή μάλλον χτές διάβασα όλον τον έν λόγω βίο. τα γεγονότα έχουν όπως τα περιγράφεις. οι αιτίες που δίνεις ή μάλλον που αναφέρεις ότι δίνονται στον ίδιο τον Βίο (π.χ. «η επιτυχία στον προσηλυτισμό των ειδωλολατρών ήταν μάλλον ασήμαντη. ΓΙ’ ΑΥΤΟ ο άγιος Πορφύριος αποφάσισε δραστικότερα μέτρα: Στέλνει τον διάκονο Μάρκο στην Κωνσταντινούπολη και αυτός επιστρέφει με διάταγμα για κλείσιμο των ειδωλολατρικών ναών. » και » Εδώ δεν μπορεί κανείς απολογητής να ισχυριστεί ότι υπήρξε κάποια αυθόρμητη αντίδραση των χριστιανών, εξαιτίας των διωγμών που υπέστησαν από τους εθνικούς. Εδώ υπήρξε σχεδιασμένος, επίμονος, μακροχρόνιος, ανελέητος, ανυποχώρητος αγώνας του αγίου Πορφυρίου, ο οποίος δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει πλήρως και λυσιτελώς τις δυνατότητες της κρατικής βίας και τρομοκρατίας. «) δίνουν την εντύπωση ότι είτε δεν διάβασες τα αντίστοιχα τμήματα είτε ότι οι παραπάνω ανακρίβειες πρέπει να αποδοθούν στην γνωστή προχειρότητα αλλά και στην εξίσου γνωστή ευγενικότατή σου μισαλλοδοξία για αντίστοιχα θέματα (που μάλλον είναι η αιτία της προχειρότητας).
αυτό που με ενδιαφέρει όμως είναι κυρίως ο («τριαρίδειος», να τον πω έτσι;) μακρύς κατάλογος με τους κακούς διώκτες και τους καλούς διωχθέντες («τάχα αντιδραστικούς» και «στον πολιτισμό της βίας, του αίματος, της περιφρόνησης του Άλλου»). ένας κατάλογος που θεωρεί ότι ο ανθρώπινος πολιτισμός είναι κάτι άλλο από τον πολιτισμό της βίας κ.λπ. και μάλιστα ότι δεν είναι «ανθρώπινος» όταν είναι υποκριτικός ή όταν εξυμνεί τη βία. η βία και η εκλογίκευσή της είναι αναπόσπαστο και κυρίως στοιχειώδες τμήμα του «ανθρώπινου» πολιτισμού, εκτός κι αν θεωρηθεί ο «άνθρωπος» με κάποια
12 Νοεμβρίου, 2007 στις 2:09 μμ
Γιάννης
…[συνέχεια]
ανώτερα χαρακτηριστικά. δεν είναι έτσι. η «αποθεολογικοποίηση» είναι μια ουτοπία. κάθε κοσμοεικόνα έχει τον Εχθρό μπρος της (ακόμη και αυτή των αρνητών της βίας) και αναγκαστικά εκλογικεύει, σε διαφορετικούς βαθμούς η κάθε μία, την βία εναντίον του. είτε αυτή αφορά το δικαίωμα της σφαγής είτε το δικαίωμα της κυριαρχίας μέσω της «εκπαίδευσης»
12 Νοεμβρίου, 2007 στις 8:36 μμ
Πάνος
Γιάννη,
ευχαριστώ για το σχόλιο.
*
Σε ό,τι αφορά τις πληροφορίες που δίνει το βιβλίο (βίος Πορφυρίου) χαίρομαι αφού δέχεσαι πως τις μεταφέρω με ακρίβεια. Τα σχόλια, όμως, είναι προφανές ότι δεν τα έχει γράψει ο διάκονος Μάρκος ή ο επιμελητής της έκδοσης (ο μοναχός Πορφύριος) αλλά η ταπεινότητά μου. Και μπήκα στον κόπο γιατί ΣΗΜΕΡΑ προβάλεται και τιμάται ως άγιος (δηλαδή ως υπόδειγμα ήθους, βίου και δράσης) ένας άνθρωπος, η παρουσία του οποίου λειτούργησε ως καταλύτης για πραγματικά εγκλήματα – τα οποία περιγράφει διεξοδικά ο βιογράφος του.
*
Δε σχολιάζω τους όρους «προχειρότητα» και «μισαλλοδοξία», καθώς προέρχονται από έναν άνθρωπο ο οποίος, πολύ απλά λειτουργεί σε εντελώς διαφορετικό μήκος κύματος – και, πολύ φυσικά, δυσκολεύεται να «διαβάσει» με αντικειμενικότητα κείμενα όπως «η ιστορία της Γάζας»
*
Ως προς τον κατάλογο, αγαπητέ Γιάννη, δεν κατάλαβες σωστά. Νομίζω μάλιστα ότι υποτιμάς πολύ τη φτωχή μου σκέψη, όταν της αποδίδεις το μανιχαϊσμό του κακού (θύτη) και του καλού (θύματος). Ως ταπεινός μαθητής του Ηρακλείτου, ουδέποτε θα διατύπωνα συνειδητά μια τέτοια άποψη. Ούτε από το κείμενο του ποστ μπορεί να προκύψει η δική σου ερμηνεία. Αντίθετα, τονίζω ότι μια μακριά σειρά πολιτισμών υπήρξαν θύτες άλλων, στο όνομα (ή με το πρόσχημα) πάντοτε κάποιου ανώτερου, ευγενικού «ιερού» σκοπού. Ανάμεσά τους, σε πολλές διαδοχικές ιστορικές περιόδους, ο ιστορικός χριστιανισμός.
Πολύ απλά, ο σκοπός ΔΕΝ αγιάζει τα μέσα. Ή, όπως έλεγε ένα παλιό σύνθημα στο ΑΠΘ, «το μάχεσθαι δια την ειρήνην ισοδυναμεί με το γαμείν δια την παρθενίαν».
*
Στέκομαι με μεγάλο σεβασμό και συμπάθεια απέναντι σε εκείνους τους χριστιανούς, οι οποίοι προσπαθούν να διαχωρίσουν τον Ιησού (την παρουσία και τη διαδασκαλία του) από τις αθλιότητες που διαπράχτηκαν στο όνομά του, ανά τους αιώνες. Η ιστορία της Γάζας είναι μια μικρή ψηφίδα
μονάχα, η οποία λόγω του βιβλίου που έγραψε ο διάκονος Μάρκος, μπορεί να λειτουργήσει υποδειγματικά (υπέρ των δικών μου θέσεων) όταν γίνεται μια αντιπαράθεση με σύγχρονους απολογητές του ιστορικού χριστιανισμού.
*
Το «τριαρίδειος κατάλογος» το κρατάω υπόψη μου – είναι χρήσιμο αυτό, για να αποφεύγει κανείς τις κακοτοπιές… 🙂
13 Νοεμβρίου, 2007 στις 9:02 πμ
Γιάννης
Πάνο,
ας αρχίσω με το σημαντικότερο.
αν ο σκοπός αγιάζει ή δεν αγιάζει τα μέσα, είναι θέμα ορισμού των μέσων, θέμα του πόσο δικαιούται κανείς να χρησιμοποιεί το α ή το β μέσο. η θέση σου δεν είναι συνεπής. κι αυτό γιατί δεν μπορεί να υπάρξει πολιτισμός δίχως χρήση βίας. ακόμη και το μάχεσθαι κατά των τυράννων είναι βία – χώρια που ποιος είναι τύραννος αποφασίζεται αυθαίρετα.
τέτοιες εκλογικεύσεις στο όνομα ή με το πρόσχημα ενός «ανώτερου» σκοπού είναι λοιπόν το αναμενόμενο. για ορισμένους η εκλογίκευση φτάνει ώς τη σφαγή του εχθρού. για άλλους η εκλογίκευση φτάνει ώς τον χαρακτηρισμό του εχθρού ως ανορθολογιστή και ώς το αίτημα να αφαιρεθεί η κοινωνική εξουσία του. με βάση πάντοτε κάποιο «αντικειμενικό» κριτήριο. αυτά τα δύο δεν είναι το ίδιο, κι όμως είναι, αφού σκοπό έχουν την εξόντωση, φυσική ή κοινωνική, του εχθρού, βάσει κάποιας αντικειμενικής αρχής ή ηθικής (ή «της» λογικής).
όσον αφορά το κείμενο, η ένστασή μου αφορούσε την αυθαίρετη ερμηνεία των αιτιών των γεγονότων. ασφαλώς και κανείς «πολύ φυσικά, δυσκολεύεται να “διαβάσει” με αντικειμενικότητα κείμενα», όταν η «αντικειμενικότητα» είναι ιδιότητα του άλλου κι όχι του ίδιου. η «αντικειμενικότητα» αυτή συνιστά, όπως μου φαίνεται στην περίπτωση της ερμηνείας σου, το πετσόκομμα, επιλεκτικά και σύμφωνα με προαποφασισμένα (από την κρίση του «ερμηνευτή») συμπεράσματα, των κειμένων. και έδωσα συγκεκριμένο παράδειγμα, στο οποίο φαίνεται ακριβώς αυτό που θεωρώ προχειρότητα: ένα κείμενο «πρέπει» να λέει ό,τι θέλει ο ερμηνευτής του, στη βάση γενικότερων απόψεών του.
13 Νοεμβρίου, 2007 στις 9:14 πμ
Πάνος
Ούτως εχόντων των πραγμάτων, πολύ θα ήθελα τη δική σου εκδοχή για τα γεγονότα της Γάζας, στις αρχές του 5ου αιώνα και τη γνώμη σου για τον περιβόητο επίσκοπο Πορφύριο. Γιατί οι γενικολογίες συνήθως είναι υπεκφυγές – και άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε!
13 Νοεμβρίου, 2007 στις 12:39 μμ
Γιάννης
ευχαρίστως.
η δική μου ερμηνεία βασίζεται στο ίδιο το βιβλίο αποκλειστικά. δεν έχω αυτή τη στιγμή το βιβλίο μπροστά μου για να δώσω ακριβείς παραπομπές, όμως ας με βοηθήσει η μνήμη μου.
η ερμηνεία σου δείχνει τη μισή αλήθεια, η οποία έγκειται στο γεγονός της καταστροφής της πολυθεϊστικής λατρείας στη Γάζα. η άλλη μισή αλήθεια (κατά τον Βίο) είναι ότι στη Γάζα του τέλους του 4ου αι., σε καιρό που οι Χριστιανοί και επικρατούσαν πολιτικώς και ήδη είχαν εκδόσει αντιπαγανιστικούς νόμους, γίνονταν αντιχριστιανικές διώξεις. δεν μπορεί να είναι γνωστό αν αυτές γίνονταν εκεί και πριν τον Πορφύριο (ο Θεοδώρητος, Εκκλ. Ιστ., 3, 3 και ο Σωζόμενος, Εκκλ. Ιστ., 5, 9, αναφέρουν διάφορα, που προσωπικά τα θεωρώ ανακριβή, ωστόσο περιέχουν έναν πυρήνα αλήθειας). Πράγματα που αναφέρει ρητά ο Βίος
1) οι Γαζαίοι Εθνικοί αναίτια προσπάθησαν να παρεμποδίσουν την άφιξη του Πορφύριου
2) οι Γαζαίοι Εθνικοί κατηγόρησαν τον Πορφύριο για ανομβρία, κατηγορία που σήμερα φαντάζει αφελής, ωστόσο την εποχή εκείνη, με την διαδεδομένη πίστη στην αστρολογία-μαγεία, ισοδυναμούσε με κατηγορία φυσικής εξόντωσης της κοινότητας
3) Οι Γαζαίοι Εθνικοί, αργότερα, αλλά πριν τις καταστροφές των ναών τους, αναίτια ξυλοφόρτωσαν τον Βαροχά και άλλους 2 τουλάχιστον βοηθούς του Πορφύριου,
4) δωροδοκούσαν τους Εθνικούς άρχοντες της Γάζας, ώστε να επιτίθενται χωρίς φόβο τιμωρίας στους Γαζαίους Χριστιανούς,
5) δεν επέτρεπαν στους Γαζαίους Χριστιανούς να έχουν πολιτικά αξιώματα (προφανώς στην Γάζα),
6) δεν τους επέτρεπαν να καλλιεργούν τα χωράφια τους, πηγή εισοδήματος από το οποίο, σύμφωνα με το Βίο, πλήρωναν τους φόρους τους,
7) μοναδική αιτία της αίτησης από τον Πορφύριο για καταστροφή των ναών και των βωμών είναι οι παραπάνω πράξεις (Βίος, 26) δίχως αναφορά λ.χ. στην ανάγκη εφαρμογής των νόμων,
8) οι παραπάνω διώξεις των Εθνικών Γαζαίων κατά των Χριστιανών Γαζαίων δεν γίνονταν με αφορμή ή πρόφαση την επιβολή σε αυτούς των νόμων του Θεοδόσιου, αφού ρητά αναφέρεται η μη εφαρμογή τους πριν την αίτηση του Πορφύριου. ούτε καν ως «λογικές» ή «αναμενόμενες, λόγω καταπίεσης» δεν μπορούν να χαρακτηριστούν οι βιαιότητες των Εθνικών επί μιας ασήμαντης χριστιανικής μειονότητας της πόλης τους.
Συνεπώς όταν ο Πορφύριος απαντά με το ίδιο νόμισμα στη βία, κατά την εκδοχή σου είναι «Οι δύστυχοι Γαζαίοι» που θρηνούν, ενώ όταν οι δύστυχοι Γαζαίοι (προφανώς για εσένα οι Γαζαίοι Χριστιανοί δεν ήταν συμπολίτες των Εθνικών, δηλαδή Γαζαίοι.) τρομοκρατούσαν ανενόχλητοι, έχουμε την παγερή σιωπή σου και την εσκεμμένη αποσιώπηση της έτερης τρομοκρατίας. προφανώς γιατί κάθε κοσμοεικόνα εκλογικεύει την πραγματικότητα και παρ’ όλες τις φανφάρες περί «μη βίας», χαρακτηρίζει την βία «καλή» και «κακή», «ασήμαντη» και «τρομακτική», ανάλογα με τις συμπάθειές της, τις οποίες δεν κρίνω εδώ, γιατί το θέμα είναι τι αναφέρει ο Βίος.
Πράγματα που δεν λέει ο Βίος, αλλά εσύ:
1) «Το πλήθος παράτησε το Μαρνείον και όρμησε στους άλλους ναούς, τους οποίους κατέκαυσε, αφού τους πλιατσικολόγησε επιμελώς. Χρειάστηκαν δέκα ημέρες για να ολοκληρωθεί το έργο της αρπαγής και της καταστροφής.», ενώ ο Βίος αναφέρει ότι οι στρατιώτες (δεν τους θεωρεί απαραίτητα Χριστιανούς) πλιατσικολόγησαν και μάλιστα πως ο Πορφύριος απείλησε με ποινή αφορισμού όποιον χριστιανό πλιατσικολογήσει, απειλή η οποία φυσικά ενδεχομένως (δεν το ξέρουμε) να μην ειπώθηκε ποτέ και να μην εφαρμόστηκε ποτέ, πάντως απειλή την οποία η αντικειμενικότητά σου αποσιωπά παγερά.
2) «Ο διάκονος Μάρκος δεν μας πληροφορεί για την τύχη των ιερέων και των τυχόν υπερασπιστών του Μαρνείου, μπορούμε όμως να την πιθανολογήσουμε…», ενώ ο Βίος αναφέρει προηγουμένως ότι οι ιερείς έφυγαν από μυστικά περάσματα.
3) «κάηκαν όλες οι ελληνικές βιβλιοθήκες. Πιθανόν, ανάμεσα στα βιβλία που παραδόθηκαν στις φλόγες, βρισκόταν και το σύγγραμμα του Ηρακλείτου, σίγουρα όμως υπήρχε εκεί το πλήρες σώμα της τραγικής ποιήσεως, ολόκληρος ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής, ο Ευριπίδης…». «ελληνικές» βιβλιοθήκες αναφέρει ο βίος; Αυτό το «πιθανόν» πόσο επιστημονικό είναι; Δεν έχει σημασία φυσικά αν το σύγγραμμα του Ηράκλειτου είχε χαθεί πριν από αιώνες, με τον Ηροστράτειο εμπρησμό – προφανώς σύμφωνα με την αντικειμενικότητά σου, εκτός από την Έφεσο είχαν φυλάξει ένα αντίγραφο στη Γάζα ειδικά κι όχι στις λοιπές βιβλιοθήκες. Και τι να πει κανείς για το «σίγουρα υπήρχε». Ένας καλλιγράφος, ο Μάρκος, θα αγνοούσε τη διαφορά μεταξύ μαγικών και φιλοσοφικών βιβλίων; Δεν αναφέρονται πάντως μη «μαγικά» ή μη θρησκευτικά καμμένα βιβλία στον Βίο (άλλωστε αφού αδιαφορούσαν και ήταν φανατικοί, θα ανέφεραν δίχως πρόβλημα την καταστροφή τους), συνεπώς τα «πιθανόν» και τα «σίγουρα» είναι αυθαίρετα. Από πού η σιγουριά για την ύπαρξη του πλήρους σώματος της τραγικής ποιήσεως στο Μάρνειο; Από τον «Γιάνη» ή από την Λιλή προκύπτουν αυτά; Ότι σε ναούς υπήρχαν και βιβλιοθήκες είναι σίγουρο. «Σίγουρο» δεν είναι ότι υπήρχαν σε κάθε ναό, σε ναούς μη ελληνικών πόλεων, όπως και σίγουρο είναι ότι στη Γάζα υπήρχαν σχολές. Εσύ αναφέρεις ότι στη Γάζα «ως τον έκτο αιώνα ακόμα λειτουργούσαν περίφημες σχολές ρητορικής και φιλοσοφίας».. προφανώς δίχως βιβλία! Θρησκευτικά και «μαγικά», εννοείται! Αντιγράφεις στη Γάζα το «συμβάν» του Σαράπειου, το οποίο ακόμη και πιο φανατικοί παρέλειψαν στις επανεκδόσεις των βιβλίων τους. Η ιστορία δεν είναι copy-paste. Είναι εξέταση της συγκεκριμένης κατάστασης και των συγκεκριμένων συνθηκών, όπως τις αναφέρουν όλα τα σχετικά με το γεγονός κείμενα, και όχι εμπρησμός των ελλήνων ποιητών του Μάρνειου από σπίθα που επορεύθη μέσω του Σινά από το Σαράπειο. Επαναλαμβάνω πάντως, ότι αν νομίζεις ότι οι χριστιανοί βιογράφοι ή τα πρόσωπα του Βίου αποκαλούσαν εσκεμμένα ή εξ αγνοίας «μαγικά» τα φιλοσοφικά/ποιητικά βιβλία με σκοπό την καταστροφή τους, αγνοείς πλήρως τις αντιλήψεις και πρακτικές της προχριστιανικής εξουσίας, αλλά και του 4ου (χριστιανών και μη) αιώνα, σχετικά με τη μαγεία και τα μαγικά βιβλία – εκτός κι αν λ.χ. ο Διοκλητιανός καίγοντας «μαγικά βιβλία» στην Αίγυπτο έκαιγε φιλοσοφικά δίχως κανείς σύγχρονός του να το αντιληφθεί.
4) «Ο διάκονος Μάρκος ισχυρίζεται με γκαιμπελικό θράσος, ότι μέσα σ΄ αυτό το πογκρόμ, σ΄ εκείνο το ζοφερό κλίμα τρομοκρατίας και θανάτου, υπήρξαν άνθρωποι οι οποίοι …ανένηψαν ξαφνικά, είδαν το φως της αληθείας και εβαπτίσθησαν! Δεν σας θυμίζει αυθόρμητες δηλώσεις μετανοίας της Μακρονήσου, τις υπογραφόμενες μετά από την δέουσα εθνική διαπαιδαγώγηση;». Δε θα διαφωνήσω για το υποκριτικό του εκχριστιανισμού στην συγκεκριμένη στιγμή. Θα σημειώσω ότι παραλείπεις τους προσηλυτισμούς είτε λόγω θαυμάτων (ό,τι κι αν ήταν αυτά) είτε λόγω της συνειδητοποίησης (όσων προσηλυτίστηκαν πριν τις καταστροφές) ότι οι θεοί δεν ήταν θεοί. Αυτό αναφέρει ο Βίος, εμείς μπορούμε να υποθέτουμε γενικολογίες και αερολογίες. Αν θεωρείται αντικειμενικότητα η παράθεση, με βάση το Βίο, μόνο μίας από διάφορες αιτίες εκχριστιανισμού, αυτό κρίνε το εσύ.
5) «πιστούς της αρχαίας ελληνικής λατρείας.». οι Τούρκοι ονομάζονταν Πέρσες και οι Ρώσσοι Σκύθες από τους βυζαντινούς χρονογράφους. Με την ίδια λογική οι λάτρεις του Δία ή της Αφροδίτης οι λάτρεις των τοπικών θεών. Ούτε «ελληνική» ούτε «αρχαία = κλασσική» ελληνική η λατρεία στη Γάζα. Ελληνιστική-ανατολίτικη, ναι.
13 Νοεμβρίου, 2007 στις 1:14 μμ
Πάνος
Γιάννη,
είναι μάλλον αφελές να ισχυρίζεται κανείς ότι επί Αρκαδίου, δηλ. μετά το 400 μΧ, όταν ο χριστιανισμός είχε ήδη επικρατήσει ως επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, οι χριστιανοί της Γάζας υφίσταντο …διώξεις.
Ακόμα και αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, σε κάποιο βαθμό, η ενδεδειγμένη λύση ήταν αυτή που δόθηκε;
Στο (αμφιλεγόμενο) ράπισμα, ο άγιος (της θρησκείας της αγάπης) απαντάει με ολοκληρωτικό ξεπάτωμα;
Λίγο μέτρο, δε βλάπτει…
Θα ήταν αστείο, αν δεν ήταν τραγικό…
*
Το μόνο σημείο από το τελευταίο σου σχόλιο που με συγκίνησε είναι η πληροφορία ότι οι ιερείς του Μαρνείου αποχώρησαν από «μυστικά περάσματα», πριν την πυρπόληση – και πως αυτό το αναφέρει ο «Βίος». Εάν το αναφέρει, πρόκειται για αβλεψία μου. Έχω σοβαρές επιφυλάξεις (ότι το αναφέρει), αλλά δεν έχω χρόνο τώρα να κάθομαι να φυλομετράω και πάλι το βιβλίο.
Τα υπόλοιπα… εντάξει: Υπήρχε μόνο ΕΝΑ αντίγραφο του Ηρακλείτου – και το έκαψε ο Ηρόστρατος, στην Έφεσο! Επίσης, η «στρατιωτική και πολιτική χείρα» του Κυνήγιου, δηλ. οι τραμπούκοι και οι πλιατσικολόγοι, μπήκαν στον κόπο να κάνουν επιλογή, όταν έκαιγαν τις βιβλιοθήκες των εθνικών – και ξεχώρισαν με επιμέλεια και σεβασμό τα βιβλία που δεν ήταν «μαγικά»…
Τα θέλεις και τα λες αυτά – ή σου ξεφεύγουν; 🙂
13 Νοεμβρίου, 2007 στις 1:32 μμ
aigaiopelagitis
Γιάννη παρόλη την εκτεταμένη επιχειρηματολογία σου, νομίζω ότι δεν απαντάς στο μείζον: πως είναι δυνατόν ένα κίνημα που ξεκίνησε διοργανώνοντας «αγάπες» και του οποίου οι οπαδοί προτιμούσαν να μαρτυρήσουν παρά να ασκήσουν βία, κατάντησε να χρησιμοποιεί τις μεθόδους του «εχθρού» μόλις απέκτησε εξουσία και να γκρεμίζει, να καίει, να σφάζει και να καταστρέφει; Τις ακαδημίες γιατί τις έκλεισε;
Παρόμοιες πληροφορίες με αυτές για τον Πορφύριο υπάρχουν και για τον Άγιο Αθανάσιο (293-373μΧ):
http://en.wikipedia.org/wiki/Athanasius_of_Alexandria
He did not hesitate to back up his theological views with the use of force. In Alexandria, he assembled a group that could instigate a riot in the city if needed. It was an arrangement «built up and perpetuated by violence.»[16] Along with the standard method of excommunication he used beatings, intimidation, kidnapping and imprisonment to silence his theological opponents. Unsurprisingly, these tactics caused widespread distrust and led him to being tried many times for «bribery, theft, extortion, sacrilege, treason and murder.[17] While the charges rarely stuck, his reputation was a major factor in his multiple exiles from Alexandria. He justified these tactics with the argument that he was saving all future Christians from hell. Athanasius stubbornly refused to compromise his theological views by stating, «What is at stake is not just a theological theory but people’s salvation.»[18] He played a clear role in making the Constantinian shift a part of the theology of the church.
13 Νοεμβρίου, 2007 στις 1:49 μμ
Γιάννης
Πάνο,
αφελές με βάση ποια κείμενα; δεν αναφέρει ο Βίος που διάβασες για εν λειτουργία ναούς Εθνικών, για βωμούς, για Εθνικούς άρχοντες, πριν την παρουσία του Πορφύριου, (και κατά το πρώτο μέρος), δηλαδή επί Αρκάδιου (ενθρόνιση: 395) και επί Θεοδόσιου; βέβαια καταλαβαίνω, δεν μπορείς να ξεφυλλίζεις το βιβλίο ξανά και ξανά, ξέρεις όμως ποιο είναι το μέτρο («ΤΟ» μέτρο, ε;). αυτό που με εντυπωσιάζει πάντως είναι ότι (με) ρωτάς ποια ήταν η ενδεδειγμένη λύση. δε με ρωτάς καλύτερα για το πετρέλαιο; με ενδιαφέρει περισσότερο και μπορώ να μάθω περισσότερα αντί να παριστάνω τον δικαστή στα 400.
Α, και κάτι άλλο: εννοείται ότι θέλω ό,τι λέω με βάση ό,τι ξέρω, προτιμώντας τα λίγα από τις μεγαλόστομες υποθέσεις και τα βαρύ «κατηγορώ». αντίθετα, όταν εσύ αραδιάζεις τα σεντόνια για το σώμα (το πλήρες, βρε! δε δεχόμαστε εκτώσεις) της ελληνικής (της τραγικής, μάλιστα) ποίησης και φιλοσοφίας που υπήρχε (και μετά στις σχολές δίδασκαν το βίο του Πορφύριου), μου δίνεις την εντύπωση ότι ούτε σου ξεφεύγουν ούτε λες κάτι που δεν θες, αλλά ότι πρέπει να κατέχεις (εκτός από τον ορθό λόγο) και άλλα τμήματα του Βίου:)
αιγαιοπελαγίτη,
μείζον, στην περίπτωση αυτή για μένα είναι η ακριβής παράθεση αιτιών και γεγονότων για ένα συγκεκριμένο κείμενο. αν και πώς είναι δυνατόν αυτό που αναφέρεις, έχω πει κάτι σχετικό στο προηγούμενο.
13 Νοεμβρίου, 2007 στις 2:11 μμ
aigaiopelagitis
ε, αφού έχεις πει κάτι στο προηγούμενο, τότε για μένα εκείνο είναι λάθος επιχείρημα που αναιρεί εξολοκλήρου τη θρησκεία της αγάπης, εφόσον δίνει ελαφρυντικά και δικαιολογητικά για την εφαρμογή του αντίθετου, δηλαδή του μίσους και του εγκλήματος. Όσο για τα αίτια, η βία από όπου και αν προέρχεται πάντα αναπαράγεται. Το ζήτημα είναι να σταματήσει κάπου. Και αυτό επιχειρεί η φιλοσοφία που αναπτύσσεται γύρω από το «να στρέφεις και το άλλο μάγουλο» αντί του «οδόντα αντί οδόντος και αφθαλμού αντί οφθαλμού» που μας αφήνει όλους αόμματους.
13 Νοεμβρίου, 2007 στις 2:21 μμ
Γιάννης
Αιγαιοπελαγίτη,
πράγματι η βία πάντα αναπαράγεται, γιατί αυτό που καταδικάζεται είναι η ωμή βία, όχι η «καλή βία». δεν υπάρχει όμως κοσμοεικόνα δίχως καλή βία: ακόμη και όσες κοσμοεικόνες, θύραθεν ή μη, αποκηρύσσουν τη βία, θα την εφαρμόσουν θεωρώντας πως αντικειμενικά ήταν για λόγους ανάγκης ή δίκαιη. και η διαμάχη αναπαράγεται στο επίπεδο του ποια βία είναι η σωστή/δίκαιη κ.λπ.
13 Νοεμβρίου, 2007 στις 3:21 μμ
aigaiopelagitis
Για να δούμε τι εννοείς «καλή βία». Περιλαμβάνεται η αφαίρεση ζωής άλλου ανθρώπου και αν ναι πως συνδυάζεται με το «ου φονεύσεις»; Υπάρχουν «δίκαιοι» ή «ιεροί» πόλεμοι;
Περιλαμβάνονται ξυλοδαρμοί, λιθοβολισμοί, βασανιστήρια και γενικότερα πρόκληση σωματικού πόνου;
13 Νοεμβρίου, 2007 στις 3:44 μμ
johnvellis
Δεν υπάρχει καλή και κακή βία. Αλλά βία.
Ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα.
Και δεν συνδυάζεται με το «ου φονεύσεις». Είναι πολιτική ανθρώπων που πιέστηκαν για αρκετούς αιώνες, βασανίστηκαν, κυνηγήθηκαν και γύρισαν στον μωσαϊκό νόμο της εκδίκησης και της ανταλλαγής βίας. Καταστρέφονταν στοιχεία πολιτισμών, ανθρώπους, ιδέες.
Πολλές φορές ο άνθρωπος άλλα μαθαίνει να πιστεύει και άλλα ενεργεί. Ας μη δικαιολογούμε αυτή του την πράξη.
13 Νοεμβρίου, 2007 στις 3:46 μμ
Πάνος
Γιάννη,
δεν επικοινωνούμε. Ας κάνω μια τελευταία προσπάθεια: τα πεπραγμένα του Πορφυρίου συνάδουν με το χαρακτηρισμό του ως αγίου – και την παρουσίασή του ως υπόδειγμα βίου και δράσης, ΣΗΜΕΡΑ;
Οι χριστιανοί σωστά του ανάβουν κερί και προσεύχονται για τη μεσιτεία του εις τον Κύριον;
Αν ναι, καλώς – συνενοηθήκαμε. Αν όχι, γιατί;
13 Νοεμβρίου, 2007 στις 4:28 μμ
Το Άγιο Μαρικάκι
Πωπω… μύρισε λιβάνι εδώ μέσα ! Ζαλίστηκα…
(άκου, ερωτηματικά ακόμα που έχουν οι χριστιανοί !!!)
Πάω στη χελιδονοφωλιά να προσκυνήσω… Έχει «σκύψε ευλογημένη» εκεί !
Ελάτε! Και θ’ ανάψουμε λαμπάδα ίσα με το μπόι της !*
*(Για οικονομία… δύσκολοι οι καιροί – μισή μερίδα είναι το αλανιάρικο! )
🙂
13 Νοεμβρίου, 2007 στις 5:46 μμ
Γιάννης
Αιγαιοπελαγίτη, ΤζωνΒελλις,
τι μου λέτε;
Αιγαιοπελαγίτη,
καλή βία συνιστά η βίαιη πράξη που δικαιολογείται ή κρίνεται αναγκαία. ΓΙΑΤΙ κρίνεται δίκαιη ή δικαιολογήσιμη η α’ και όχι η β’ πράξη από κάποιον, είναι θέμα γούστου (με την ευρύτερη έννοια της λέξης).
Επίσης ρωτάς αν «Υπάρχουν “δίκαιοι” ή “ιεροί” πόλεμοι; Περιλαμβάνονται ξυλοδαρμοί, λιθοβολισμοί, βασανιστήρια και γενικότερα πρόκληση σωματικού πόνου;» φυσικά και υπάρχουν. οι υπερασπιστές των (δυτικών) ανθρωπίνων δικαιωμάτων βομβάρδισαν ανελέητα τους Σέρβους στη Βοσνία και το Κόσοβο ακριβώς επικαλούμενοι μια ιδέα η οποία (όπως και ο βασικός-αρχικός χριστιανισμός, που μένει σαν ανάμνηση «ου φονεύσεις» στα μυαλά των ανθρώπων) απορρίπτει τη βία, τη σωματική κακομεταχείριση, την πρόκληση πόνου. κοντολογίς, πρέπει να σφάξεις τους παραβάτες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ΑΝ ΘΕΣ ποτέ να εισακουστεί η αρχή σου ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι απαραβίαστα.
Τζών Βελλις,
γράφοντας ότι «Δεν υπάρχει καλή και κακή βία. Αλλά βία», διαγράφεις τον πολιτισμό ολόκληρο, από το πρώτο μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτό του. ο πολιτισμός συνίσταται (ένα ουσιώδες γνώρισμά του) ακριβώς, αφενός στην απόρριψη της ωμής (σκέτης) βίας, η οποία συναντάται στα άλλα ζώα, και στην υιοθέτηση έμμεσων τρόπων εκδήλωσης της επιθετικότητας και της προσπάθειας για εξόντωση/εκμηδενισμό του αντιπάλου, αφετέρου στην εκλογίκευση της βίας, προκειμένου αυτή να νομιμοποιείται στις συνειδήσεις αυτών που την ασκούν. Η μη_εκλογικευμένη βία δεν νομιμοποιείται εντός του πολιτισμού – τι συνιστά όμως «ικανή» εκλογίκευση είναι θέμα γούστου, όπως ακριβώς και θέμα γούστου και βαθύτερων εσωτερικών τάσεων (αδιάφορο αν αυτές προκύπτουν από την παιδεία εν μέρει, την παιδική ηλικία εν μέρει ή από τα «γονίδια») είναι αν συνδυάζονται όσα εσύ θεωρείς (ή εγώ σε άλλη περίπτωση θεωρώ) ασυνδύαστα.
Δεν ξέρω αν άλλα πιστεύουμε κι άλλα πράττουμε. ξέρω ότι οι ιδέες (ο Πορφύριος εδώ, τα έθνη για άλλους, άλλες αρχές για ακόμη πιο άλλους) είναι η επιφάνεια και όχι η αιτία της βίας, η οποία έγκειται σε πολύ ζωικά, δηλαδή και (πολύ) ανθρώπινα, απλά πράγματα.
Δεν δικαιολογώ ούτε απορρίπτω τώρα την α’ ή την (-α’) προτίμηση για την καλή βία. δηλώνω όμως ότι έτσι είναι και έτσι θα είναι τα πράγματα και πως όσοι παριστάνουν τους εχθρούς της κάθε είδους (και της «καλής») βίας, έχουν κάθε δικαίωμα να το κάνουν (αλλιώς δε θα έμπαινα στον κόπο να γράψω για τις ανακρίβειες του Πάνου) λεκτικά, ωστόσο φαίνονται και θα φαίνονται υποκριτές, στον εαυτό τους, καθώς αναγκαστικά, προκειμένου να επιβιώσουν, θα χρησιμοποιούν υλική βία ή ψυχολογική τρομοκρατία, τις οποίες ωστόσο θα εκλογικεύουν διότι λ.χ. ήταν σε άμυνα ή είχαν δίκαιο ή «τους την έπεσαν» κ.λπ. αντί λοιπόν να θεωρήσω τους εν λόγω εχθρούς της βίας υποκριτές προτιμώ να κατανοήσω το μηχανισμό της σκέψης τους.
Πάνο,
ποτέ δεν είναι αργά. κτυπάς αχυρανθρώπους κι ύστερα λες «δεν επικοινωνούμε» με τους πραγματικούς ανθρώπους; διάβασες ό,τι παρατήρησα στο κείμενό σου και απάντησες στις παρατηρήσεις μου σοβαρά, ή δηλώνεις συγκινημένος με αυτές κι έπειτα θες να απαντήσω σε όσα ρωτάς τώρα;
13 Νοεμβρίου, 2007 στις 5:52 μμ
Πάνος
Γιάννη,
το μόνο που μπορώ να κάνω (προς το παρόν) είναι να σε προσκαλέσω για ένα τσιπουράκι, εδώ:
https://panosz.wordpress.com/2007/01/27/mashrooms/#comment-28601
13 Νοεμβρίου, 2007 στις 5:54 μμ
Γιάννης
τα Ζωνιανά (ή πως διάολο λέγονται), λέει θα αποκτήσουν σχολείο, γυμναστήριο, θα τους δώσουν λεφτά κ.ά. δηλαδή για να σε προσέξουν πρέπει να γίνεις χασισοπαραγωγός και νταβάς, σαν Μωριά και Κρήτη μεριά, σ’ αυτή τη χώρα.
13 Νοεμβρίου, 2007 στις 5:55 μμ
Γιάννης
είναι ανίετη η περίπτωσή μου, πράγματι
13 Νοεμβρίου, 2007 στις 6:03 μμ
Πάνος
Ανίατος ή αγιάτρευτη, πληζ! 🙂
13 Νοεμβρίου, 2007 στις 6:53 μμ
Πόντος και Αριστερά
Πάντως ανίαιτη δεν είναι!!!!!!!!!!!
Μ-π
14 Νοεμβρίου, 2007 στις 12:04 πμ
Νίκος Σαραντάκος
Πάνο, δίκιο έχει ο Γιάννης ότι οι ιερείς του Μαρνείου έφυγαν από μυστικά περάσματα («δι’ άλλων ανόδων»). Πρόσεξα κι ένα άλλο επεισόδιο,
για εκείνον τον κρυπτοεθνικό λοχία, δήθεν Χριστιανό, που όταν
έβλεπε στρατιώτες να λεηλατούν τα ερείπα του Μαρνείου, με
πρόφαση την ευταξία τούς χτυπούσε με το μαστίγιο, μέχρι που
βέβαια έγινε θαύμα και έπεσε ένα καιόμενο ξύλο πάνω του και
τον έκαψε τον αμαρτωλό.
Ενδιαφέρον έχει επίσης ότι οι Γαζαίοι εθνικοί είπαν «κακοποδινό»
τον Πορφύριο, ότι έχει παναπεί κακό ποδαρικό, ότι είναι γρουσούζης.
Η λέξη επιβιώνει και σήμερα (κακοπόδαρος) αν και πιο συχνό
ειναι το «κατσικοπόδαρος».
14 Νοεμβρίου, 2007 στις 12:22 πμ
Παπούλης
Γι αυτό λέω ότι σήμερα δεν γίνονται θαύματα….
14 Νοεμβρίου, 2007 στις 1:46 μμ
aigaiopelagitis
Ωραία! Μετά τις διευκρινήσεις(;) του Γιάννη συμφωνούμε ότι διαφωνούμε. Ο άνθρωπος θα μπορούσε να δικαιολογήσει οποιαδήποτε μορφή βίας για τους οποιουσδήποτε λόγους ( ή για το δικό του γούστο). Το δικό μου γούστο πάντως εξεγείρεται.
14 Νοεμβρίου, 2007 στις 10:10 μμ
bioannis
» ο πολιτισμός συνίσταται (ένα ουσιώδες γνώρισμά του) ακριβώς, αφενός στην απόρριψη της ωμής (σκέτης) βίας, η οποία συναντάται στα άλλα ζώα» ….
@@Γιάννη, αυτό να μου επιτρέψεις να το πω: Πρόκειται για μεγάλη, μεγαλειώδη για την ακρίβεια, μπαρούφα. Τα ζώα δεν εξασκούν βία και μάλιστα ωμή, σκέτη και όπως αλλιώς τη θέτει κανείς. Η βία προυποθέτει την συνειδητοποίησή της εξουσίας και η χρήση της έχει να κάνει είτε με την επιβεβαίωσή της είτε με αντεκδίκηση. Μην μπερδεύεις την επιθετικότητα με την διαχείρησή της που είναι η ουσία και το περιεχόμενο της βίας.
Υπάρχουν απόψεις (από ηθολογόγους) που θέλουν η χρήση βίας να έξασκείται και από ζώα, ιδιαίτερα όμως ζώα, όπως είναι οι ανώτεροι πίθηκοι. Βεβαίως πρόκειται για κάτι το οποίο είναι καθαρά σε ερευνητικό στάδιο… οπότε ισχύει αυτό που γράφω παραπάνω: Η άποψη που εκφράζεις («ωμής (σκέτης) βίας, η οποία συναντάται στα άλλα ζώα») είναι μπαρούφα και στην καλύτερη των περιπτώσεων απλώς «αντιζωϊκή» προκατάληψη και σκέτος ανθρωπομορφισμός.
14 Νοεμβρίου, 2007 στις 10:35 μμ
Νοσφεράτος
Βιοανη δεν ξερωτι εννοουσε ο Γιαννης… Παντως για τον Φρουντ ο πολιτισμός βρισκει την αφετηρια του στην Απωθηση- εσωτερικευση της (ενστικτωδους) Επιθετικοτητας οπως και σεξουαλικότητας … Και αυτό οδηγει σε μόνιμη Δυσφορια ( » Η Δυσφορια στον Πολιτισμό»)
υ. Γ (ελπίζω να μη μου την πεσει τωρα κανας Τζευ »ξερωολα»(ο φρουντ ητανε καθηκι κ.λ.π)
14 Νοεμβρίου, 2007 στις 10:59 μμ
Νοσφεράτος
Στο ερχο Τρια Δοκιμια για τη Σξουαλικοτητα (1905) ο Φρουντ εβλεπε την επιθετικοτητα σαν ένα από τα «συστατικά ενστιτα »του σεξουαλικου ενστικτου ομως στο τεταρτο κεφαλαιο των τριων Δοκιμιων γραφει : »Μπορουμε να υποθεσουμε πώς οι παρορμησεις της σκληροτητας ξεπηδουν από πηγες που εναι ουσιαστικά ανεξαρτητες από τη σεξουαλικοτηττα αλλά μπορουν να ενωθουν μαζιτης στα πρωιμα σταδια »
Και στο Ο πολιτισμός πηγή δυστυχίας ο Σιγκμουντ Φρουντ γραφει
»Στον ηδη ως μερική ορμή της σεξουαλικοτητας γνωστο σαδισμο εχουμε να κανουμε με μια τετοια ισχυρή συμμειξη της ερωτικής ορμης με την ορμη της καταστοφής ,όπως στο αντιθετο του , στον μαζοχισμό, με μια συνδεση της προς τα μέσα στραμμενης κατατροφικοτητας με τη σεξουαλικοτητα , εξαιτιας της οποιας η κατά τα αλλα ανεπαισθητη αυτή ταση γινεται αισθητη Οι μωροι δεν το ακουν ευχαριστα,όταν αναφερεται η εμφυη ταση του ανθρωπυ προς το«κακό»,προς την επιθετικότητα ,προς την καταστροφή και κατά συνέπεια στην ωμότητα . Ο θεος τους εκανε ομοιωματα της τελειοτητας του και δεν θελουν να ακουν πόσο δυσκολο ειναι να συνδεεται η αναντιρρητη υπαρξη του κακου με την παντοδυναμια και την υπερτατη καλοσυνη του. …………….»
15 Νοεμβρίου, 2007 στις 1:24 πμ
Νοσφεράτος
Aς δουμε λιγο πώς ο Φρουντ (στο έργο του «η δυσφορία στον πολιτισμό » *) εξηγει αυτή την απώθηση της επιθετικότητας : ο Πολιτισμός είναι η μορφή κοινωνικού και πολιτιστικής οργάνωσης που προχωράει πέρα από την απλή πρωτόγονη, που υπαινίσσεται αυξανόμενη περιπλοκοττητα της κοινωνικής ζωής . Το τίμημα που πληρώνεται για τα υψηλά πολιτιστικά επιτεύγματα σύμφωνα με τον Φρόυντ ,(κατά τον Ελιας το τίμημα για την «κοινωνική ειρήνευση») είναι η αυξανόμενη καταπίεση- απώθηση της επιθετικής ορμής και η ενοχή.(στον Ελιας η «αιδώς»-ντροπή).
Σύμφωνα με τις φροϋδικές απόψεις θεμελιώδης πηγή της ανθρώπινης ενοχής και πρωταρχική δύναμη ου πολιτισμού είναι ο φόνος του πατέρα από τους γιους , που διεκδίκησαν από αυτόν την εξουσία εντός της πρωταρχικής ομάδα –ορδής Tα αισθήματα ενοχής για τον Φρουντ είναι η έκφραση της έντασης ανάμεσα στο υπέρ-εγώ και το εγώ. Με τη σύλληψη της έννοιας του ένστικτου της καταστροφής, ο Φρουντ αναγνώρισε πως. υπήρχε πολύ πιο πολλή καταστροφικοτητα από oση μπορούσε να ερμηνευτεί από το συσχετισμό με το σεξουαλικό ένστικτο : Αυτό που προκάλεσε τη σύλληψη της έννοιας ήταν η συχνότητα της αγριότητας στην ιστορία της ανθρωπότητας: πόλεμοι , επαναστάσεις , θρησκευτικούς διωγμοί . «Το κομμάτι της πραγματικότητας- λέει ο Φρόιντ- που βρίσκεται πίσω από όλα αυτά κα το αρνούμαστε ευχαρίστως , είναι ότι ο άνθρωπος δεν είναι ένα πράο ,αξιαγάπητο πλάσμα , που το πολύ πολύ να αμυνθεί όταν το επιτεθούν , αλλά ότι στον ορμμικό εφοδιασμό του περιλαμβάνει και μια σημαντική ποσότητα επιθετικής τάσης. Γι αυτό ο πλησίον του δεν είναι μόνο πιθανός βοηθός και σεξουαλικός αντικείμενο , αλλά και πειρασμός για να ικανοποιήσει πάνω του την επιθετικότητα του , να εκμεταλλευτεί την εργασία του χωρίς αμοιβή , να τον μεταχειρισθεί σεξουαλικά , να τον ταπεινώσει ,να τον βασανίσει , να τον σκοτώσει… (Homo hominis Lupus*» (Πλαύτος Asinaria ii,) Η πολιτισμένη ζωή , αποδέχεται ο Φρουντ , είναι, εν γένει, πιο ασφαλής από αυτή των πρωτόγονων. Αυτή η ασφάλεια από την άλλη πλευρά, ανταλλάσσεται με αυστηρές απαγορεύσεις.:« Ο πολιτισμός δαμάζει δηλαδή την επικίνδυνη επιθετική τάση του ατόμου με το να το αποδυναμώνει , να το αφοπλίζει , και με μια αρχή που τοποθετεί στο εσωτερικό του, σαν φρουρά σε κατεχόμενη πόλη , να το επιτηρεί. » Από αυτή την οπτική γωνία , συνεπώς, ο πολιτισμός είναι μια ηθική επιχείρηση « Ποια μέσα χρησιμοποιεί ο πολιτισμός για να αναχαιτίσει την επιθετικότητα, να την κάνει ακίνδυνη και ίσως να την εξουδετερώσει Κάνει κάτι πολύ περίεργο[…]. Η επιθετικότητα ενδοβάλλεται, εσωτερικευται, και στην πραγματικότητα ξαναστέλνεται εκεί από όπου προήλθε, δηλαδή απευθύνεται ενάντια στο Εγώ του άτομο[….] εκεί παραλαμβάνεται από ένα μέρος του Εγώ , που αντιπαρατίθεται στο υπόλοιπο, ως Υπερεγώ, και ασκεί τώρα ως «ηθική συνείδηση » απέναντι στο Εγώ την ίδια επιθετική ορμή , που το Εγώ θα την ασκούσε ευχαρίστως πάνω σε αλλά , ξένα άτομα . Την ένταση ανάμεσα στο αυστηρό Υπερεγώ και στο υποταγμένο σε αυτό Εγώ την ονομάζουμε ένοχη συνείδηση. :Εκφράζεται ως ανάγκη για τιμωρία Η ενοχή όπως συμπεραίνει ο Φρόυντ είναι το πιο σημαντικό πρόβλημα στην ανάπτυξη του πολιτισμού καθώς« το τίμημα για την πολιτισμένη πρόοδο πληρώνεται με απώλεια της ευτυχίας προερχόμενη από αύξηση του αισθήματος ενοχής»
*στα Ελληνικά μεταφραστηκε ως ο πολιτισμός πηγή δυστυχιας »
15 Νοεμβρίου, 2007 στις 9:08 πμ
Γιάννης
Νοσφεράτε,
πράγματι, ο πολιτισμός επιδιώκει να δαμάσει την επιθετική τάση του ατόμου, με βάση μια αρχή. αλλά η επιθετικότητα όχι μόνο απευθύνεται ενάντια στο εγώ του ατόμου, ως επιτηρητής, αλλά συνεχίζει να διοχευτεύεται, μέσω των αρχών (κανόνες, ηθική) κατά των άλλων, μόνο που αυτό γίνεται πλέον «για το καλό της κοινότητας». οι κανόνες του πολιτισμού δλδ (ο πολιτισμός ο ίδιος) επιτηρούν το άτομο και ταυτόχρονα επιτρέπουν στο άτομο να διοχετεύσει πολιτισμένα την επιθετικότητά του στο όνομα της προάσπισης των κανόνων αυτών και για χάρη του πολιτισμού (και των πολιτισμένων).
Βιο-ιωάννη,
γιατί αντιζωική προκατάληψη;
η βία δεν προϋποθέτει καμμία συνειδητοποίηση της εξουσίας. ο άνθρωπος μπορεί να διαχειριστεί την επιθετικότητα, διοχετεύοντάς την σε «πολιτισμένα» πλαίσια ή αναβάλλοντας την άσκηση βίας, τα ζώα δεν μπορούν. στα ζώα η βία ασκείται δίχως εκλογικεύσεις, με συνέπεια ο υλικώς δυνατός έχει δίκαιο και η επικράτησή του δεν αμφισβητείται (παρά μόνο δια της βίας). στον άνθρωπο η βία εκλογικεύεται, με συνέπεια δίκαιο να (δεχόμαστε ότι) μπορεί να έχει κι ένας υλικώς αδύνατος και η επικράτηση ενός υλικώς δυνατού να αμφισβητείται (ΚΑΙ δια της βίας αλλά και δίχως βία). δεν μπερδεύω λοιπόν την επιθετικότητα με έναν τρόπο (από τους ανθρώπινους τρόπους, αλλά μοναδικό στα ζώα) διαχείρισής/εκδήλωσής της, τη βία.
12 Νοεμβρίου, 2016 στις 3:04 μμ
Η ιστορία της Γάζας – Σημειώσεις για τον Εμφύλιο
[…] Πηγή: Η ιστορία της Γάζας | Η καλύβα ψηλά στο βουνό […]