Τελευταια σχολια
 | Πάνος στη Το νησί της Καλυψώς |
| Πάνος στη Παπαλάμπραινα |
 | Απόστολος Χριστόπουλ… στη Παπαλάμπραινα |
| Άδεια για γεμάτα στο… στη Το σκυλάδικο, παλιά αριστερή… | |
 | Αφώτιστος Φιλέλλην στη Σημειώσεις: Διαδικτυακή παρουσ… |
| Αφώτιστος Φιλέλλην στη Θοδωρής Τσιμπίδης: στις ελληνι… |
| Πάνος στη ΝΔΣΟΚ κλπ (18) |
| Πάνος στη Σημειώσεις για τον Εμφύλιο, Τό… |
 | Δημήτρης Γρηγοριάδης στη Σημειώσεις για τον Εμφύλιο, Τό… |
| Αφώτιστος Φιλέλλην στη ΝΔΣΟΚ κλπ (18) |
| Αφώτιστος Φιλέλλην στη 4 λεπτά για τις «Σημειώσεις γι… |
 | papoylis στη 4 λεπτά για τις «Σημειώσεις γι… |
| Αφώτιστος Φιλέλλην στη 4 λεπτά για τις «Σημειώσεις γι… |
| Αφώτιστος Φιλέλλην στη ΣΔΙΤ… Τι είναι πάλι τούτο… |
| Αφώτιστος Φιλέλλην στη ΣΔΙΤ… Τι είναι πάλι τούτο… |
Η καλύβα ψηλά στο βουνό 
34 Σχόλια
Comments feed for this article
27 Μαΐου, 2009 στις 1:59 πμ
Sadmanivo
Εκπληκτικό! Όχι σπάνιο όμως, νομίζω. Τέτοιες ιστορίες (που δεν είναι παρά εκφράσεις της ανθρώπινης υπόστασης με όλα τα συν και τα μείον) πάντα αναδύονται εν καιρώ πολέμου.
Που σημαίνει πως το δίκιο είναι μια πολύ αμφιλεγόμενη υπόθεση όταν η πολιτική (με την όποια έννοια) μπαίνει στο χορό..
Και η ιστορική αμεροληψία, μια ιδέα ανέφικτη.
27 Μαΐου, 2009 στις 3:22 πμ
Γιάννης-2
Ένα καλό βιβλίο γιά τα ίδια γεγονότα του Έβρου είναι αυτό του γιώργου Γκαγκούλια, «Η αθέατη πλευρά του Εμφυλίου, Τα τραγικά γεγονότα της 7ης μεραρχίας του ΔΣΕ», εκδόσεις Ιωλκός
22 Νοεμβρίου, 2010 στις 11:14 πμ
Πάνος
Λοιπόν, στο βιβλίο που συστήνει ο Γιάννης-2 (αλλά στην έκδοση του ΒΗΜΑΤΟΣ) βρήκα πολλά στοιχεία για την υπόθεση του Οδυσσέα – που εν μέρει τροποποιούν όσα αναφέρονται στο ποστ.
Καταρχήν ο Γκαγκούλιας περιγράφει μια συνάντηση με τον Αθηνόδωρο, στο Βουκουρέστι, στα 1956:
Εκεί συνάντησα τον Αθηνόδωρο. Κάναμε παρέα μερικές μέρες. Στη συζήτηση έγινε λόγος και για την εκτέλεση του Οδυσσέα. Λέει ο Αθηνόδωρος: «Με βαραίνει η συνείδησή μου, σ. Γιώργη. Δεν έπρεπε να σκοτώσουμε τον Οδυσσέα. Δεν έπρεπε να επηρεαστώ από τον Κρίτωνα. Δεν είχα καμιά εξουσιοδότηση από το κόμμα να σκοτώσπουμε τον Οδυσσέα» (σελ. 177)
22 Νοεμβρίου, 2010 στις 11:17 πμ
1ας
Δεν είχα καμιά εξουσιοδότηση από το κόμμα να σκοτώσπουμε τον Οδυσσέα” (σελ. 177)
22 Νοεμβρίου, 2010 στις 11:23 πμ
Πάνος
Ο Κρίτωνας πρωταγωνίστησε ως θύτης ΚΑΙ ως θύμα στα γεγονότα της 7ης Μεραρχίας του ΔΣΕ:
https://panosz.wordpress.com/2010/11/21/civil_war-92/
Η εμπλοκή του όμως με τα συμβάντα του Έβρου πηγαίνει πολύ πίσω, στον καιρό του ΕΛΑΣ. Ο Γκαγκούλιας τα περιγράφει αναλυτικά, με εμφανή διάθεση να «αθωώσει» τον Οδυσσέα και να φορτώσει τη δολοφονία του στον Κρίτωνα, ο οποίος, παρόντος του Αθηνόδωρου, ήταν πρόεδρος του «ανταρτοδικείου». Γράφει:
Όταν βλέπει ο Κρίτων ότι οι αντάρτες και οι κομματικοί αντιπρόσωποι των Οργανώσεων ταλεντεύονται, τότε παίζει το αποφασιστικό χαρτί της ψευτιάς και της απάτης. «Σύντροφοι», λέει στους αντιπροσώπους, «τι καθόμαστε και τα λέμε εδώ πέρα. Η απόφαση του Κόμματος είναι να εκτελεστεί ο Οδυσσέας»! Ο Αθηνόδωρος μουδιάζει. Δεν είχε τέτοια εντολή! Άλλωστε, σε συνεργασια που είχε με τον Οδυσσέα, την πρώτη μέρα του ερχομού του στη Λευκίμη, είχαν συμφωνήσει να οιραστούν την εξουσία – κομματικός υπεύθυνος ο Αθηνόδωρος και στρατιωτικός ο Οδυσσέας. Αυτό το σημείο της στάσης του, του συμβιβασμού του με την πρόταση του κρίτωνα, τον βασάνιζε μια ολόκληρη ζωή (…) Θεωρούσε τελείως αδικαιολόγητο το θάνατο του Οδυσσέα. (σελ. 288-9)
22 Νοεμβρίου, 2010 στις 11:27 πμ
Πάνος
Δε γνωρίζω σε τι βαθμό ισχύουν οι κατηγορίες του Γκαγκούλια, ότι όλα αυτά ο Κρίτωνας τα έκανε από λόγους προσωπικής φιλοδοξίας (έβγαζε άλλους από τη μέση, για να αναρριχηθεί ο ίδιος). Λίγο πιο προσεχτική ματιά στην εποχή δείχνει μια βαθύτατη ΠΟΛΙΤΙΚΗ διαφωνία μεταξύ Κρίτωνα και Οδυσσέα: Ο Κρίτωνας ήταν 100% υπερ της συνεργασίας με τους Άγγλους (εκπρόσωποί τους δρούσαν στην περιοχή), ενώ ο Οδυσσέας ήταν απολύτως αντίθετος!
Είναι πολύ πιθανό ότι απλά ο Κρίτωνας «πρόλαβε». Αν δεν προλάβαινε, πιθανότατα θα ήταν αυτός που θα εκτελούσε το ανταρτοδικείο.
22 Νοεμβρίου, 2010 στις 12:06 μμ
1ας
Δεν την είχα διαβάσει την Ιστορία αυτή(αν και λίγο υπερβολική).
Πάντως είναι γνωστό ότι το ΚΚΕ προς τα Δεκεμβριανά κυνήγησε την Αριστερή Αντιπολιτευση εντός και επι ταυτά του,που ζήταγαν την ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ.
Δυστυχώς το τραγικό λάθος του ΚΚΕ.
30 Αυγούστου, 2013 στις 6:49 μμ
Πάνος
«Εκατοντάδες άνθρωποι δολοφονήθηκαν από τον Οδυσσέα και τους άντρες του».
Αυτό το αναφέρει ο Μαζάουερ στο βιβλίο του «στην Ελλάδα του Χίτλερ», σελ. 346-9.
Ο αριθμός («εκατοντάδες») είναι προφανώς υπερβολικός. Αναζητούνται πιο συγκεκριμένα στοιχεία.
30 Αυγούστου, 2013 στις 7:44 μμ
chi0
Ξέρεις εκείνο το ανέκδοτο με το παπά… Θεέ μου αν δε μιλήσεις τώρα, σημαίνει ότι μου επιτρέπεις να φάω το αντίδωρο. Εε; Σιωπή; Ευχαριστώ Θε μου, το τρώω.
Κάπως έτσι είναι και οι απολογίες του ΚΚΕ. Μεταξύ τους τα λένε, μεταξύ τους σχωρνιούνται, μεταξύ τους κάνουν τα κόλλυβα των θυμάτων τους, και αφού κανείς δεν μιλάει, άρα όλα καλά. Δεν ανέχονται την παραμικρή κριτική απ’ έξω. Ο φυσιολογικός ανθρώπινος ναρκισσισμός αποστερείται από τα θύματα-μέλη του και προβάλλεται μαζικά στο τέλειο ναρκισσιστικό τους κόμμα: «αφού είμαι στο τέλειο κόμμα, ΑΡΑ είμαι κι εγώ τέλειος αλλά δεν πρέπει να το λέω αυτό παραέξω». Σε αυτή την παιδαριώδη συνεπαγωγή είναι παγιδευμένοι πολλοί. Αυτό φαίνεται ιδιαίτερα στις εσωκομματικές απολογίες π.χ. Γιάννη Ιωαννίδη, θείου του Πεταχτσίδη. Εγώ πλέον τους αντιμετωπίζω ως ψυχιατρικά υποκείμενα.
30 Αυγούστου, 2013 στις 11:19 μμ
can
Αγαπητοί φίλοι,
Τα γεγονότα που περιγράφονται, δεν ισχύουν στο μεγαλύτερο ποσοστό τους.
Αφήνω στην άκρη τα όσα έγιναν μετά το 1944 με το ΔΣΕ και στέκομαι μόνο στα του ΕΛΑΣ και του Οδυσσέα.
Ο Έβρος είχε το «προνόμιο» να αποτελεί ίσως την πρώτη περιοχή της Ελλάδας που συγκροτήθηκε η πρώτη αντάρτικη ομάδα, μόλις ένα μήνα μετά την εισβολή των Γερμανών (και η πρώτη περιοχή που απελευθερώθηκε αποκλειστικά από τον ΕΛΑΣ, μετά τον αφοπλισμό της φρουράς στις Φέρες τον Αύγουστο του 1944, τις μάχες με τους Γερμανούς σε Διδυμότειχο και Σουφλί και τις ανατινάξεις γεφυρών στα νότια και στα βόρεια του νομού).
Οι περισσότεροι από τους πρώτους 20 συμμετέχοντες σ’ αυτήν την ομάδα (οι περισσότεροι από το χωριό Πετράδες και το χωριό Πύθιο, δίπλα στο ποτάμι, γνωστά κοκκινοχώρια της περιοχής), ήταν συνειδητοποιημένοι κομμουνιστές, γνωστοί και καταδιωκόμενοι για τα φρονήματά τους από τη δικτατορία του Μεταξά.
Επικεφαλής ήταν ο Πετραδιώτης επικηρυγμένος κομμουνιστής Γιώργος Δρατζίδης.
Ο Έβρος είχε γερμανική κατοχή σε όλο το μήκος του και η έδρα της κατοχικής δύναμης ήταν στο Διδυμότειχο όπου είχε μεταφερθεί διοικητικά η πρωτεύουσα του νομού, αφού το νότιο τμήμα του νομού μέχρι τη γέφυρα των Λουτρών, δέκα χιλιόμετρα βόρεια της Αλεξανδρούπολης, ήταν υπό βουλγαρική κατοχή.
Με τη διαφυγή του ελληνικού στρατού στην Τουρκία, χρέη διοικητή όσων σωμάτων ασφαλείας παρέμειναν στην Αλεξανδρούπολη, ανέλαβε ο αδερφός του Γιώργου Δρατζίδη, υπίλαρχος Σαράντης Δρατζίδης.
Όταν η κατοχική κυβέρνηση έστειλε αξιωματικούς της χωροφυλακής να αναλάβουν τη διοίκηση, ο Σαράντης Δρατζίδης ανέβηκε κι αυτός στο βουνό, μαζί με τους αντάρτες του αδερφού του.
Κάποιοι είπαν ότι ήταν σε συμφωνία με το νέο διοικητή Σταθάτο που ανήκε ήδη στους Βόρειους Υπερασπιστές, για να γίνει σύνδεση με τους αριστερούς αντάρτες σε ένα ενιαίο αντιστασιακό μέτωπο. (Παρακάτω θα διαβάσετε τη δεύτερη εκδοχή, αυτήν του Οδυσσέα).
Η ομάδα περιεφέρετο στα βουνά και έμπαινε στα χωριά εμψυχώνοντας τους κατοίκους και σιγά σιγά άρχισε να πληθαίνει.
Πέρασε σχεδόν ένας χρόνος μέχρι την πρώτη δυναμική ενέργεια.
Ήταν τη Μεγάλη Παρασκευή του 1942, στην περιφορά του Επιταφίου στο Διδυμότειχο, όταν μια μικρή ομάδα των ανταρτών μπήκε στην πόλη και ο ίδιος ο αρχηγός τους Γιώργος Δρατζίδης εκτέλεσε το διορισμένο κατοχικό Νομάρχη, μην κατορθώνοντας να χτυπήσει όμως και κάποιον Γερμανό.
Μέχρι τότε δεν υπήρχε καμία σύνδεση και καθοδήγηση από την Αθήνα, το ΕΑΜ, το ΚΚΕ, αφού όλα ήταν σε νηπιακό στάδιο.
Μετά το χτύπημα οι Γερμανοί σκύλιασαν και άρχισαν τις επιδρομές στα χωριά και κυρίως την πλήρωσαν Πετράδες και Πύθιο με εμπρησμούς κατοικιών και φυλακίσεις γυναικοπαίδων.
Οι αντάρτες συνέχισαν με μικρά επιλεκτικά χτυπήματα εναντίον γερμανικών περιπόλων και Βουλγάρων συνδέσμων.
Σε μία συμπλοκή τραυματίστηκε ο αρχηγός Γιώργος Δρατζίδης και συνελήφθη από τους Γερμανούς.
Δραπέτευσε από τη φυλακή στο Διδυμότειχο και προσπάθησε να περάσει μεταμφιεσμένος από τη γέφυρα του Πυθίου στην Τουρκία, όπου τον ανέμεναν στο ελληνικό προξενείο της Αδριανούπολης.
Ένας συνεργάτης των Γερμανών όμως τον αναγνώρισε και έτσι τον ξανάπιασαν.
Τελικά, μετά από λίγες μέρες που τον πήγαιναν για εκτέλεση κοντά στα σημερινά νεκροταφεία, προσπάθησε να το σκάσει τρέχοντας δεμένος και εκεί τον σκότωσαν.
Το άναμα του μπαρουτιού στον Έβρο κυκλοφόρησε σε όλη την περιοχή και πολλοί θερμόαιμοι θέλησαν να έρθουν σε επαφή και να συμμετάσχουν.
Ένας εξ αυτών ήταν και ο Οδυσσέας, ο οποίος εμφανίστηκε ως απεσταλμένος του Κόμματος, χωρίς κανένα αποδεικτικό στοιχείο.
Κάποιοι που τον γνώριζαν από τις προηγούμενες κομματικές του θέσεις εν παρανομία στην Ξάνθη και την Καβάλα, πιστοποίησαν την κομματική του ταυτότητα και οι συνειδητοποιημένοι κομμουνιστές τον αποδέχτηκαν ως νέο αρχηγό.
Αρχηγός μίας από τις δύο ένοπλες ομάδες (τάγματα τα ονόμαζαν) εξακολούθησε να είναι ο υπίλαρχος Σαράντης Δρατζίδης.
Ο Οδυσσέας άρχισε την προσωπική του κοντόφθαλμη πολιτική (σφαγή καλύτερα) εναντίον κάθε χωρικού που δεν ήταν με το κόμμα ή ήταν γνωστός για τις σχέσεις του με το μεταξικό καθεστώς.
Πραγματική σφαγή στον Έβρο από τον Οδυσσέα, έχοντας πλάι του ως πραιτωριανούς τους πιο αμόρφωτους και αιμοδιψείς από τους αντάρτες.
Ο Σαράντης Δρατζίδης επέμενε οτι πρέπει να υπάρξει συνεννόηση με την αστική οργάνωση που είχε συγκροτηθεί στην Αλεξανδρούπολη και είχε επαφή με το Κάϊρο, για να μπορέσουν να προμηθευτούν και κατάλληλο οπλισμό.
Τελικά ο Σταθάτος «χάθηκε» μυστηριωδώς στις όχθες του Έβρου, μαζί με δύο ακόμη συνεργάτες του.
Κάποιοι λένε πως εκεί είχε κλειστεί συνάντηση με τον Οδυσσέα και αυτός τους δολοφόνησε, αντί να συζητήσει μαζί τους.
Ο ίδιος αργότερα έλεγε οτι ήταν προδότες και ήθελαν να φύγουν στην Τουρκία, αλλά δεν πρόλαβαν (αφήνοντας να εννοηθεί οτι αυτός τους «κανόνισε»).
Η δολοφονία Σταθάτου βρήκε ισχυρή αντίδραση μέσα στους αντάρτες, αφού κάποιοι πίστευαν οτι πρέπει να υπάρξει ενωμένη αντίσταση στους κατακτητές.
Ο πιο θερμός ήταν ο Σαράντης Δρατζίδης.
Τότε έστησε το «λαϊκό δικαστήριο» ο Οδυσσέας, κατηγορώντας τον υπίλαρχο οτι ήταν «σπιούνος» του «προδότη» Σταθάτου.
Έτσι εκτελέστηκε και ο δεύτερος αδερφός από τους πρωτεργάτες του εβρίτικου αντάρτικου.
Ο ένας από τους Γερμανούς και ο δεύτερος από τον Οδυσσέα.
Οτι ο Οδυσσέας εξαφάνισε τους μαυραγορίτες στον Έβρο, είναι μια απίστευτη μπούρδα.
Μαυραγορίτες δεν υπήρχαν στον Έβρο, γιατί απλούστατα δεν υπήρχε έλλειψη αγαθών πρώτης ανάγκης.
Από λάδι, γαλακτοκομικά, κτηνοτροφικά και δημητριακά ο Έβρος είχε υπερπλήρη επάρκεια, γι’ αυτό και έστελνε συνέχεια τρόφιμα στα νησιά του βορείου Αιγαίου και στην Αθήνα.
Τελικά στο κέντρο πήραν χαμπάρι το μπαϊράκι που σήκωσε στο όνομά τους ο Οδυσσέας και το άδικο αίμα που έχυνε, γι’ αυτό και στάλθηκε επίσημα πλέον ο Αθηνόδωρος για να καθαρίσει.
Για το ΔΣΕ, τον Κρίτωνα κλπ, θα μιλήσουμε άλλη φορά.
Τα ανωτέρω από πρώτο χέρι, καθώς είμαι απόγονος της οικογένειας Δρατζίδη.
Σας χαιρετώ.
30 Αυγούστου, 2013 στις 11:25 μμ
Πάνος
can,
ευχαριστώ θερμά για το σχόλιο!
30 Αυγούστου, 2013 στις 11:40 μμ
can
Αγαπητέ Πάνο,
Το σχόλιο το έγραψα λόγω της εκτίμησης που τρέφω για την «καλύβα» σου και για τις προσπάθειές σου περί ψύχραιμης και αντικειμενικής αντιμετώπισης ζητημάτων της σύγχρονης ιστορίας μας.
Ο δεύτερος λόγος είναι για τη μη αναγνώριση της προσφοράς του Έβρου στον αντικατοχικό αγώνα και για όσα τράβηξε ο νομός στον Εμφύλιο.
Με την έλευση των Άγγλων (μετά από οκτώ μήνες λαϊκής αυτοδιοίκησης) εξαπολύθηκε άγριο κυνηγητό εναντίον όσων αγωνίστηκαν με τον ΕΛΑΣ.
Η γιαγιά μου γέννησε ένα παιδί φυλακισμένη στο Διδυμοτειχο από τους Γερμανούς και το επόμενο παιδί το γέννησε φυλακισμένη στην Αλεξανδρούπολη από τους Άγγλους.
Στον εμφύλιο ο Έβρος έδωσε χιλιάδες μαχητές, μπαρουτοκαπνισμένους παλιούς Ελασίτες, αλλά και άγουρα αγόρια και κορίτσια, με τη θέλησή τους ή με υποχρεωτική στρατολόγηση.
Οι δυνάμεις του ΔΣΕ σε Θράκη, Ανατολική και Κεντρική Μακεδονία, ήταν στην πλειοψηφία Εβριτόπουλα.
Εκατοντάδες χάθηκαν στις μάχες των Κορεστίων, της Καστοριάς, της Φλώρινας, του Γράμμου και χιλιάδες έφυγαν στην εξορία.
Το ΚΚΕ ποτέ δεν αναγνώρισε επίσημα αυτήν την προσφορά του Έβρου, ούτε και άλλο κόμμα.
30 Αυγούστου, 2013 στις 11:42 μμ
Pepermint
can
το ότι φορούσε αυτός και οι δικοί του σφυροδρεπανόσημο στα πηλήκια…αληθεύει είναι country legend ?
30 Αυγούστου, 2013 στις 11:48 μμ
can
Εξ όσων γνωρίζω, αληθεύει,
Εξάλλου είπα οτι από την αρχή οι πρώτοι αντάρτες ήταν συνειδητοποιημένοι κομμουνιστές και όχι σαν τα ανεμομαζώματα του Βελουχιώτη με διάφορους κατσαπλιάδες της Ρούμελης.
Δυστυχώς δεν υπάρχει καμία φωτογραφία που να πιστοποιεί απόλυτα την ύπραξη των σφυροδρέπανων στα πηλίκια.
Στις καρδιές τους όμως τα είχαν από χρόνια πριν ο Γιώργης Δρατζίδης και οι πρώτοι σύντροφοί του.
30 Αυγούστου, 2013 στις 11:50 μμ
can
Μόνο που δεν είχαν πηλίκια, αλλά μπερέδεςκ, τραγιάσκες και καλπάκια στην αρχή, δίκωχα ως επί το πλείστον αργότερα.
30 Αυγούστου, 2013 στις 11:55 μμ
Πάνος
Η αφήγηση του Κρίτωνα για τη δίκη του Οδυσσέα (και πολλά άλλα):
http://edrana.blogspot.gr/2011/08/1944.html
31 Αυγούστου, 2013 στις 12:00 πμ
Πάνος
Μια φωτογραφία με «το πενταμελές επιτελείο του Οδυσσέα». Απεικονίζονται ο Οδυσσέας και ο Τηλέμαχος.
http://adrianou125.blogspot.gr/2011/10/blog-post_5654.html
31 Αυγούστου, 2013 στις 12:03 πμ
can
Λίγο πολύ όπως τα γράφει ο Παντελής Αθανασιάδης είναι τα πράγματα, βασισμένα βέβαια στα απομνημονεύματα του Κρίτωνα. Η μόνη ένσταση είναι στην υπόθεση Σταθάτου. Δεν υπήρξε φανερή εκτέλεση αυτού και των συνεργατών του. Όλα έγιναν εν κρυπτώ (προφανώς από τον Οδυσσέα). Τα περί κομμένων κεφαλιών ήταν προπαγάνδα των Γερμανών για να χτυπηθεί το αντάρτικο. Κομμένα κεφάλια και ανασκολοπισμοί ανδρών και γυναικών έγιναν από τον Οδυσσέα σε διάφορα χωριά, όχι όμως με το Σταθάτο.
31 Αυγούστου, 2013 στις 12:05 πμ
Πάνος
Φωτογραφία του Κρίτωνα με άλλους Ελασίτες του Έβρου:
http://www.gatzoli.gr/2013/05/12.html
31 Αυγούστου, 2013 στις 12:09 πμ
Πάνος
Μια άλλη αφήγηση για την αντίσταση στον Έβρο:
Η άγνωστη εθνική αντιστασιακή οργάνωση δημοκρατικών του Έβρου και η διάλυσή της απ’τον ΕΛΑΣ
http://olikiantistasi.blogspot.gr/2012/06/blog-post_3592.html
31 Αυγούστου, 2013 στις 12:10 πμ
can
Η τελευταία φωτογραφία είναι από τις «τουριστικές» του εβρίτικου αντάρτικου, όταν ο Γεωργιάδης και οι Αμερικάνοι έφερναν αβέρτα όπλα και λίρες, οι Γερμανοί είχαν ταμπουρωθεί σε Φέρες, Σουφλί, Διδυμότειχο και η Γκίμπρενα πλημμύρισε από εκατοντάδες «όψιμους» αντιστασιακούς. Στη φωτό εμφανίζονται κάποια κομματικά στελέχη των πόλεων, που το αντάρτικο το έζησαν μόνο με δανεικές φυσιγγιοθήκες και σουγιάδες στο ζωνάρι για λεζάντα.
31 Αυγούστου, 2013 στις 1:04 πμ
Pepermint
thanks can
28 Δεκεμβρίου, 2013 στις 2:36 μμ
Μιχαλης Δρατζιδης
Θελω να διορθωσω μερικα απο τα λεχθεντα του can σχετικα με τα αδερφια Σαραντη και Γεωργιου Δρατζιδη.
Ο Σαραντης Δρατζιδης ηταν Λοχαγος Πυροβολικου και εσταλει μαζι με τον Σταθατο απο το αρχηγειο της μεσης ανατολης για να οργανωσουν τα ανταρτικα εναντιον των Γερμανων.
Ο Γιωργος Δρατζιδης που ηταν ο μικροτερος αδερφος-πρωτος ηταν ο Βασιλης δευτερος ο Αργυρης που ζουσε στην Ορεστιαδα τριτος ο Σαραντης και τεταρτος ο Γιωργος.
Τον επαρχο Νομαρχη Φραγκουλη τον σκοτωσε ο Σαραντης στο Δυδιμοτειχο περιμενοντας τον στα κεραμιδια του διπλανου σπιτιου του να γυρισει απο ενα παρτυ των Γερμανων.Ο Φραγκουλης ηταν Γερμανοφιλος.
Ο Σαραντης ερχοταν την μερα στην Ορεστιαδα,πηγαινε σε μια ταβερνα του Ντελιντζη και ετρωγε παντα μεταμφιεσμενος και φευγοντας αφινε παραγγελια να κερασουν κατι και στον αδερφο του και πατερα μου Αργυρη.Ειχα κι εγω την τυχη να τον Συναντησω στο σπιτι μας στην Ορεστιαδα,οπου ερχοταν τακτικα αλλα κρυφα αφου οι Γερμανοι ηταν απεναντι απο το σπιτι μας οπου εμεναν στο 1ο δημοτικο σχολειο.
Ο Γιωργος ο οποιος ζηλεψε τον αγωνα του Σαραντη εκανε δικη του ομαδα και στην αρχη δεν ηταν με τους κουμουνιστες. Μια μερα εστησε ενεδρα μονος του σε εναν Γερμανο για να του παρει το οπλο, αλλα ο Γερμανος πιο εμπειρος τον πυροβολησε στον ωμο. Ο Γιωργος μπορεσε και ξεφυγε τραυματισμενος, και κρυβοταν μεσα στο χωριο. Ερχοτανε κρυφα ενας Γιατρος απο το Δυδιμοτειχο για να τον θεραπευσει αλλα επειδη δεν ειχε τα καταλληλα φαρμακα, ο Γιωργος επαθε μολυνση. Τοτε ο Σαραντης ηρθε στην Ορεστιαδα και ο πατερας μου που ειχε τα εντυπα για τις ειδικες ταυτοτητες με τις οποιες μπορουσε κανεις να παει στην μεση ανατολη δια μεσου Τουρκιας οπου τον περιμεναν οι συνδεσμοι εκει και τον προωθουσαν στην μεση ανατολη. Πραγματι ο Σαραντης περασε τον Γιωργο στην Τουρκια αλλα οι Τουρκοι τον εστειλαν παλι πισω στο Διδυμοτειχο και τον παρεδωσαν στους Γερμανους. Οι Γερμανοι τον βαλανε στο Νοσοκομειο τον θεραπευσανε και μετα τον εκτελεσαν.
Οι Κουμουνιστες δεν αφησαν να χαθει αυτο το γεγονος και διεδωσαν οτι ο αδερφος του ο Σαραντης τον παρεδωσε στους Γερμανους. Ετσι αρχισε και το μισος αναμεσα στις ομαδες του Σαραντη και του Γιωργου. και επειδη ποτε δεν χτυπιονταν οι δυο ομαδες μεταξυ τους οσο ζουσε ο Γιωργος -ασχετως και αν ο Γιωργος ειχε προσχωρησει στους Κουμουνιστες- δεν προφυλασσοταν ο Σαραντης απο την ομαδα του Γιωργου, ετσι εγινε ευκολος στοχος και τον σκοτωσαν.
Απο την στιγμη αυτη αρχισε και ο αλληλοσκοτωμος στο χωριο.
Ενα βραδυ πηγαν οι ανταρτες των κουμουνιστων στο χωριο οπου στο καφενειο ηταν ο μεγαλος αδερφος ο Βασιλης που ηταν και προεδρος στο χωριο και βρηκαν τον Βασιλη εκει μαζι με τον κλητηρα του χωριου (κι αυτος λεγοταν Δρατζιδης) και ειπαν στον Βασιλη να βγει εξω απο το καφενειο για να μιλησουν. Οταν βγηκε εξω, τον σκοτωσαν με πολυ αγριο τροπο. Τοτε πηγαν παλι μεσα στο καφενειο και ζητησαν απο τον κλητηρα να τους ακολουθησει εξω. Αυτος αρνηθηκε και τον σκοτωσαν μεσα στο καφενειο.
Ολα αυτα εγω τα εζησα, Δεν μου τα διηγηθηκε κανενας αλλος..
Αν καποιος ενδιαφερεται να μαθει για ολα αυτα και ειδικα για την δραση του Σαραντη Δρατζιδη μπορει να τα διαβασει στην τοτε εφημεριδα Εθνικος Κυρηκας. Εγραφε συνεχεια τοτε η εφημεριδα αυτη για τον Σαραντη. Ο Εθνικος Κυρηκας υπαρχει στην κρατικη βιβλιοθηκη στην Αθηνα.
Μιχαλης Δρατζιδης
Αθηνα
28 Δεκεμβρίου, 2013 στις 3:03 μμ
Πάνος
Ευχαριστούμε για τη μαρτυρία, κ. Δρατζίδη.
28 Ιουλίου, 2014 στις 3:48 μμ
thanasis
Ενδιαφέρουσα η συμβολή όλων. Μια ανακρίβεια όμως στο αρχικό κείμενο. Ο Σταθάτος δεν ήταν κομμουνιστής και πολύ περισσότερο καπετάνιος του ΕΛΑΣ. Απότακτος βενιζελικός ήταν ο άμοιρος και, μαζί με τους συντρόφους του, τους κατακτητές ήθελε να πολεμήσει. Βέβαια ένας κομμουνιστής «ηγέτης» όπως ο Οδυσσέας δεν μπορούσε να το ανεχθεί αυτό. Έτσι τον εκτέλεσε. Φυσικά, ποτέ δεν χάθηκε στον ποταμό Έβρο μυστηριωδώς αλλά εκτελέστηκε από τον Οδυσσέα. Η άποψη μου είναι ότι είχε, τουλάχιστον στην αρχή, την κάλυψη του κόμματος εαν συγκρίνουμε την πανελλαδική τακτική του ΕΛΑΣ » Η μαζί μας ή νεκρός». (Ψαρρός, Σαράφης Κωστόπουλος, Γιαννακόπουλος και τόσοι άλλοι κλπ.)
Απλά ως Εβρίτης θυμώνω, επιτρέψτε μου, όταν διαβάζω εικασίες ως ιστορικά ντοκουμέντα οι οποίες πρώτα από όλα σπηλώνουν τη μνήμη νεκρών. Επιτέλους, λίγος σεβασμός δεν βλάπτει ακόμα και εάν δεν συνάδει με τις ιδεολογικές σκοπιμότητες που επιδιώκουν κάποιοι να υποστηρίξουν.
Τέλος, πάλι ως Εβρίτης ευχαριστώ τον κ. Μιχάλη Δρατζίδη που μπήκε στον κόπο να αποκαταστήσει την ιστορική αλήθεια σχετικά με τη δράση των αφών Δρατζίδη.
28 Ιουλίου, 2014 στις 10:37 μμ
Πάνος
Στο ποστ αναφέρεται:
Η πραγματική ιστορία του Σταθάτου υπάρχει εδώ:
http://istoriakatoxis.blogspot.gr/2012/06/blog-post_20.html
Ο thanasis έχει δίκιο ως προς το ότι ο Σταθάτος δεν ήταν «τοπικός ηγέτης του ΕΛΑΣ», όπως είχα αρχικά σημειώσει και τον ευχαριστώ για τη διόρθωση. Τα υπόλοιπα περί σπιλώσεων (το σπι με γιώτα), ιδεολογικών σκοπιμοτήτων κλπ είναι απλώς μπούρδες.
18 Αυγούστου, 2014 στις 10:13 πμ
Παντελής Αθανασιάδης
Μια μικρή συμπλήρωση στο συμπατριώτη Μιχάλη Δρατζίδη. Ο Φραγκούλης όταν εκτελέσθηκε δεν είχε φύγει από πάρτι με Γερμανούς, αλλά επέστρεψς από την εκκλησία. Ήταν Μεγάλη Πέμπτη. Το οίκημα όπου διέμενε στο Διδυμότειχο υπάρχει ακόμα.
18 Αυγούστου, 2014 στις 12:19 μμ
Πάνος
Αγαπητέ κ. Αθανασιάδη, ευχαριστούμε για το σχόλιο – και την πληροφορία!
28 Μαΐου, 2015 στις 12:55 πμ
Can
Αγαπητοί φίλοι,
Κοντεύουν δύο χρόνια από τότε που άφησα τα σχόλιά μου σ` αυτήν την ανάρτηση και μόλις σήμερα είδα οτι ακολούθησαν και άλλα. Έτσι λοιπόν επανέρχομαι.
Αρχικά να εκφράσω το σεβασμό μου στον κ. Μιχάλη Δρατζίδη, αλλά αυτό δε θα με εμποδίσει να εκφράσω διαφορετική άποψη σε αρκετά απ` όσα αναφέρει.
Είναι αλήθεια οτι τα πρώτα μου σχόλια γράφτηκαν βιαστικά και κάπως «εν θερμώ». Γι` αυτό και ένα-δύο λάθη, για τα οποία απολογούμαι και σπεύδω να τα διορθώσω.
Είναι αλήθεια οτι ο Σταθάτος δε χάθηκε στο ποτάμι, αλλά εκτελέστηκε. Μπερδεύτηκα με το Δρεμπέλα, που είχε παρόμοια και παράλληλη διαδρομή.
Είναι επίσης αλήθεια οτι τα κομμένα κεφάλια σε πασσάλους και οι ανασκολοπισμοί, δεν αφορούσαν τη δράση του Οδυσσέα, αλλά του προκατόχου του Άρη.
Και επειδή κάποιος αναφέρθηκε σε ιστορική αλήθεια, αυτή τη φορά θα προσπαθήσω να εκθέσω τα γεγονότα με χρονολογική σειρά και με παράθεση διαφορετικών εκδοχών, όσο κι αν έρθουν σε αντίθεση με όσα υποστηρίζουν άλλοι αναγνώστες.
Άλλωστε είναι γνωστό οτι η «μνήμη» και η «προφορική ιστορία» επιδέχονται αμφισβήτησης, λόγω υποκειμενικότητας και προσωπικών δεσμών με πρόσωπα στα οποία αφορούν τα αφηγήματα.
Για τον Έβρο και τις ζώνες κατοχής αναφέρθηκα στα παλιά μου σχόλια. Τώρα ξεκινάω με την πρώτη αντιστασιακή πράξη στον Έβρο, μετά τη συνθηκολόγηση.
Στις 10 Μαΐου 1941, οι κυνηγημένοι ως κομμουνιστές κατά τη Μεταξική Δικτατορία, Γιώργος Δρατζίδης και Χρήστος Μπούρας, μαζί με άλλους συντρόφους τους, καταλαμβάνουν τις κοινότητες των Πετράδων και του Πυθίου. Χωρίς χρήση βίας, καθαιρούν τους μεταξικούς προέδρους και εγκαθιστούν τον Πασχάλη Μπούρα στους Πετράδες και τον Ηλία Χατζή στο Πύθιο.
Με την έλευση των Γερμανών και και τον ορισμό του Διδυμοτείχου ως έδρα της γερμανικής ζώνης κατοχής (η περιοχή Αλεξανδρούπολης, οι νομοί Ροδόπης, Ξάνθης και η Ανατολική Μακεδονία ήταν βουλγαροκρατούμενες), μαθαίνουν τι έχει συμβεί σ` αυτά τα δύο χωριά. Έτσι, στις αρχές Ιουνίου 1941, έρχονται και συλλαμβάνουν τους δύο νέους προέδρους, τους στέλνουν κρατούμενους στη Θεσσαλονίκη και εγκαθιστούν πάλι τους προηγούμενους. (Ο Πασχάλης Μπούρας τελικά εκτελέστηκε ως άμεσα συνδεδεμένος με τους υπαίτιους της «ανταρσίας» ενώ ο Ηλίας Χατζής αφέθηκε αργότερα ελεύθερος).
Αυτή η πρώτη ανταρτική ομάδα του Γιώργου Δρατζίδη, με ένα-δυό παλιά περίστροφα και μερικά τουφέκια, περίπου 15 άτομα, σχεδόν όλοι από Πετράδες και Πύθιο, κρύβονται για να μη συλληφθούν.
Μέσα στον Ιούνιο συστήνονται και οι πρώτες ολιγομελείς «αντιστασιακές επιτροπές» στην Αλεξανδρούπολη, Σουφλί, Φέρες, Διδυμότειχο, Ορεστιάδα, κυρίως από κομμουνιστές.
Τον ίδιο μήνα κατεβαίνει στην Αθήνα ο δάσκαλος Σεϊτανίδης, προκειμένου να ενημερώσει την κατοχική κυβέρνηση για την κατάσταση στο γερμανοκρατούμενο Έβρο. Η κυβέρνηση διορίζει ως Νομάρχη τον μέχρι τότε Γενικό Επιθεωρητή Εκπαίδευσης Ανατολικής Μακεδονία και Θράκης, Ιωάννη Φραγκούλη (γνώστη και της γερμανικής γλώσσας).
Επίσης με το νόμο 176/1941 «Περί εκτάκτου αρμοδιότητος του Νομάρχη Έβρου» του δίνει το ελεύθερο να στελεχώσει τις υπηρεσίες και να λειτουργήσει ο κρατικός μηχανισμός με ντόπια στελέχη.
Έτσι ο Φραγκούλης, μεταξύ των υπολοίπων, συστήνει τη Διοίκηση Χωροφυλακής με έδρα στο Διδυμότειχο, Υποδιοικήσεις στην Ορεστιάδα και στο Σουφλί και Σταθμούς Χωροφυλακής σε διάφορα χωριά. Η επάνδρωση γίνεται με ντόπιους έφεδρους αξιωματικούς, με παλιούς χαμηλόβαθμους χωροφύλακες και με ντόπιους έφεδρους οπλίτες ως «χωροφύλακες άνευ θητείας»
Διοικητή Έβρου τοποθετεί το Σαράντη Δρατζίδη, έφεδρο υπίλαρχο (και όχι λοχαγό πυροβολικού), αδερφό του Γιώργου Δρατζίδη, ο οποίος εξακολουθεί να κρύβεται με την ομάδα του.
Τον Οκτώβριο του 1941 φτάνει στον Έβρο το στέλεχος του ΚΚΕ, Αργύρης Δαλκαράνης από το Λαγκαδά. Έχει γνωστούς συντρόφους στην περιοχή και έρχεται σε επαφή με την οργάνωση Διδυμοτείχου. Τους μιλάει για αντάρτικο, λέγοντας οτι έχει εντολές του Κόμματος. Μαζί του δεν έχει κανένα γραπτό ντοκουμέντο, αλλά επειδή κάποιοι τον γνώριζαν από παλιά ως κομματικό μέλος, δέχτηκαν να τον κρατήσουν.
Οι συγκρούσεις τους όμως ήταν συνεχείς, γιατί αυτός επέμενε για ένοπλο αντάρτικο ενώ αυτοί, όπως και οι υπόλοιπες αστικές οργανώσεις, μιλούσαν για ήπιες συνωμοτικές δράσεις, προκηρύξεις, πολύγραφους κλπ.
Ο Δαλκαράνης μαθαίνει για την ύπαρξη της ομάδας Δρατζίδη και πετυχαίνει να τους συναντήσει. Οι απόψεις τους ταιριάζουν και έτσι βγαίνει μαζί τους στο κλαρί, με το ψευδώνυμο Άρης. Οι αγρότες αντάρτες δε νοιάζονται για κομματικά ντοκουμέντα. Τους αρκεί που είναι κομμουνιστής και στέλεχος από τη Θεσσαλονίκη. Έτσι, αναδεικνύεται αρχηγός τους.
Λίγο πριν βγει το 1941, η κυβέρνηση στέλνει μόνιμα στελέχη να αναλάβουν τη διοίκηση της Χωροφυλακής. Διοικητής στη θέση του Σαράντη Δρατζίδη, αναλαμβάνει ο Ταγματάρχης Γεώργιος Δρεμπέλας. Μαζί του έχει τους Υπομοιράρχους Οικονομόπουλο και Ματθαίο, τους Ανθυπομοιράρχους Κουρμπανά και Βενιζέλο και τον Ανθυπασπιστή Δούκα. Ο Σαράντης Δρατζίδης χολώνεται και μένει αμέτοχος.
Τέλη άνοιξης του 1942, αρχίζουν οι δυναμικές ενέργειες της ομάδας.
Στις 13 Μαΐου (Μεγάλη Πέμπτη και όχι Μεγάλη Παρασκευή, έχει δίκιο ο κύριος Αθανασιάδης), ο Γιώργος Δρατζίδης σκοτώνει στο Διδυμότειχο, μετά την εκκλησία, τον κατοχικό Νομάρχη Φραγκούλη.
Την επόμενη μέρα, 14 Μαΐου, γίνεται η πρώτη ενέργεια κατά του Σταθμού Χωροφυλακής στο Χειμώνιο και οι αντάρτες αφοπλίζουν τους χωροφύλακες.
Τον Ιούνιο στήνουν ενέδρα κοντά στη Λάδη, για να χτυπήσουν το Βούλγαρο Ταγματάρχη Ντόντσεφ, σύνδεσμο με τους Γερμανούς. Τα περισσότερα όπλα παθαίνουν αφλογιστία λόγω παλαιότητας και κακής συντήρησης. Έτσι ο Βούλγαρος με τη συνοδεία του γλιτώνουν, αλλά προλαβαίνει με το πολυβόλο του να τραυματίσει το Γιώργο Δρατζίδη.
Στις 20 Ιουλίου πραγματοποιείται η πρώτη επίσημη ιδρυτική σύσκεψη των ανταρτών, σε ένα ύψωμα του Ασημένιου. Συμμετέχουν 20 αντάρτες από τους Πετράδες, Πύθιο, Ασημένιο, Θυρέα και Σιταριά. Ανακηρύσσουν ομόφωνα αρχηγό τους τον Άρη και υπαρχηγούς το Γιώργο Δρατζίδη και το Βαΐτση Καραπαναγιώτη (Τηλέμαχος).
Μέσα στο καλοκαίρι όμως, αρχίζει να υλοποιείται και το σχέδιο του Ταγματάρχη Δρεμπέλα, για δημιουργία αντιστασιακής οργάνωσης, ως παράρτημα της ήδη ιδρυθείσας στη Θεσσαλονίκη οργάνωσης «Υπερασπιστές Βορείου Ελλάδος». Τα πρώτα 14 μέλη ορκίζονται στο παρεκκλήσι του Σταυρού, στο χωριό Λευκίμη.
Οι «κόκκινοι αντάρτες» συνεχίζουν τις επιδρομές σε Σταθμούς Χωροφυλακής για αρπαγή οπλισμού (Μεταξάδες, Παλιούρι, Βρυσικά, Λάβαρα κλπ).
Στις 3 Αυγούστου 1942, ο ίδιος ο Άρης δολοφονεί το συντηρητικό Δήμαρχο Σουφλίου Πασχάλη Νάνο.
Θορυβημένοι οι Γερμανοί και γνωρίζοντας το Γιώργο Δρατζίδη και άλλους αντάρτες, αρχές Σεπτεμβρίου 1942 κάνουν την πρώτη επιδρομή στους Πετράδες, στο Πύθιο, στο Ασημένιο και στη Σιταριά. Συλλαμβάνουν συγγενείς των ανταρτών και πυρπολούν σπίτια.
Είναι προφανές οτι είχαν πληροφορίες από προδότες και τότε αρχίζει το πραγματικό όργιο του Άρη. Κάθε μη κομμουνιστής είναι ύποπτος. Κάθε καταγγελία (δίκαιη ή άδικη) οδηγεί σε εκτέλεση με συνοπτικές διαδικασίες.
Τον Οκτώβριο, έξω από το Κουφόβουνο, πραγματοποιείται κοινή σύσκεψη των στελεχών των πολιτικών οργανώσεων με τους αντάρτες. Τα πολιτικά στελέχη συγκρούονται σφοδρά με τον Άρη για τις μεθόδους που ακολουθεί και αμφισβητούν οτι έχει κομματική εντολή για αντάρτικο. Ο Άρης συμφωνεί να στείλουν δύο αντιπροσώπους στην Οργάνωση της Καβάλας και να εξακριβώσουν την αλήθεια. Μετά όμως εμποδίζει τους συγκεκριμένους να αναχωρήσουν.
Το τραύμα του Γιώργου Δρατζίδη έχει υποτροπιάσει και αποφασίζουν να τον περάσουν στην Αδριανούπολη. Εκείνο το διάστημα ή λίγο πιό νωρίς, φαίνεται οτι ανέβηκε στο βουνό και ο Σαράντης Δρατζίδης και ανέλαβε τα καθήκοντα του αδερφού του.
Στα τέλη του 1942, επιτυγχάνεται σύνδεση με Καβάλα. Ο Άρης δεν έχει καμία νομιμοποίηση από το Κόμμα. Ο Κρίτων (Βαγγέλης Κασάπης) σπεύδει να καθαιρέσει τον Άρη, σύμφωνα με τις κομματικές εντολές.
Συμφωνείται συνάντηση και κοινή σύσκεψη στα Λάβαρα. Ο Άρης δεν εμφανίζεται και στέλνει στη θέση του το Σαράντη Δρατζίδη και τον Καραπαναγιώτη. Ο Σαράντης είναι αδιάλλακτος και συγκρούεται σκληρά με τα πολιτικά στελέχη. Το αντάρτικο είναι δική τους υπόθεση, λέει, και δε θα κάνουν κουμάντο οι κομματικοί. Αυτή του η στάση κίνησε τις πρώτες υποψίες εναντίον του εκ μέρους των κομματικών.
Τον Ιανουάριο του 1943 ο Άρης φεύγει για την Καβάλα, προκειμένου να καθαρίσει τη θέση του και να φέρει κομματική εντολή στο όνομά του. Αφήνει ως αντικαταστάτη το Σαράντη. Τις ίδιες μέρες προδίδεται ο Γιώργος και τραυματισμένος παραδίδεται στους Γερμανούς που τον κλείνουν στις φυλακές του Διδυμοτείχου.
Οι αντάρτες είναι χωρισμένοι σε δύο ομάδες. Στα βόρεια (Ορεστιάδα – Διδυμότειχο) ο Καραπαναγιώτης και στο αρχηγείο στο κέντρο του νομού (Σουφλί – Φέρες) ο Σαράντης.
Στα τέλη Ιανουαρίου 1942, ο Κρίτων κανονίζει συνάντηση στο Σουφλί με τον Ταγματάρχη Δρεμπέλα και το Μοίραρχο Κατσαρέα. Σχεδόν συμφωνούν να υπάρξει συνεργασία των ανταρτών με τους ΥΒΕ και κανονίζουν να ξαναβρεθούν σύντομα.
Οι Δρεμπέλας και Κατσαρέας δεν πιστεύουν τον Κρίτωνα και θεωρούν ότι οι επιδιώξεις τους δεν έχουν προοπτικές επιτυχίας. Αποφασίζουν να περάσουν στην Τουρκία και να φύγουν για τη Μέση Ανατολή. Η διαφυγή κανονίζεται να γίνει από ένα πέρασμα του ποταμού στην περιοχή του Σουφλίου, το βράδυ μεταξύ 1ης και 2ας Φεβρουαρίου 1943. Έκτοτε χάνεται κάθε ίχνος τους και δεν τους ξαναείδε κανείς. Η μια εκδοχή είναι ότι τους σκότωσαν Έλληνες λαθρέμποροι, η δεύτερη Τούρκοι ληστές και η τρίτη αντάρτες.
Στο διάστημα αυτό συνεχίζονται οι επιθέσεις των ανταρτών σε Σταθμούς Χωροφυλακής και σε αποσπάσματα Γερμανών.
Στις 4 Φεβρουαρίου 1943 πεθαίνει ο φυλακισμένος στο Διδυμότειχο, Γιώργος Δρατζίδης. Η μία εκδοχή μιλάει για πνευμονία, η δεύτερη για αυτοκτονία λίγο πριν τον εκτελέσουν και η τρίτη (και αποδεκτή από τους περισσότερους) ότι προσπάθησε να διαφύγει οδηγούμενος για εκτέλεση στην περιοχή νεκροταφείων και τον σκότωσαν εκεί.
Στις αρχές Μαρτίου 1943 δημιουργείται Σύνδεσμος Εθνικοφρόνων. Στην ηγεσία του ο Νομάρχης Σταύρος Ευταξίας και ο απότακτος βενιζελικός Ταγματάρχης Γεώργιος Σταθάτος, από τα Κόμαρα Ορεστιάδας, ο οποίος ήταν στη Μέση Ανατολή.
Έρχονται σε επαφή με τον Κρίτωνα και πραγματοποιούν κοινές συσκέψεις με τις κομματικές οργανώσεις στο Σουφλί. Ο Κρίτων αναφέρει ότι συμφώνησαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους, να συγκροτήσουν μια επταμελή κοινή επιτροπή, να ανεβεί ο Σταθάτος στο βουνό ως αρχηγός των ανταρτών (με υπαρχηγούς το Σαράντη και τον Καραπαναγιώτη) και να υπάρχουν επίσης δύο κομματικά στελέχη μεταξύ των ανταρτών (Μίμης και Ποδάρας). Μόλις όμως αυτοί οι δύο ανεβαίνουν στο βουνό, ο Σαράντης τους συλλαμβάνει ως ύποπτους και κατάσκοπους.
Μετά από αυτή τη συμφωνία πάντως, αρχίζουν οι αποστολές εφοδίων και χρημάτων από το Προξενείο της Αδριανούπολης (όχι όμως όπλα και πυρομαχικά).
Ο Κρίτων μαθαίνει για ορκωμοσίες εθνικοφρόνων (στη Λευκίμη, στα Λουτρά κλπ) και ότι ο Σταθάτος βγάζει πλαστές ταυτότητες για δικούς του. Οι υποψίες για «διπλό παιχνίδι» εντείνονται.
Ακριβώς τότε, τέλη Φεβρουαρίου με αρχές Απριλίου 1943, οι Βούλγαροι διαλύουν την κομματική οργάνωση Ξάνθης και συλλαμβάνουν τα περισσότερα μέλη. Κατορθώνει να ξεφύγει ο Β΄ Γραμματέας Γιάννης Καλεάδης (ή Γαλεάδης) από τη Νιγρίτα. Μαζί με την Αναστασία Αλατζιά κρύβονται στην Κομοτηνή.
Τις ίδιες μέρες κρύβεται στην Κομοτηνή και ο Άρης (ο οποίος προσπαθούσε να φτάσει στην Καβάλα για να πάρει την κομματική εντολή). Ο Άρης όμως συλλαμβάνεται μετά από προδοσία (άγνωστο από ποιόν) και οι Βούλγαροι τον στέλνουν στους Γερμανούς στο Διδυμότειχο.
Την επόμενη μέρα ο Οδυσσέας με την Αλατζιά, αναχωρούν για τον Έβρο, προκειμένου αυτός να αναλάβει αρχηγός στο αντάρτικο, ως κομματικό στέλεχος.
Οι Γερμανοί ανακρίνουν και βασανίζουν τον Άρη. Τελικά πεθαίνει στα τέλη Απριλίου. Η μία εκδοχή λέει ότι τον εκτέλεσαν και η δεύτερη ότι προσπάθησε να αποδράσει καθ` οδόν προς τα νεκροταφεία και τον σκότωσαν εκεί. Δηλαδή παρόμοια εκδοχή με μία που αφορά το Γιώργο Δρατζίδη. Να ήθελε να μιμηθεί το σύντροφό του ο Άρης ή οι μνήμες είναι συγκεχυμένες;
Ο Οδυσσέας ανεβαίνει στο βουνό και οι αντάρτες τον αναγνωρίζουν ως νέο αρχηγό, αφού είναι γνωστό κομματικό στέλεχος, ενώ μαζί του έχει και την Αλατζιά, που είναι δική τους από το Σουφλί.
Ο Οδυσσέας παραμερίζει το Σαράντη, για τον οποίο οι κομματικοί είχαν υποψίες και τον θεωρούσαν διαλλακτικό. Ορίζει ως υπαρχηγούς τον Καραπαναγιώτη, τον Παγιώτα και το Σαμουρίδη.
Μετά την ανάληψη της αρχηγίας, συναντά τις κομματικές οργανώσεις. Η σύγκρουσή τους είναι σφοδρή. Δεν τον αναγνωρίζουν και απαιτούν γραπτή κομματική εντολή. Αυτός απαντά ότι δεν τη χρειάζεται, γιατί ως αρχηγό τον ανέδειξαν οι ίδιοι οι αντάρτες.
Τον Ιούνιο του 1943 ο Οδυσσέας συναντά στο μοναστήρι της Δαδιάς τον Ευταξία και το Σταθάτο. Αποφασίζουν συνεργασία και συμπόρευση. Ο Ευταξίας πραγματοποιεί έρανο στο Διδυμότειχο και δίνει τα χρήματα στους αντάρτες. Καταλήγουν σε κοινή διακήρυξη προς το λαό του Έβρου, καλώντας τον σε αγώνα και αντίσταση. Μετά από λίγες ημέρες ο Σταθάτος υπαναχωρεί και δεν υπογράφει.
Μέσα στον Ιούλιο του 1943 πεθαίνει στο βουνό ο Σαράντης Δρατζίδης. Η μια εκδοχή λέει ότι τον εκτέλεσαν με την κατηγορία του «πράκτορα» (και μετά από συνεχείς κατηγορίες των αντιζήλων του, Καραπαναγιώτη κλπ). Η άλλη εκδοχή (αυτή που διακινήθηκε από κομματικά στελέχη) ότι πέθανε από πνευμονία, αλλά πως λίγο πριν πεθάνει ομολόγησε ότι συνεργαζόταν με τους εθνικόφρονες.
Ο Οδυσσέας αποφασίζει να σκληρύνει τη στάση του.
Στις 21 Ιουλίου καλεί Σταθάτο και Ευταξία σε νέα συνάντηση στη Δαδιά, με σκοπό να τους συλλάβει. Αυτοί το έμαθαν από «μέσα» και δεν πήγαν στη συνάντηση.
Τέλη Ιουλίου με αρχές Αυγούστου, έρχεται από τη Μέση Ανατολή ο Σουφλιώτης έφεδρος ανθυπολοχαγός Απόστολος Μπακλαβάρας. Σκοπός του να οργανώσει ένοπλο σώμα.
Ο Οδυσσέας τον βρίσκει και τον υποχρεώνει να ξαναπεράσει στην Τουρκία.
Ο Μπακλαβάρας επιμένει. Ξαναπερνάει κρυφά και συναντιέται με το Σταθάτο.
Μεταγενέστερες εκτιμήσεις θεωρούν ότι ο Σταθάτος αρχικά και ο Μπακλαβάρας μετά, ήταν σταλμένοι από τη βρετανική ΜΙ-6 και συντονιστής της προσπάθειας δημιουργίας «δυτικόφιλου» αντάρτικου στον Έβρο, ήταν ο Ταξίαρχος Gibson, εγκατεστημένος στην Κωνσταντινούπολη και σε άμεση επαφή με το Προξενείο της Αδριανούπολης και το Κάιρο.
Η αποτυχία όμως του σχεδιασμού, άλλαξε τα δεδομένα. Την κατάσταση παίρνουν στα χέρια τους οι Αμερικάνοι.
Έτσι, στις 8 Αυγούστου 1943, φτάνει στην Αδριανούπολη ο Ελληνοαμερικανός Ταγματάρχης του OSS, Αλέκος Γεωργιάδης. Έρχεται σε επαφή με τον Κρίτωνα και αποφασίζουν να συνεργαστούν. Ο Γεωργιάδης αρχίζει να στέλνει εφόδια και χρήματα.
Όλα αυτά τα γεγονότα μαζί (η αμφισβήτησή του από τους κομματικούς, η δράση των συντηρητικών, ο Σταθάτος, ο Μπακλαβάρας, οι Βρετανοί, οι Αμερικάνοι και κυρίως οι παράλληλες και ανεξάρτητες επαφές και δραστηριότητες του Κρίτωνα) φέρνουν εκτός ορίων τον Οδυσσέα.
Τότε αρχίζει το δικό του αιματοκύλισμα. Εκτελεί αμέσως 25 επιφανείς εθνικόφρονες και συλλαμβάνει πολλούς ακόμα. Στα χωριά αρχίζουν πάλι οι κατηγορίες, οι ξυλοδαρμοί, οι συλλήψεις και οι σκοτωμοί. Περισσότεροι από 300 συντηρητικοί φεύγουν σε λίγες μέρες την Τουρκία και ζητούν προστασία από το Προξενείο.
Το Νοέμβριο φεύγει και ο Μπακλαβάρας. Άπρακτος, αλλά τουλάχιστον σώος.
Ο Γεωργιάδης σταματά άμεσα τον εφοδιασμό και τη συνεργασία που είχε συμφωνήσει με τον Κρίτωνα.
Ο Οδυσσέας κατορθώνει να συλλάβει το Σταθάτο και στις 23 Δεκεμβρίου 1943 τον εκτελεί στη Λευκίμη.
Το ποτήρι πλέον είχε ξεχειλίσει και ο Κρίτων με τις κομματικές οργανώσεις έπνεαν μένεα εναντίον του Οδυσσέα και των «κατσαπλιάδων».
Στο σημείο αυτό συγκρίνετε τις ημερομηνίες και με τις κεντρικές αποφάσεις του ΕΑΜ περί συνεργασιών και πρακτικών και τις διαφορές απόψεων και στρατηγικής κυρίως με το Βελουχιώτη. Φαίνεται ότι στον Έβρο γινόταν σε μικρογραφία, ό,τι ακριβώς γινόταν σε κεντρικό επίπεδο.
Έτσι, αρχές του 1944 έρχεται ο ακροναυπλιώτης Αθηνόδωρος Καβουνίδης (με καταγωγή από τις Φέρες) με επίσημη κομματική εντολή. Ανεβαίνει στη Λευκίμη και απαιτεί από τον Οδυσσέα την παράδοση της ηγεσίας. Ο Οδυσσέας υπακούει, ακολουθεί η περίφημη δίκη του στις 27 Φεβρουαρίου 1944 και η εκτέλεσή του το επόμενο πρωί.
Ο Αθηνόδωρος ζητάει εκ νέου επαφή με το Προξενείο και τους Αμερικάνους, Μαζί με τον Κρίτωνα περνάνε στην Τουρκία, συναντούν το Γεωργιάδη και συμφωνούν να συνεργαστούν, αφού αυτή ήταν η εντολή από το κέντρο.
Από τότε ο εφοδιασμός και η συνεργασία ήταν συνεχής. Ακολούθησαν αποστολές όπλων μέσω θαλάσσης και μέσω ρίψεων με αλεξίπτωτα, τρόφιμα ιματισμός, πυρομαχικά, λίρες.
Στις 8 Μαρτίου 1944 φτάνει αυτοπροσώπως στο αρχηγείο της Γκίμπρενας ο επικεφαλής σύνδεσμος της OSS Ταγματάρχης James Kelly και ο υπεύθυνος για την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη Ταγματάρχης Αλέκος Γεωργιάδης. Μαζί τους η πρώτη φουρνιά από Αμερικανούς και Ελληνοαμερικανούς διαβιβαστές, κρυπτογράφους, σαμποτέρ κλπ. Έκτοτε η παρουσία των Αμερικανών ήταν συνεχής, μέχρι και την απελευθέρωση.
Αυτή είναι πολύ συνοπτικά (αλλά βασανιστικά μακροσκελής για την «Καλύβα» πιστεύω) η πορεία του αντάρτικου στον Έβρο. Όπως βλέπετε, ακολούθησαν οι τοπικές επιλογές τις κεντρικές κατά καιρούς κατευθύνσεις του κόμματος. Μέσα σ` αυτήν την πορεία, δύο κομμουνιστές (χωρίς όμως κομματική εντολή) κατάφεραν να πάρουν την ηγεσία, να αποτρέψουν τη δημιουργία αντίπαλου αντιστασιακού πόλου, αλλά ταυτόχρονα να αιματοκυλίσουν το νομό.
Η δε στάση του Κρίτωνα σε όλη αυτή την περίοδο, είχε τον αντίκτυπό της σε όσα έγιναν αργότερα, κατά τον Εμφύλιο και στα γνωστά γεγονότα της 7ης Μεραρχίας του ΔΣΕ.
Όσον αφορά τα δημοσιεύματα του Εθνικού Κήρυκα που ανέφερε στο σχόλιό του ο κ. Μιχάλης Δρατζίδης, πιστεύω ότι αναφέρεται στις γνωστές πέντε επιστολές του Αλέκου Γεωργιάδη προς τον John Iatrides. Αρκετά ασημεία αυτών των επιστολών του Γεωργιάδη αμφισβητούνται έντονα. Μην ξεχνάμε ότι γράφτηκαν το 1973, δηλαδή σαράντα ολόκληρα χρόνια μετά τα γεγονότα. Επίσης μην ξεχνάμε ότι ο Γεωργιάδης ήταν αξιωματικός – στέλεχος της OSS και ως εκ τούτου δεν υπήρχε περίπτωση να δημοσιευθούν όλες οι λεπτομέρειες της δράσης του, αν όχι να παραποιηθούν και ορισμένες.
Επιτρέψτε μου να κλείσω με δύο λόγια για τους αδελφούς Δρατζίδη.
Ήταν όντως διαφορετικές προσωπικότητες και είχαν διαφορετικές εμπειρίες στη ζωή τους και διαφορετικές προσεγγίσεις στην πολιτική.
Ο Γιώργος Δρατζίδης ήταν ατίθασος, ασυμβίβαστος, κομμουνιστής αγωνιστής από νεαρή ηλικία και κυνηγημένος επί Μεταξά. Λίγες μέρες μετά την εισβολή των Γερμανών, βγήκε στο κλαρί μην υπολογίζοντας τίποτα. Ήταν σταθερά πιστός κομμουνιστής, ενέπνευσε πολλούς συμπατριώτες του με την ορμητικότητα και το παράδειγμά του και πέθανε, ούτως ή άλλως, ηρωικά.
Ο Σαράντης Δρατζίδης ήταν πιο «συγκροτημένος» θα λέγαμε χαρακτήρας. Υπίλαρχος του Ελληνικού Στρατού, ανέλαβε χρέη Διοικητού Χωροφυλακής στους πρώτους δύσκολους μήνες, ανέβηκε στο βουνό, πολέμησε ως επάξιος διάδοχος του αδελφού του και στάθηκε αταλάντευτα απέναντι στις κομματικές επιδιώξεις για πλήρη έλεγχο του αντάρτικου. Θεωρείται σχεδόν σίγουρο ότι είχε επαφές με το Σταθάτο (όπως άλλωστε και ο Κρίτων και ο Οδυσσέας) και πίστευε ότι πρέπει να υπάρξει συνεργασία όλων των δυνάμεων. Αυτό δηλαδή που τελικά έγινε λίγους μήνες μετά το θάνατό του.
Θύματα και οι δύο της ακραίας ιδεολογικής αντιπαράθεσης, πραγματικά και γνήσια παλικάρια όμως του Έβρου. Ας είμαι ελαφρύ το χώμα που τους σκεπάζει.
Ευχαριστώ για το χώρο και απολογούμαι ξανά για το …μακρυνάρι.
28 Μαΐου, 2015 στις 1:14 πμ
Πάνος
Ευχαριστούμε θερμά!
4 Οκτωβρίου, 2015 στις 10:44 μμ
Θεόδωρος Ζέγκος, ο Έλληνας Νικολάι Γιεζόφ | Η καλύβα ψηλά στο βουνό
[…] https://panosz.wordpress.com/2009/05/27/civil_war-12/ […]
29 Ιανουαρίου, 2016 στις 6:26 πμ
grenade
συμφωνα με εκθεση του υπολοχαγου ι βουδουρογλου που υπηρετουσε στο ελληνικο προξενειο αδριανοπουπολης ο οδυσσεας ηταν υπευθυνος για 1000 εκτελεσεις
ο ελληνοαμερικανος συνδεσμος αξιωματικος στον ελας εβρου αλεκος γεωργιαδης που μαλλον ηταν φιλοεαμικος αναφερει σε εκθεση του οτι πανω απο 400 ατομα εχασαν τη ζωη τους, ενω σε αλλη εκθεση γραμμενη την ιδια πανω κατω περιοδο (απριλιο 1944)αναφερει οτι ο οδυσσεας ηταν υπευθυνοςγια την εκτελεση 800 περιπου ατομων εκ των οποιων οι 275 ηταν συνεργατες του εχθρου, οι 150 μαυραγοριτες και εκμεταλευτες του λαου ενω οι υπολοιποι εκτελεστηκαν λογω πολιτικων αλλα και προσωπικων διαφορων
(πηγη περιοδικο κλειω τευχος 3, αρθρο του τασου χατζηαναστασιου)
29 Ιανουαρίου, 2016 στις 8:24 πμ
Πάνος
grenade.
θενξ!
11 Φεβρουαρίου, 2016 στις 8:30 μμ
Ο Οδυσσέας του Έβρου – Σημειώσεις για τον Εμφύλιο
[…] από παλαιότερη ανάρτηση https://panosz.wordpress.com/2009/05/27/civil_war-12/ και πρόσθετο […]