«Γι’ αυτό ένας από τους συμπολεμιστές μου είχε εντολή να με σκοτώσει αμέσως εάν εκτιμούσε ότι κινδύνευα να συλληφθώ»
Τα ίδια λόγια σχεδόν μου αφηγήθηκε ο φιλόλογος και ποιητής Γιάννης Μότσιος, που στα ογδόντα του ανεβοκατεβαίνει το Γράμμο με άνεση εφήβου: «Μας είχαν στείλει, δώδεκα άτομα, ανιχνευτές, να μετράμε τη δύναμη του εχθρού, για να δούμε αν θα γίνει επίθεση στο γράμμο ή στο Βίτσι. Εγώ ήμουν κρυπτογράφος (ασυρματιστής). Επειδή πέφταμε συνέχεια σε ναρκοπέδια, είχα πει σ’ ένα συναγωνιστή, αν δει ότι τραυματίστηκα και δε μπορώ να αυτοκτονήσω, να με σκοτώσει και να φύγει. Για τον εθελοντή, ήταν αδιανόητο να πιαστεί αιχμάλωτος».
Τον ρώτησα αν στα 1948 και ’49 πίστευαν στη νίκη. «Μέχρι την τελευταία στιγμή» ήταν η απάντηση.
Ευτυχώς έχασαν. Ο ιδεαλισμός τους και η απογοήτευσή τους μπροστά στην συντριβή δεν μου είναι περισσότερο συγκινητικά από την απόγνωση των ηττούμενων στο Der Untergang. Όλοι γνωρίζουμε τί θα επακολουθούσε αν κέρδιζαν.
οι φτερούγες, λαμβάνοντας υπόψη και το τοπίο, μπορεί(λέω) να παραπέμπουν και στα φτερά των σταυραετών (χώρια που το λέει και στην επιγραφή…)
Το μόνο σίγουρο πάντως είναι ότι πέταξαν προς την ελευθερία τους
*
theotherone
όχι και όλοι, πχ εγώ δεν γνωρίζω τί ακριβώς θα επακολουθούσε
( είναι βέβαια που δεν πείθομαι και από τους λογής λογής Λαζαρίδηδες που κυκλοφορούν στα περιξ )
Οπότε τουλάχιστον μεταξύ των δυο μας εσύ είσαι ο μόνος που ξέρει σίγουρα και ευτυχεί από την ήττα τους στον Χάρο- εύγε!
Καλυβάρχη,καλησπέρα. Και σε όλους τους επισκέπτες της φιλόξενης καλύβας σου.
Τον εμφύλιο τον έζησα όντας μαθητούδι της 3ης και4ης δημοτικού,και επειδή η περιοχή που γεννήθηκα και ζούσα,ήταν απολύτως ελεγχόμενη από τον ΔΣΕ,ο δάσκαλος που είχα σε αυτές τις τάξεις,ήταν αντάρτης. Τον θυμάμαι με πολύ συγκίνηση,γιατί πάνω απ΄όλα ήταν σπουδαίος άνθρωπος και μας αγαπούσε πάρα πολύ.
Οπως ήταν επόμενο η συγκεκριμένη περίοδος,με σημάδεψε για πάντα. Κι΄
έτσι κατανοώ απολύτως αυτά που στό άρθρο σου αναφέρεις. Ετσι ήταν,η ακλόνητη πίστη στη νίκη δεν ξέρω από που πήγαζε,γι’ αυτό και τόσες πράξεις
αυτοθυσίας,ηρωισμού,αγριότητας και μίσους…
Όσο για μένα? πτωτοξάδερφος σκοτώθηκε από το ΔΣΕ, αδελφός της μάνας μου μαχητής του ΔΣΕ, .
Εύχομαι, κανένας λαός ποτέ,να μη ζήσει παρόμοιες καταστάσεις…
‘Οσο για το ΚΚΕ, κι’ όχι μόνο,το πείραμα του Σοσιαλισμού – κατά την ταπεινή μου άποψη – χάθηκε από την στιγμή που η εξουσία αφαιρέθηκε από
τα λαϊκά συμβούλια,- θυμηθείτε,η οχτωβριανή επανάσταση έγινε στη βάση
ενός και μόνο συνθήματος [ όλη η εξουσία στα σοβιέτ.].
Κι’ από ότι φαίνεται,εμπειρικά τουλάχιστον,ουδείς ειναι διατεθειμένος να
παραχωρήσει έστω και ψήγματα της εξουσίας του,κι’ έτσι μας αρέσει δεν μας
αρέσει,ζούμε σέ καθεστώς κοινοβουλευτικής δικτατορίας.
Λυπάμαι αν στεναχωρώ κάποιους, όμως αυτή είναι η γνώμη μου.
,
Σεμνό και ταπεινό «ανήσυχο πνεύμα», μάθε τρία πράγματα για την ιστορία του κομμουνισμού στην Ευρώπη και θα διαφωτιστείς. Όσο για την τύχη των ανήσυχων πνευμάτων εκεί όπου επικράτησαν οι… φτερωτοί άγγελοι των λαϊκών δημοκρατίων, ρίξε μια ματιά στην δίκη του Bukharin.
Το να λέμε ότι ζούμε «σέ καθεστώς κοινοβουλευτικής δικτατορίας», δεν προσβάλει κατά μια έννοια τους αγώνες που έχουν γίνει για τις ελευθερίες που έχουμε;
«Το να λέμε ότι ζούμε “σέ καθεστώς κοινοβουλευτικής δικτατορίας”, δεν προσβάλει κατά μια έννοια τους αγώνες που έχουν γίνει για τις ελευθερίες που έχουμε;»
Σχο καλημέρα.
Είναι μέσα στα πλαίσια της ελευθερίας του λόγου να λέγονται και πράματα τα οποία ενίοτε βρίσκουμε προσβλητικά. Άλλωστε εκεί έγκειται και η αξία του ελεύθερου λόγου, στην δυνατότητα που έχει κάποιος να λέει πράγματα τα οποία κάποιοι άλλοι ενδεχομένως θα βρουν ενοχλητικά, προσβλητικά, χωρίς σεβασμό, προκλητικά, ανάρμοστα κλπ.
Εαν ήταν να λέμε πράγματα τα οποία πάντα θα βρίσκαν τους πάντες σύμφωνους, πράγματα τα οποία κανέναν δεν θα προσέβαλαν/ενοχλούσαν/προκαλούσαν τότε η έννοια της ελευθερίας του λόγου θα ήταν μία έννοια χωρίς κανένα νόημα.
Καλό φθινόπωρο (αν και προμηνύεται μάλλον καυτό το φετινό…)
Πολύ πιθανόν σχολιαστή,αλλά η απορία και το ερώτημά μου είναι, ποιά ουσιαστική εξουσία έχουν οι βουλευτές,σε ένα προσωποπαγές πρωθυπουργοκεντρικό σύστημα,αφού όλες οι εξουσίες είναι συγκεντρωμένες στον έναν άνδρα???.
γεια σου ρε παπούλη- και μια καλησπέρα στον Γιάννη
( τα άλλα άστα ή μάλλον βράστα- εδω οι περισσότεροι αδυνατούν να εφαρμόσουν μια μέθοδο των τριών στην καθημερινότητα τους μπας και κάνουν λίγο την ζωή τους καλύτερη οι ιστορικές υποθέσεις τους μάραναν… )
– «Κοιτάζοντας έτσι πίσω, τα 50 κάτι χρόνια πολιτικής πορείας, υπάρχει κάτι που λέτε μακάρι να μπορούσα να το ξαναζήσω, να το ξανακάνω, θα το έκανα διαφορετικά;»
– «Με έχει απασχολήσει το ερώτημα, αλλά δεν έχω βρει απάντηση. Από τη στιγμή που μπήκα μέσα στο αριστερό κίνημα ήμουνα δοσμένος σε αυτό. Δεν ήμουνα με την κριτική διάθεση που απέκτησα εκ των υστέρων, γι’ αυτό και τα όσα συζητάμε για νέους κ.τ.λ. τα ακούω βερεσέ. Ένας νέος αν δεν έχει εμπειρίες, δεν τις έχει ζήσει, δεν τις έχει βιώσει για να μπορεί να κάνει κριτικό έλεγχο, εύκολα παραδίδεται στούς εντυπωσιασμούς. Ήρθε μια στιγμή που μπορούσα να δω πολλά πράγματα από τη συμπεριφορά του Ζαχαριάδη, δεν τα είδα. Και νιώθω μια ευθύνη. Δεν ασκούσα, βέβαια, τότε καμιά απολύτως επιρροή. Ήμουν ένα στελεχάκι της βάσης, που δεν μετείχε στις πολιτικές διεργασίες, που δεν είχε την πληροφόρηση, αλλά δεν είχε και το κουράγιο να δει κατάματα τους ανθρώπους, οι οποίοι στα μάτια του παρουσιάζονταν γιγάντιοι. Και είδα ότι όλοι αυτοί, ας μην τους πω όλους, ήταν περιτρίμματα [δηλαδή σκουπίδια, καθάρματα, τιποτένιοι].
Με πιάνει τρόμος άμα σκεφτώ ότι π.χ. αν νικούσε τότε η επανάστασή μας θα είχαμε πρωθυπουργό τον Μάρκο, έναν γελοίο άνθρωπο -τον είδα από κοντά και κατάλαβα τι γελοίος άνθρωπος ήταν- θα είχαμε υπουργό Οικονομικών τον Μπαρτζώτα, θα είχαμε υπουργό της Παιδείας π.χ. τον Στρίγγο, θα είχαμε υπουργό των Εσωτερικών τον άλλον, τον ανεκδιήγητο άνθρωπο που ήρθε από την Κρήτη, τον Βλαντά, ο οποίος ήταν για την εποχή εκείνη ένας ήρωας για τη νεολαία, γραμματέας της νεολαίας κ.τ.λ. Άνθρωποι γελοίοι, χωρίς καμια παιδεία για να παίξουν έναν ουσιαστικό ρόλο, σαν αυτόν που φιλοδοξούσαν να παίξουν. Κι όμως εκείνη την εποχή, σας επαναλαμβάνω, τους έβλεπα τους ανθρώπους αυτούς σαν γίγαντες.»
(Από τη συνέντευξη του Λεωνίδα Κύρκου στον Αλέξη Παπαχελά [ ‘Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ’, 3.12.2006, σελ. 27] )
Αν δεν κάνω λάθος, το «αρχικό» μνημείο των «τριών» τελευταίων υπερασπιστών (του «Χάρου» όπως γράφετε), που «βούτηξαν αγκαλιασμένοι στο κενό», (και το οποίο αντικαταστάθηκε πρόσφατα από αυτό με τις αγγελικές φτερούγες που εμφανίζεται στη φωτογραφία σας), δεν ήταν τοποθετημένο στο ύψωμα «Χάρος» (1627), αλλά αρκετά δυτικότερα στη θέση Σπανούρα, κοντά στον Πύργο (1761).
Για την ακριβή θέση των τοποθεσιών αυτών, δες το βιβλίο «Γράμμος. Στα βήματα του Δ.Σ.Ε.», (εκδ. ‘Σύγχρονη Εποχή’, Αθήνα 2009), σελ.96-97. Στη σελίδα 96 μάλιστα του βιβλίου αυτού,δημοσιεύεται και η φωτογραφία του συγκεκριμένου «παλιού» μνημείου, (με τη λεζάντα: «Το μνημείο στη Σπανούρα»), όπου, με λίγη προσπάθεια, μπορεί κανείς να διαβάσει: «1. ΗΛΙΑΔΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, 2. ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ ΘΑΝΟΣ, 3. ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΓΙΑΝΝΗΣ, 4. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΝΙΚΟΣ. ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΟΥΣ ΣΤΑΥΡΑΕΤΟΥΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ».
Το μνημείο αυτό, το φωτογράφισα και ο ίδιος τον περασμένο Μάιο. [Τη φωτογραφία που τράβηξα,…. ελπίζω να τη λάβετε στο προσωπικό σας e-mail]. Στο «παλιό» μνημείο, λοιπόν, εμφανίζονται 4 και όχι 3 μαχητές. Και από αυτούς, μόνο ο 4ος (Νίκος ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ) εμφανίζεται και στο καινούριο μνημείο των τριών, πλέον, και όχι των 4 «σταυραετών του Δ.Σ.Ε.» Οι άλλοι 2 (του νέου μνημείου), εμφανίζονται για πρώτη φορά. Διευκρινίζω ότι επίσης στη σελίδα 96 του παραπάνω βιβλίου, (στο κείμενο), γίνεται λόγος για 3 και όχι για 4 μαχητές.
Μπορεί μήπως κάποιος ειδήμων να (μας) ξεκαθαρίσει πόσοι και ποιοι τελικά ήταν οι «σταυραετοί του Δ.Σ.Ε.» και πού ακριβώς «πήδηξαν στο κενό»; Στο Χάρο ή στη Σπανούρα όπου και το μνημείο;
Και κάτι τελευταίο:
Με α π έ ρ α ν τ ο σεβασμό στη μνήμη όσων έδωσαν στη ζωή τους ένα τέτοιο ιδανικό-συγκλονιστικό τέλος, για λόγους ιστορικής ακριβείας και μόνον, θα ήθελα να ρωτήσω: Υπάρχει σχετική ΑΞΙΟΠΙΣΤΗ μαρτυρία συγκεκριμένου ατόμου (ποιου;) βασισμένη σε «ιδία αντίληψη» ή κάπου αλλού, για το τέλος αυτών των 3 (ή 4) ανθρώπων; Δεδομένου ότι ήταν, όπως λέγεται, οι ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ που είχαν απομείνει ζωντανοί, ποιος παρέδωσε στην ιστορική Μνήμη τα του τέλους τους; Η Κωνσταντινιά Καρυοφίλη, που -όπως γράφετε-ήταν η μόνη που επέζησε από τη μονάδα της (τραυματισμένη), δεν αναφέρει κάτι τέτοιο στο κείμενο στο οποίο παραπέμπετε. http://www.radioargos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=1735:2009-09-15-12-25-05&catid=9:2008-12-29-17-11-54&Itemid=23
Τους είδε, ίσως, ή τους άκουσε κάποιος (ποιος;) που ήταν κάπου κοντά; Ποια, τέλος πάντων, είναι η αξιόπιστη ιστορική πηγή;
Ας μη σπεύσουν τυχόν κακόπιστοι να «βγάλουν μαχαίρια». Εν τιμή, δεν υπαινίσσομαι ότι δεν έχουν έτσι τα πράγματα. Απλά ρωτάω για να μάθω, επειδή δεν μπόρεσα να εξακριβώσω ο ίδιος. Γιατί αν πράγματι υπήρξε (και δεν είναι καθόλου απίθανο να υπήρξε) τέτοιο τέλος, πρόκειται για μια απ’ τις πολύ μεγάλες στιγμές της (ως επί το πλείστον τραγικής) ιστορίας μας……
Τα ονόματα των «τριών» (και την αφήγηση της αυτοκτονίας τους) την αναφέρει ο Αχιλλέας Παπαϊωάννου στο βιβλίο του.
Η σύγχυση γύρω από τα ονόματα που αναφέρετε είναι γνωστή – κάνει λόγο γι’ αυτή ο Άγγελος Σινάνης στο βιβλίο του (έχει και φωτογραφία του παλαιού μνημείου – αν και νομίζω ότι πρόκειται για το α’ στη σειρά, ενώ εσείς έχετε φωτογραφίσει το β’ και εγώ το γ’. Από τις τρεις φωτογραφίες προκύπτουν ΤΡΙΑ διαδοχικά μνημεία, στο ίδιο σημείο. Στο γ’ δε γίνεται καμιά αναφορά σε ονόματα, αλλά το μνημείο έχει τρεις και όχι τέσσερις μορφές, συνεπώς υιοθετείται έμμεσα και πάλι η πρώτη εκδοχή – τουλάχιστον για τον αριθμό των μαχητών που αυτοκτόνησαν).
Προσωπικά δεν έχω ακούσει ή διαβάσει μαρτυρία από κάποιον αυτόπτη μάρτυρα. Υποθέτω ότι οι μοναδικοί αυτόπτες ήταν οι άντρες του τακτικού στρατού, που κατέλαβαν το Χάρο.
Απ’ ό,τι κατάλαβα πρόκειται για τον Πύργο Κοτύλης. Δε γνωρίζω αν υπάρχει άλλο ύψωμα με το όνομα Χάρος και που βρίσκεται, διαπίστωσα ωστόσο ότι οι πάντες ταυτίζουν τον Πύργο με το Χάρο (στην τοποθεσία του Πύργου). Αν διαβάζει κάποιος γνώστης ας μας τα ξεκαθαρίσει.
«Για άγνωστους λόγους αυτή η πλάκα (σημ: με τα ονόματα των τριών, που αναφέρονται στο ποστ) αντικαταστάθηκε με νεώτερη που, εκτός του Νίκου Χατζηβασιλείου αναφέρει τα ονόματα άλλων αγωνιστών που φέρονται να θυσιάστηκαν εκεί».
Συνεπώς έχουμε ΔΥΟ μνημεία (το παλιό και το πρόσφατο- πρέπει να στήθηκε πριν λίγες βδομάδες). Στο παλιό έγινε αλλαγή της πλάκας με τα ονόματα (εξ’ ου και η δική μου παραδρομή, ότι υπήρξε και τρίτο μνημείο). Επαναλαμβάνω ότι το καινούριο ΔΕΝ αναφέρει κανένα όνομα, έμμεσα όμως δέχεται ότι επρόκειτο για τρεις μαχητές και όχι τέσσερις.
Η φωτογραφία στο λινκ του «Ρ» είναι από την αρχική πλάκα (2.000 μΧ). Τα ονόματα στη δεύτερη (φωτογραφία Θεοδωρόπουλου, Μάιος 2010) είναι: Ηλιάδης, Θεοδωρίδης, Θεοδώρου και Χατζηβασιλείου.
Διαβάζω τα αποσπάσματα της συνέντευξης Κύρκου και τις κρίσεις που κάνει γιά πρωταγωνιστές της εποχής, τίς σκέφτομαι και λίγο μελαγχολώ.Οι χαρακτηρισμοί του είναι σκληροί,ανελέητοι. Αλλά προσέχτε:είναι χαρακτηρισμοί που τους κάνει τώρα. ΤΩΡΑ συνειδητοποίησε το ποιόν που είχαν αυτοί οι ανθρώποι τότε. Νάναι καλά ο άνθρωπος, νάναι γερός και με ακμαίο πνεύμα αλλά σκέφτομαι ότι αφού τον έχουμε κοντά μας γιατί δεν κ΄’ανει ανάλογες κρίσεις γι’ά απολύτως ανάλογα-κατά τους σκληρούς χαρακτηρισμούς που δίνει τουλάχιστον- πρόσωπα; γιατί πάντα θα πρέπει να είναι Α-Ν-Ε-Π-Ι-Κ-Α-Ι-Ρ-Ο-Σ? Γιατί τα πρόσωπα που υμνεί στην κάθε εποχή του, θα πρέπει να περάσουν 50 χρόνια γιά να επανεκτιμήσει την κρίση του και να τους καταδικάσει-τελεσίδικα πιά;
Εκ των πραγμάτων ο Κύρκος είναι ο νονός της Δημοκρατικής Αριστεράς(?) του Κουβέλη αλλά και ο κουμπάρος του ειδυλίου του με τον ΓΑΠ. Σκέφτομαι λοιπόν ότι έχει γιά τα στερνά του το περιθώριο να κάνει μιά λάθος κρίση και να τιμά τον Παπανδρέου, τα 50-60 χρόνια γιά να διορθώσει αυτή την κρίση του θα τάχει;
Συνειδητοποιώ λοιπόν ότι ακόμα και μιά τόσο γοητευτική προσωπικότητα σαν τον Κύρκο, δεν ήταν παρά μιά μικρή και χωρίς σημασία παρουσία στο πολιτικό στίβο ακριβώς γι’αυτό: γιατί ήταν πάντα ανεπίκαιρος, γιατί πάντα βρισκόταν σε διαφορά φάσης με το βηματισμό της ιστορίας, γιατί δεν είχε επαφή με την πραγματικότητα, γιατί δεν είχε την όσφρηση και το ένστικτο της λαϊκότητας, γιατί δεν μπορούσε να μιλήσει στο λαό, γιατί μόνο συμπτωματικά και από κεκτημένη ταχύτητα λόγω προσλαμβανουσών ήταν αριστερός και τελικά ήταν πολιτικός.
Πόσο δίκιο είχε ο Ανδρέας Παπανδρέου όταν μίλησε γιά ρετιρέ της πολιτικής και εννοούσε (χωρίς να τον κατονομάσει) τον Κύρκο και πόσο δίκιο είχε ο Κύρκος, χολωμένος, να καταλάβει ότι αφορούσε αυτόν και μόνον αυτόν.
α) Αν ήξερα ότι είχατε ήδη ασχοληθεί με τη συνέντευξη τού Λεωνίδα Κύρκου, δεν θα είχα μπει στον κόπο να σας στείλω το απόσπασμά της που σας έστειλα.
Ασχέτως, πάντως, προς την -καταλυτική όπως διαπίστωσα- εις βάρος του κριτική στην «Καλύβα», φρονώ ότι η άποψή του για το τι θα γινόταν στην Ελλάδα εάν ο Δ.Σ.Ε. επικρατούσε, δεν είναι παντελώς άνευ σημασίας.
β) Για το τέλος των τριών (ή τεσσάρων), ποια ΠΗΓΗ επικαλείται ο Παπαϊωάννου;
Νομίζω ότι ο «Χάρος» δεν πρέπει να συγχέεται με τον Πύργο Κοτύλης. Ο «Χάρος» κανονικά πρέπει να είναι το -ευρισκόμενο ΒΑ της Παλαιάς Κοτύλης- φοβερό ύψωμα «1620» των σχεδιαγραμμάτων [π.χ. 16 και 24] της Ιστορίας της Δ.Ι.Σ. («Ο Ελληνικός Στρατός κατά τον Αντισυμμοριακόν Αγώνα- Η εκκαθάρισις της Ρούμελης και η πρώτη μάχη του Γράμμου» (Αθήνα 1970). Στη σελίδα 94 του βιβλίου «Γράμμος. Στα βήματα του Δ.Σ.Ε.» που μνημόνεψα παραπάνω (25/8, 10.05 μ.μ.), δημοσιεύεται σπουδαίος στρατιωτικός χάρτης της περιόδου του Εμφυλίου -από το Αρχείο του Κ.Κ.Ε., (με τα τοπωνύμια γραμμένα με λατινικά στοιχεία), στον οποίο το ύψωμα αυτό, (το «1620»), φέρει το όνομα «Khara» (και όχι «Kharo» ή «Kharos» !!). Στον εξαιρετικό χάρτη της Anavasi «Γράμος-Σμόλικας & Βόιο-Βασιλίτσα» (1:50.000), το ύψωμα αυτό πρέπει να είναι το «Ντίνα Κριθάρι» (1627), στο μέσο περίπου της διαδρομής Νέα Κοτύλη-Πύργος (Κοτύλης [1761]).
Σύμφωνα με πρόχειρο υπολογισμό μου, ο Πύργος Κοτύλης βρίσκεται περίπου 4 χιλιόμετρα δυτικά του «Χάρου». Στο μέσο περίπου της διαδρομής μεταξύ «Χάρου» και Πύργου (Κοτύλης) βρίσκεται η Σπανούρα, όπου και το μνημείο (τα 3 μνημεία). Στις παραπάνω στρατιωτικές πηγές, το συγκεκριμένο τοπωνύμιο αναφέρεται ως «Σπανούδες».
Τέλος, σε τ ο π ι κ ό «ενημερωτικό φυλλάδιο-χάρτη» της ευρύτερης περιοχής του Γράμμου, βλέπω να αναγράφεται: «Μετά τη Νέα Κοτύλη συναντάμε έναν εντυπωσιακό και απόκρημνο βράχο, ύψους πολλών δεκάδων μέτρων, τον περίφημο Χάρο της Κοτύλης ή Σπανούρα» (?). Ίσως έτσι αποκαλούν οι ντόπιοι το μέρος αυτό στις μέρες μας.
Με αυτά τα λίγα, παραδίδω τη σκυτάλη σε όποιον μπορεί να συνεισφέρει περισσότερα επί του προκειμένου…..
Η αγάπη είναι αμοιβαία… Από τώρα κάνει σκέδια γιά το πότε θα σας δει στην Πρέβεζα,(γιατί το έπιασε πως θα έρθετε..χα χα ).
Δεν άκουσες τίποτα ακόμα.Όταν με το καλό ξαναανταμώσουμε, θα σε πει ιστορίες με ονόματα και χρονολογίες που θα τις βρεις μέσα στην ιστορία.
Γιαυτό σε ξαναλέω πασά μου, … τι κουβέντα να κάνεις….
Έτσι άντε άντε φυτρώνουν φτερά στην πλάτη του καθένα;
(εχεις μέηλ )
την καλημέρα μου .
δ
@dematrat: Γειά σου ρε Δήμητρα, έτσι ακριβώς που τα λες είναι μάτια μου!
«…τι κουβέντα να κάνεις..», που μιλάς για φτερά κι Αγγέλους, κι ο νους των άλλων είναι στη Φτερού..ι
γιατί για τη σοβαρή χώνεψη του εμφύλιου πολέμου θέλει να γίνει πολύ δουλειά ακόμη στην Ελλάδα, από τους νικητές, από αυτούς που δεν θέλαν να έχουν σχέση μ’ αυτή τη βαρβαρότητα, αλλά κι απ’ τους νικημένους που αισθάνονται ακόμη «ηθικά υπεράνω» κι έχουν κρατήσει το αμεμπτο του πάπα για τον εαυτό τους …
Πάνο, Σπύρο Α. Θεοδωρόπουλε και λοιποί φίλοι χαιρετώ απο τη δροσερή Ελάτη Τρικάλων.
Θα προσπαθήσω με αυτά που γνωρίζω να ΄΄ξεκαθαρίσω΄΄ το θέμα του μνημείου (ων)στην θέση Σπανούρα στον Χάρο της Κοτύλης.
Το 1991 δεν υπήρχε κανένα μνημείο. Το 1992 ο Νίκος Ντίνης (κοινοτάρχης του χωριού Κυψέλη τότε) μου είπε οτι «έκαναν και μνημείο στο Χάρο». Αυτό δεν επιβεβαιώθηκε στην επιτόπια επίσκεψή μου το 1996, και ούτε υπολείμματα του υπήρχαν, αν υποθέσουμε οτι κάποιοι το κακοποίησαν (όπως έγινε με τον »τάφο του Γιαννούλη και πρόσφατα με τον αδριάντα του Π. Κόκκαλη). Το πρώτο μνημείο που αντίκρυσα και φωτογράφησα (αυτό δημοσιεύω στο βιβλίο μου Γράμμος σελ 160) ήταν στις 05/Ιουνίου/2001. Σε αυτό το λιτό μνημείο αντικαταστάθηκε η μεγαλογράμματη μαρμάρινη σκαλιστή πλάκα που έγραφε σε επτά σειρές: Γράμμος – Βίτσι / 1946 – 1949 / Τιμή και Δόξα / Στους / Σταυραετούς / του / Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Η πέτρινη βάση παρέμεινε ίδια με κάποιες μικρές παρεμβάσεις τσιμεντοκονιάματος για την επανένωση των αρμών της πέτρας. Η δεύτερη μαρμάρινη πλάκα που τοποθετήθηκε στην ίδια βάση (βλ. φωτό στο βιβλίο »Γράμμος» Σύγχρονη Εποχή σελ 96) έγραφε τα τέσσερα ονόματα, μεσολαβούσε ένα κενό και συνέχιζε με τους ίδιους μεγαλογράμματους στίχους σε τέσσερις όμως σειρές: Τιμή και Δόξα στους / Σταυραετούς του / Δημοκρατικού / Στρατού Ελλάδας. Αυτή τοποθετήθηκε τον Ιούνιο του 2007 μετά το River Party του Νεστορίου, απο τη νεολαία του κόμματος που συμμετείχε στην εκδήλωση στο Νεστόριο,(πληροφορία μόνιμου κατοίκου της Ν. Κοτύλης). Το 2010 (πιθανώς πάλι τον Ιούνιο που είναι η καθιερωμένη εκδήλωση με κατάθεση στεφάνων)ξεθεμελιώθηκε το παλιό μνημείο και στη θέση του στήθηκε το νέο, χωρίς αυτή τη φορά αναφορά ονομάτων, όπως και στο πρώτο. Συνολικά λοιπόν έχουμε τρία μνημεία, το ένα (το δεύτερο)αναφέρει τα τέσσερα ονόματα.
Οι «τρεις του Χάρου» σύμφωνα με τα δύο βιβλία του Αχιλλέα Παπαιωάννου (Αχιλλέας Ιω. Παπαϊωάννου, Ο Αληθινός Γράμμος, εκδόσεις Μπίμπη Θεσσαλονίκη χ.χ. [2005] σελ 89 – 90. Του ίδιου, Η παρέλαση των γιγάντων (2008)σ.σ 61, 63, 205)είναι οι: Γιάννης Δούρος, Νίκος Χατζηβασιλείου, Θάνος Δημητρίου.
Τον Αχιλλέα Παπαιωάννου τον ρώτησα πως γνωρίζει αυτά τα ονόματα και όχι ένα τέταρτο ή πέμπτο. Μου απάντησε ώς εξής: Δεν γνωρίζω που βρήκαν αυτά τα τέσσερα ονόματα που εκτός ενός, είναι λάθος. Εγώ μαχόμουν εκεί κοντά και μάθαμε τα μαντάτα και τη θυσία των παλικαριών. Εγώ τον έζησα τον Χάρο (δεν αναφέρει Σπανούρα) και σημείωσα τα ονόματα σε χαρτί. Αυτός ο Ηλιάδης Χαράλαμπος που μου λές ότι γράφουν στην πλάκα ήταν ταγματάρχης με καταγωγή από τα χωριά του Κιλκίς τραυματίστηκε στις μάχες του Πύργου της Κοτύλης (όχι του Χάρου λοιπόν). Μετά τον τραυματισμό του, ήταν να τον αντικαταστήσει ο πολιτικός επίτροπος Ευθυμιάδης Θεόδωρος και ο Ηλιάδης να πάει στο νοσοκομείο. Αυτός (ο πολιτικός επίτροπος που ήταν σαν υποδιοικητής) δείλιασε και δεν φρόντισε για τον Ηλιάδη που ξεψύχησε από αιμορραγία. Αυτά μου είπε (και δημοσιεύω εδώ για πρώτη φορά) ο Αχιλλέας Παπαϊωάννου σε τηλεφωνική επικοινωνία 17/12/09, ω21:25.
Πιστεύω οτι πρέπει να εμπιστευτούμε τη μαρτυρία του Παπαιωάννου, όταν μάλιστα κανένας άλλος μαχητής – μαχήτρια του Δ.Σ.Ε. δεν έχει εκφέρει άλλη άποψη.
Στην τοποθεσία τώρα.
Σύμφωνα με τον χάρτη της Ανάβασης αλλά και μαρτυρίες ντόπιων η θέση που βρισκόταν και βρίσκεται το μνημείο λέγεται Σπανούρα. Αυτή η θέση είναι ταυτόσημη με τον »Χάρο». Η θέση »Πύργος» (όπου παρατηρητήριο – πυροφυλάκιο) δεν πρέπει να συγχέεται με την Σπανούρα ή τον Χάρο. Αν π.χ. μηδενίσουμε τον χιλιομετρητή μας στο μνημείο στη Σπανούρα, έχουμε την εξής χιλιομέτρηση. 250μ. κεντρικός δρόμος, δεξιά προς Κοτύλη, αριστερά προς Πύργο και Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης. Εμείς πάμε προς Πύργο. 850μ. δεξιά μπλέ πινακίδα με λευκή λαδομπογιά και χωματόδρομος προς Πύργο, ευθεία Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης. Εμείς πάμε προς Πύργο. 1850μ. θέση Πύργος όπου παρατηρητήριο – πυροφυλάκιο στα 1761μ. υψόμετρο. Βλέπουμε δηλαδή οτι το μνημείο στη θέση Σπανούρα απέχει 1850μ. απο τη θέση Πύργος.
Ευχαριστώ για το χρόνο σας. Πιστεύω να βοήθησα ώστε να λυθούν κάποιες απορίες.
Νομίζω ότι η ταύτιση της Σπανούρας με το Χάρο είναι λάθος!
1.- Στις σελίδες 96-97 (διάγραμμα – χάρτης) του προσεγμένου βιβλίου – οδηγού «Γράμμος. Στα βήματα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας», (‘Σύγχρονη Εποχή’ 2009), το ύψωμα Χάρος (1627μ.) διαφοροποιείται σαφέστατα από τη Σπανούρα (όπου και το μνημείο). Ακριβέστερα, η Σπανούρα βρίσκεται στο μέσον περίπου της απόστασης μεταξύ Χάρου και Πύργου Κοτύλης.
2.- Όπως ξανάγραψα παραπάνω, στη σελ. 94 του ίδιου βιβλίου δημοσιεύεται εξαιρετικός στρατιωτικός χάρτης της περιόδου του Εμφυλίου – από το αρχείο του ΚΚΕ, στον οποίο το ύψωμα αυτό (το ‘1620’ της Δ. Ι. Στρατού) φέρει το όνομα Khara (1620μ.) και όχι Kharo ή Kharos! Στον ίδιο χάρτη, οι Σπανούδες (Spanoudhes) [Σπανούρες] εμφανίζονται κανονικά στο μέσο της απόστασης μεταξύ Χάρου και Πύργου (Pirgos, 1758μ).
3.- Στο χάρτη της ‘Ανάβασης’ ο Χάρος πρέπει να είναι το Ντίνα Κριθάρι (1627μ).
Νομίζω ότι τα στοιχεία αυτά είναι αμάχητα.
Αν σ ή μ ε ρ α οι ντόπιοι έχουν ταυτίσει (από άγνοια) το Χάρο με τη Σπανούρα, αυτό είναι άλλο ζήτημα.
Αγαπητέ Σπύρο Α. Θεοδωρόπουλε χαιρετώ απο την ηλιόλουστη Ελάτη Τρικάλων,
Είναι καλό να ασχολούμαστε με παλιότερες χαρτογραφήσεις, τότε που πιθανόν να υπήρχαν καλύτερα ενημερωμένοι ντόπιοι που γνώριζαν ασφαλώς, όχι μόνο τα τοπωνύμια, αλλά και ποιά περιοχή – τοποθεσία ανταποκρινόταν σε αυτά. Είναι εξίσου βέβαιο όμως οτι τα επίσημα τοπωνύμια που πολύτομου έργου του ΓΕΣ / ΔΙΣ βρίθουν λαθών όχι μόνο στις ονομασίες αλλά και στις τοποθεσίες που αυτές παραπέμπουν.
Εμείς σαν ερευνητές πρέπει να γνωρίζουμε να »διαβάζουμε» έναν χάρτη. Και ο προαναφερθείς στρατιωτικός, με εξαίρεση τα υψόμετρα και παρά τα »χρονάκια» του, είναι πράγματι αξιόπιστος. Βλέπουμε λοιπόν την ονομασία Khara (= Χάρος, σήμερα) στην βάση του βραχώδους σχηματισμού (σχεδόν δίπλα απο την παλιά Κοτύλη) και όχι στο ανώτερο »φρύδι» της αρχής του γκρεμού, στην τοποθεσία σπανούρες δηλαδή. Σπανούρες ονομάζονται γιατί πράγματι ακόμα και σήμερα, λόγω υψομέτρου και της έκθεσης στα καιρικά φαινόμενα, δεν φυτρώνει τίποτε μεγαλύτερο απο το γρασίδι, τα αγριολούλουδα και το βότανο ταραξάκο. Οι Σπανούρες λοιπόν, είναι το ψηλότερο σημείο του »Χάρου» και η παλιά Κοτύλη το χαμηλότερο. όποιο και να διαλέξουμε στην απεικόνηση για να εκφράσουμε την τοποθεσία, »Χάρο» θα τον ονομάσουμε.
Όσον αφορά την κορφή Ντίνα Κριθάρι (1620μ. υψ.) στον παλιό στρατιωτικό χάρτη (1627μ. υψ. στον χάρτη της Ανάβασης), δίπλα απο την ονομασία Khara (= Χάρος, σήμερα) αυτό ακριβώς (η γειτνίαση δηλαδή του τοπωνυμίου με το υψόμετρο), αποδεικνείει τον ισχυρισμό μου ότι αναφέρεται στην βάση του σχηματισμού, και όχι στην κορφή απο όπου έπεσαν οι τρείς μαχητές του Δ.Σ.Ε. (νεαροί αγωνιστές, Επονίτες).
Δεύτερη παρατήρηση για την κορφή Ντίνα Κρίθάρι είναι οτι βρίσκεται στο ανατολικότερο τμήμα του σχηματισμού του Χάρου, και δεν θα μπορούσε να έχει σχέση με τη θέση Σπανούρα (που βρίσκεται αρκετά δυτικότερα), απο όπου έπεσαν οι τρείς μαχητές.
Η τρίτη παρατήρηση αφορά την ανανέωση του χάρτη απο την Ανάβαση (έκδοση Οκτ.2010), όπου κάτω απο το τοπωνύμια της Σπανούρας, στο »φρύδι» (στο ανώτερο σημείο του γκρεμού δηλαδή) τοποθετεί το τοπωνύμιο Χάρος.
Κλείνοντας, θάθελα να παρατηρήσω και κάτι που δίνει εντελώς διαφορετική άποψη για την σημερινή ονομασία Χάρος. Όπως είδαμε στον στρατιωτικό χάρτη η τοποθεσία αναφέρεται σαν Khara. όμως ο χάρτης τυπώθηκε πολύ πριν τη θυσία των μαχητών. Τί έχουμε εδώ λοιπόν; Έχουμε το εξής παράδοξο. Khara στην παλαιοσλαβική, σλαβική σημαίνει καλός – έξοχος – υπέροχος και στη ρωσική Kharaso (=καλά). Πράγματι όποιος βρεθεί στο σημείο δεν μπορεί παρά να μείνει έκπληκτος απο την ωραιότητα του τοπίου, του καλού, έξοχου και ασφαλώς υπέροχου θεάματος.
Οι ντόπιοι, πιθανόν το γνώριζαν και τότε, ίσως να έλεγαν έλεγαν Khara (=Xάρα – Χαρά, υπέροχα κ.τλ.). Μετά το περιστατικό αυτη η ονομασία έγινε ίσως απο τους ντόπιους, ίσως πάλι απο κάποιους στρατιωτικούς που είχαν στα χέρια τους τον χάρτη, Χάρος.
Πριν το πάρω απόφαση ότι δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε, κάνω μια τελευταία προσπάθεια.
1) Ας αφήσουμε στην άκρη τους χάρτες της Δ. Ι. Σ. [από την ‘αναξιοπιστία’ των οποίων προσπαθείτε να πιαστείτε για να στηρίξετε τη λαθεμένη κατά τη γνώμη μου θέση σας ότι Χάρος και Σπανούρα ταυτίζονταν], και ας επικεντρωθούμε στο στρατιωτικό χάρτη της σελ. 94 του βιβλίου – οδηγού «Γράμμος. Στα βήματα του ΔΣΕ».
Είναι εξαιρετικός στρατιωτικός χάρτης της περιόδου του Εμφυλίου, από τα αρχεία του ΚΚΕ.
Στον χάρτη αυτόν, επαναλαμβάνω, Χάρος (Khara) και Σπανούδες (Spanoudhes) [Σπανούδα ή Σπανούδες και Σπανούρα ή Σπανούρες] διαφοροποιούνται σαφέστατα! Οι Σπανούδες [Σπανούρα] (όπου και το μνημείο) εμφανίζονται στο μέσον περίπου της απόστασης μεταξύ Χάρου και Πύργου (Κοτύλης) [1758μ].
Είναι τουλάχιστο αστείο να ισχυρίζεστε ότι στον χάρτη αυτόν η ονομασία Khara («Χάρος») εμφανίζεται «στη βάση του βραχώδους σχηματισμού» κλπ., ενώ είναι ο λ ο φ ά ν ε ρ ο ότι η ονομασία αυτή (συνοδευόμενη από το υψόμετρο [1620] και το γνωστό ‘τριγωνάκι’), αναφέρεται στην κ ο ρ υ φ ή του!
Αν οι Σπανούδες [Σπανούρα] ήταν ‘το ψηλότερο σημείο’ του σχηματισμού, το τριγωνάκι και το υψόμετρο θα ήταν στις Σπανούδες και όχι στο Χάρο.
2) Σε χάρτη των σελ. 96-97 του ιδίου ως άνω βιβλίου (το οποίο -σημειωθήτω- είναι ‘ημιεπίσημη’ έκδοση του ΚΚΕ), ο οποίος έχει παραχθεί με το πρόγραμμα TOPONAVIGATOR της ΑΝΑΒΑΣΗΣ, η Σπανούρα εμφανίζεται και πάλι στο μέσο περίπου της απόστασης μεταξύ Χάρου (1627μ) και Πύργου (Κοτύλης) [1761μ].
3) Στη σελ. 92 του ιδίου βιβλίου, εμφανίζεται φωτογραφία του υψώματος Χάρος. Ο Χάρος της φωτογραφίας αυτής, δεν έχει κ α μ ί α απολύτως σχέση με τις πασίγνωστες φωτογραφίες (με το φοβερό γκρεμό) του φερόμενου ως Χάρου οι οποίες όμως είναι στην πραγματικότητα φωτογραφίες της Σπανούρας!!!
4) Είναι βέβαιο ότι το ΚΚΕ ξέρει καλύτερα από μας πού είναι ο Χάρος και πού η Σπανούρα. Ξέρει επίσης πολύ καλά ότι οι 3 (ή 4) ηρωϊκοί μαχητές του αυτοκτόνησαν ( αν η μαρτυρία Παπαϊωάννου ευσταθεί) στη Σπανούρα και όχι στο Χάρο.
5) Η βαρύγδουπη ονομασία ‘Χάρος’ είναι προφανές ότι «δένει» πολύ καλύτερα (απ’ ό,τι η πεζή ονομασία Σπανούρα) με τον πραγματικό ή θρυλούμενο θάνατο των τριών (ή των τεσσάρων).
Το μνημείο και οι τιμές είναι πιθανό να συνετέλεσαν ώστε με τα χρόνια οι ντόπιοι (και όχι μόνον αυτοί) να χρησιμοποιούν για την περιοχή Σπανούρα και το όνομα Χάρος. Και η ΑΝΑΒΑΣΗ, (στην τελευταία έκδοσή της -την οποία δεν έχω δει) απλώς πιστοποιεί την α λ λ α γ ή αυτή.-
χωρίς διάθεση αντιπαράθεσης, καταθέτω μόνο ότι από τα επιτόπου συγκέντρωσα σε ανύποπτη εποχή: Χάρο ονόμαζαν οι ντόπιοι το πέρασμα ανάμεσα στη Σπανούρα και το 1627 (Γκουρούσια). Εκεί υπήρχε απόκρυμνο μονοπάτι απ το οποίο περνούσαν απ την Κοτύλη προς Νεστόριο. Χάρος από το θανατηφόρο του περάσματος. Εμεινε να λέγεται όλη η περιοχή χάρος και πέρασε έτσι στον αυστριακό χάρτη για τον οποίο γίνεται αναφορά. Η σωστή ονομασία των υψωμάτων είναι Γκουρούσια, Σπανούρα, Πύργος. Η ανάβαση χρησιμοποιεί τα ονόματα που δίνει η ΓΥΣ η οποία με τη σειρά της έχει κάνει αρκετές αυθαιρεσίες. Οι τρείς έπεσαν στο γκρεμό στις μάχες του 47 και η επίσημη αναφορά από το επιτελείο έγινε σε τεύχος του περιοδικού Δημοκρατικός Στρατός που κυκλοφορούσε τότε (δεν τόχω εύκαιρο τώρα). Οι μετέπειτα αναφορές για το 48 ανακατεύουν διαφορετικές μνήμες. Πράγματι υπήρχε μπερδεμα με το 3 ή 4 ονόματα καθώς υπήρχε άποψη να μπεί και το όνομα του αξιωματικού που τραυματίστηκε εκεί αλλά δεν πέθανε εκεί.
46 Σχόλια
Comments feed for this article
Αύγουστος 23, 2010 στις 3:53 μμ
Πάνος
«Γι’ αυτό ένας από τους συμπολεμιστές μου είχε εντολή να με σκοτώσει αμέσως εάν εκτιμούσε ότι κινδύνευα να συλληφθώ»
Τα ίδια λόγια σχεδόν μου αφηγήθηκε ο φιλόλογος και ποιητής Γιάννης Μότσιος, που στα ογδόντα του ανεβοκατεβαίνει το Γράμμο με άνεση εφήβου: «Μας είχαν στείλει, δώδεκα άτομα, ανιχνευτές, να μετράμε τη δύναμη του εχθρού, για να δούμε αν θα γίνει επίθεση στο γράμμο ή στο Βίτσι. Εγώ ήμουν κρυπτογράφος (ασυρματιστής). Επειδή πέφταμε συνέχεια σε ναρκοπέδια, είχα πει σ’ ένα συναγωνιστή, αν δει ότι τραυματίστηκα και δε μπορώ να αυτοκτονήσω, να με σκοτώσει και να φύγει. Για τον εθελοντή, ήταν αδιανόητο να πιαστεί αιχμάλωτος».
Τον ρώτησα αν στα 1948 και ’49 πίστευαν στη νίκη. «Μέχρι την τελευταία στιγμή» ήταν η απάντηση.
Αύγουστος 23, 2010 στις 10:13 μμ
theotherone
Ευτυχώς έχασαν. Ο ιδεαλισμός τους και η απογοήτευσή τους μπροστά στην συντριβή δεν μου είναι περισσότερο συγκινητικά από την απόγνωση των ηττούμενων στο Der Untergang. Όλοι γνωρίζουμε τί θα επακολουθούσε αν κέρδιζαν.
Αύγουστος 23, 2010 στις 10:50 μμ
kapetanios
Πάνο
οι φτερούγες, λαμβάνοντας υπόψη και το τοπίο, μπορεί(λέω) να παραπέμπουν και στα φτερά των σταυραετών (χώρια που το λέει και στην επιγραφή…)
Το μόνο σίγουρο πάντως είναι ότι πέταξαν προς την ελευθερία τους
*
theotherone
όχι και όλοι, πχ εγώ δεν γνωρίζω τί ακριβώς θα επακολουθούσε
( είναι βέβαια που δεν πείθομαι και από τους λογής λογής Λαζαρίδηδες που κυκλοφορούν στα περιξ )
Οπότε τουλάχιστον μεταξύ των δυο μας εσύ είσαι ο μόνος που ξέρει σίγουρα και ευτυχεί από την ήττα τους στον Χάρο- εύγε!
Αύγουστος 23, 2010 στις 10:53 μμ
Πάνος
Έλα τώρα, ρε κάπταιν, που ΔΕΝ ξέρεις… Πες πως είσαι πνεύμα αντιλογίας, μάλιστα, να το δεχτώ… 😉
Αύγουστος 23, 2010 στις 10:56 μμ
kapetanios
θα περιμένω τον theotherone που ξέρει καλύτερα να μου πει 😉
(ανήσυχο πνεύμα ναι, και στο βαθμό που αυτό θυμίζει αντιλογία ίσως .. )
Αύγουστος 23, 2010 στις 10:56 μμ
Ηλίας Μπουλούγαρης
Καλυβάρχη,καλησπέρα. Και σε όλους τους επισκέπτες της φιλόξενης καλύβας σου.
Τον εμφύλιο τον έζησα όντας μαθητούδι της 3ης και4ης δημοτικού,και επειδή η περιοχή που γεννήθηκα και ζούσα,ήταν απολύτως ελεγχόμενη από τον ΔΣΕ,ο δάσκαλος που είχα σε αυτές τις τάξεις,ήταν αντάρτης. Τον θυμάμαι με πολύ συγκίνηση,γιατί πάνω απ΄όλα ήταν σπουδαίος άνθρωπος και μας αγαπούσε πάρα πολύ.
Οπως ήταν επόμενο η συγκεκριμένη περίοδος,με σημάδεψε για πάντα. Κι΄
έτσι κατανοώ απολύτως αυτά που στό άρθρο σου αναφέρεις. Ετσι ήταν,η ακλόνητη πίστη στη νίκη δεν ξέρω από που πήγαζε,γι’ αυτό και τόσες πράξεις
αυτοθυσίας,ηρωισμού,αγριότητας και μίσους…
Όσο για μένα? πτωτοξάδερφος σκοτώθηκε από το ΔΣΕ, αδελφός της μάνας μου μαχητής του ΔΣΕ, .
Εύχομαι, κανένας λαός ποτέ,να μη ζήσει παρόμοιες καταστάσεις…
‘Οσο για το ΚΚΕ, κι’ όχι μόνο,το πείραμα του Σοσιαλισμού – κατά την ταπεινή μου άποψη – χάθηκε από την στιγμή που η εξουσία αφαιρέθηκε από
τα λαϊκά συμβούλια,- θυμηθείτε,η οχτωβριανή επανάσταση έγινε στη βάση
ενός και μόνο συνθήματος [ όλη η εξουσία στα σοβιέτ.].
Κι’ από ότι φαίνεται,εμπειρικά τουλάχιστον,ουδείς ειναι διατεθειμένος να
παραχωρήσει έστω και ψήγματα της εξουσίας του,κι’ έτσι μας αρέσει δεν μας
αρέσει,ζούμε σέ καθεστώς κοινοβουλευτικής δικτατορίας.
Λυπάμαι αν στεναχωρώ κάποιους, όμως αυτή είναι η γνώμη μου.
,
Αύγουστος 23, 2010 στις 11:18 μμ
theotherone
Σεμνό και ταπεινό «ανήσυχο πνεύμα», μάθε τρία πράγματα για την ιστορία του κομμουνισμού στην Ευρώπη και θα διαφωτιστείς. Όσο για την τύχη των ανήσυχων πνευμάτων εκεί όπου επικράτησαν οι… φτερωτοί άγγελοι των λαϊκών δημοκρατίων, ρίξε μια ματιά στην δίκη του Bukharin.
Αύγουστος 23, 2010 στις 11:25 μμ
theotherone
Ο Λαζαρίδης, με την ευκαιρία, ποιός είναι? Είναι κάτι σαν τον Goldstein για τα ανήσυχα πνεύματα Ελληνικής κοπής?
Αύγουστος 23, 2010 στις 11:43 μμ
δεξιος
Αυτος ειναι.
http://www.pare-dose.net/?p=3024
Αύγουστος 23, 2010 στις 11:54 μμ
Πάνος
ΟΚ, αλλά ας δούμε για το Λαζαρίδη και στην καλύβα:
https://panosz.wordpress.com/2009/03/30/civil_war-11/
Αύγουστος 24, 2010 στις 12:01 πμ
kapetanios
καλώς τον Ηλία
(και δεν στεναχωρείς κανέναν )
*
δεξιέ &Πάνο θενκς 😉
Αύγουστος 24, 2010 στις 9:21 πμ
a8lios
«Το ΚΚΕ, συνεχίζοντας το δικό του πόλεμο των μνημείων»
Τέτοιους πολέμους, να χαμε 100 την ώρα…
Αύγουστος 24, 2010 στις 10:07 πμ
Ηλίας Μπουλούγαρης
Καλημέρα σας
@kapetanios. ευχαριστώ για το καλωσόρισμα,ελπίζω κάπου κάπου να τα λέμε.
Αύγουστος 24, 2010 στις 10:40 πμ
σχολιαστης
Ηλία καλημέρα.
Το να λέμε ότι ζούμε «σέ καθεστώς κοινοβουλευτικής δικτατορίας», δεν προσβάλει κατά μια έννοια τους αγώνες που έχουν γίνει για τις ελευθερίες που έχουμε;
Αύγουστος 24, 2010 στις 11:53 πμ
Παπούλης
Καλωσόρισμα θερμό στο κυρ Ηλία…….. 😉
Η θεοθερόνη είναι προφανώς η ορμόνη που ερεθίζει τους υποδοχείς της δι υποθέσεων ιστορίας καπετάνιο μου…..
Αύγουστος 24, 2010 στις 12:05 μμ
Δύστροπη Πραγματικότητα
«Το να λέμε ότι ζούμε “σέ καθεστώς κοινοβουλευτικής δικτατορίας”, δεν προσβάλει κατά μια έννοια τους αγώνες που έχουν γίνει για τις ελευθερίες που έχουμε;»
Σχο καλημέρα.
Είναι μέσα στα πλαίσια της ελευθερίας του λόγου να λέγονται και πράματα τα οποία ενίοτε βρίσκουμε προσβλητικά. Άλλωστε εκεί έγκειται και η αξία του ελεύθερου λόγου, στην δυνατότητα που έχει κάποιος να λέει πράγματα τα οποία κάποιοι άλλοι ενδεχομένως θα βρουν ενοχλητικά, προσβλητικά, χωρίς σεβασμό, προκλητικά, ανάρμοστα κλπ.
Εαν ήταν να λέμε πράγματα τα οποία πάντα θα βρίσκαν τους πάντες σύμφωνους, πράγματα τα οποία κανέναν δεν θα προσέβαλαν/ενοχλούσαν/προκαλούσαν τότε η έννοια της ελευθερίας του λόγου θα ήταν μία έννοια χωρίς κανένα νόημα.
Καλό φθινόπωρο (αν και προμηνύεται μάλλον καυτό το φετινό…)
Αύγουστος 24, 2010 στις 12:06 μμ
Ηλίας Μπουλούγαρης
Καλημέρα σας.
Πολύ πιθανόν σχολιαστή,αλλά η απορία και το ερώτημά μου είναι, ποιά ουσιαστική εξουσία έχουν οι βουλευτές,σε ένα προσωποπαγές πρωθυπουργοκεντρικό σύστημα,αφού όλες οι εξουσίες είναι συγκεντρωμένες στον έναν άνδρα???.
Αύγουστος 24, 2010 στις 3:25 μμ
kapetanios
γεια σου ρε παπούλη- και μια καλησπέρα στον Γιάννη
( τα άλλα άστα ή μάλλον βράστα- εδω οι περισσότεροι αδυνατούν να εφαρμόσουν μια μέθοδο των τριών στην καθημερινότητα τους μπας και κάνουν λίγο την ζωή τους καλύτερη οι ιστορικές υποθέσεις τους μάραναν… )
Αύγουστος 24, 2010 στις 10:33 μμ
δεξιος
Εδω ο Λαζαριδης οπως τον εμφανιζουν στο εργο «Ο ανθρωπος με το γαρυφαλλο» που γυρισθηκε πριν δηλωσει οτι ευτυχως που ηττηθηκε.
Αύγουστος 25, 2010 στις 4:25 μμ
Σπυρίδων Α. Θεοδωρόπουλος
Ο Λεωνίδας ΚΥΡΚΟΣ για το «μετά»:
– «Κοιτάζοντας έτσι πίσω, τα 50 κάτι χρόνια πολιτικής πορείας, υπάρχει κάτι που λέτε μακάρι να μπορούσα να το ξαναζήσω, να το ξανακάνω, θα το έκανα διαφορετικά;»
– «Με έχει απασχολήσει το ερώτημα, αλλά δεν έχω βρει απάντηση. Από τη στιγμή που μπήκα μέσα στο αριστερό κίνημα ήμουνα δοσμένος σε αυτό. Δεν ήμουνα με την κριτική διάθεση που απέκτησα εκ των υστέρων, γι’ αυτό και τα όσα συζητάμε για νέους κ.τ.λ. τα ακούω βερεσέ. Ένας νέος αν δεν έχει εμπειρίες, δεν τις έχει ζήσει, δεν τις έχει βιώσει για να μπορεί να κάνει κριτικό έλεγχο, εύκολα παραδίδεται στούς εντυπωσιασμούς. Ήρθε μια στιγμή που μπορούσα να δω πολλά πράγματα από τη συμπεριφορά του Ζαχαριάδη, δεν τα είδα. Και νιώθω μια ευθύνη. Δεν ασκούσα, βέβαια, τότε καμιά απολύτως επιρροή. Ήμουν ένα στελεχάκι της βάσης, που δεν μετείχε στις πολιτικές διεργασίες, που δεν είχε την πληροφόρηση, αλλά δεν είχε και το κουράγιο να δει κατάματα τους ανθρώπους, οι οποίοι στα μάτια του παρουσιάζονταν γιγάντιοι. Και είδα ότι όλοι αυτοί, ας μην τους πω όλους, ήταν περιτρίμματα [δηλαδή σκουπίδια, καθάρματα, τιποτένιοι].
Με πιάνει τρόμος άμα σκεφτώ ότι π.χ. αν νικούσε τότε η επανάστασή μας θα είχαμε πρωθυπουργό τον Μάρκο, έναν γελοίο άνθρωπο -τον είδα από κοντά και κατάλαβα τι γελοίος άνθρωπος ήταν- θα είχαμε υπουργό Οικονομικών τον Μπαρτζώτα, θα είχαμε υπουργό της Παιδείας π.χ. τον Στρίγγο, θα είχαμε υπουργό των Εσωτερικών τον άλλον, τον ανεκδιήγητο άνθρωπο που ήρθε από την Κρήτη, τον Βλαντά, ο οποίος ήταν για την εποχή εκείνη ένας ήρωας για τη νεολαία, γραμματέας της νεολαίας κ.τ.λ. Άνθρωποι γελοίοι, χωρίς καμια παιδεία για να παίξουν έναν ουσιαστικό ρόλο, σαν αυτόν που φιλοδοξούσαν να παίξουν. Κι όμως εκείνη την εποχή, σας επαναλαμβάνω, τους έβλεπα τους ανθρώπους αυτούς σαν γίγαντες.»
(Από τη συνέντευξη του Λεωνίδα Κύρκου στον Αλέξη Παπαχελά [ ‘Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ’, 3.12.2006, σελ. 27] )
Ευχαριστώ για τη φιλοξενία.
Αύγουστος 25, 2010 στις 5:51 μμ
Πάνος
Τη συνέντευξη Κύρκου την είχαμε σχολιάσει φρέσκια φρέσκια, τότε το μακρινό 2006, στην καλύβα:
https://panosz.wordpress.com/2006/12/03/kyrkos-2/
Αύγουστος 25, 2010 στις 9:45 μμ
kapetanios
μανδαμ D
η έκπληξη που μ έκανες σήμερα με την επονήτισα την κυρα Άννα, μου γλύκανε την ψυχή (έστω κι αν έκλαψα -από μέσα μου- κι εγώ μαζί της )
θα τα ξαναπούμε σίγουρα πες της…
( συγνώμη ρε σύντροφε Λεωνίδα αλλά θαρρώ ότι σου λείπει πολύ μπόι μπροστά της )
Αύγουστος 25, 2010 στις 10:05 μμ
Σπυρίδων Α. Θεοδωρόπουλος
Πάνο:
Αν δεν κάνω λάθος, το «αρχικό» μνημείο των «τριών» τελευταίων υπερασπιστών (του «Χάρου» όπως γράφετε), που «βούτηξαν αγκαλιασμένοι στο κενό», (και το οποίο αντικαταστάθηκε πρόσφατα από αυτό με τις αγγελικές φτερούγες που εμφανίζεται στη φωτογραφία σας), δεν ήταν τοποθετημένο στο ύψωμα «Χάρος» (1627), αλλά αρκετά δυτικότερα στη θέση Σπανούρα, κοντά στον Πύργο (1761).
Για την ακριβή θέση των τοποθεσιών αυτών, δες το βιβλίο «Γράμμος. Στα βήματα του Δ.Σ.Ε.», (εκδ. ‘Σύγχρονη Εποχή’, Αθήνα 2009), σελ.96-97. Στη σελίδα 96 μάλιστα του βιβλίου αυτού,δημοσιεύεται και η φωτογραφία του συγκεκριμένου «παλιού» μνημείου, (με τη λεζάντα: «Το μνημείο στη Σπανούρα»), όπου, με λίγη προσπάθεια, μπορεί κανείς να διαβάσει: «1. ΗΛΙΑΔΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, 2. ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ ΘΑΝΟΣ, 3. ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΓΙΑΝΝΗΣ, 4. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΝΙΚΟΣ. ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΟΥΣ ΣΤΑΥΡΑΕΤΟΥΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ».
Το μνημείο αυτό, το φωτογράφισα και ο ίδιος τον περασμένο Μάιο. [Τη φωτογραφία που τράβηξα,…. ελπίζω να τη λάβετε στο προσωπικό σας e-mail]. Στο «παλιό» μνημείο, λοιπόν, εμφανίζονται 4 και όχι 3 μαχητές. Και από αυτούς, μόνο ο 4ος (Νίκος ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ) εμφανίζεται και στο καινούριο μνημείο των τριών, πλέον, και όχι των 4 «σταυραετών του Δ.Σ.Ε.» Οι άλλοι 2 (του νέου μνημείου), εμφανίζονται για πρώτη φορά. Διευκρινίζω ότι επίσης στη σελίδα 96 του παραπάνω βιβλίου, (στο κείμενο), γίνεται λόγος για 3 και όχι για 4 μαχητές.
Μπορεί μήπως κάποιος ειδήμων να (μας) ξεκαθαρίσει πόσοι και ποιοι τελικά ήταν οι «σταυραετοί του Δ.Σ.Ε.» και πού ακριβώς «πήδηξαν στο κενό»; Στο Χάρο ή στη Σπανούρα όπου και το μνημείο;
Και κάτι τελευταίο:
Με α π έ ρ α ν τ ο σεβασμό στη μνήμη όσων έδωσαν στη ζωή τους ένα τέτοιο ιδανικό-συγκλονιστικό τέλος, για λόγους ιστορικής ακριβείας και μόνον, θα ήθελα να ρωτήσω: Υπάρχει σχετική ΑΞΙΟΠΙΣΤΗ μαρτυρία συγκεκριμένου ατόμου (ποιου;) βασισμένη σε «ιδία αντίληψη» ή κάπου αλλού, για το τέλος αυτών των 3 (ή 4) ανθρώπων; Δεδομένου ότι ήταν, όπως λέγεται, οι ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ που είχαν απομείνει ζωντανοί, ποιος παρέδωσε στην ιστορική Μνήμη τα του τέλους τους; Η Κωνσταντινιά Καρυοφίλη, που -όπως γράφετε-ήταν η μόνη που επέζησε από τη μονάδα της (τραυματισμένη), δεν αναφέρει κάτι τέτοιο στο κείμενο στο οποίο παραπέμπετε. http://www.radioargos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=1735:2009-09-15-12-25-05&catid=9:2008-12-29-17-11-54&Itemid=23
Τους είδε, ίσως, ή τους άκουσε κάποιος (ποιος;) που ήταν κάπου κοντά; Ποια, τέλος πάντων, είναι η αξιόπιστη ιστορική πηγή;
Ας μη σπεύσουν τυχόν κακόπιστοι να «βγάλουν μαχαίρια». Εν τιμή, δεν υπαινίσσομαι ότι δεν έχουν έτσι τα πράγματα. Απλά ρωτάω για να μάθω, επειδή δεν μπόρεσα να εξακριβώσω ο ίδιος. Γιατί αν πράγματι υπήρξε (και δεν είναι καθόλου απίθανο να υπήρξε) τέτοιο τέλος, πρόκειται για μια απ’ τις πολύ μεγάλες στιγμές της (ως επί το πλείστον τραγικής) ιστορίας μας……
Ευχαριστώ για τη φιλοξενία.
Αύγουστος 25, 2010 στις 10:50 μμ
Πάνος
Τα ονόματα των «τριών» (και την αφήγηση της αυτοκτονίας τους) την αναφέρει ο Αχιλλέας Παπαϊωάννου στο βιβλίο του.
Η σύγχυση γύρω από τα ονόματα που αναφέρετε είναι γνωστή – κάνει λόγο γι’ αυτή ο Άγγελος Σινάνης στο βιβλίο του (έχει και φωτογραφία του παλαιού μνημείου – αν και νομίζω ότι πρόκειται για το α’ στη σειρά, ενώ εσείς έχετε φωτογραφίσει το β’ και εγώ το γ’. Από τις τρεις φωτογραφίες προκύπτουν ΤΡΙΑ διαδοχικά μνημεία, στο ίδιο σημείο. Στο γ’ δε γίνεται καμιά αναφορά σε ονόματα, αλλά το μνημείο έχει τρεις και όχι τέσσερις μορφές, συνεπώς υιοθετείται έμμεσα και πάλι η πρώτη εκδοχή – τουλάχιστον για τον αριθμό των μαχητών που αυτοκτόνησαν).
Προσωπικά δεν έχω ακούσει ή διαβάσει μαρτυρία από κάποιον αυτόπτη μάρτυρα. Υποθέτω ότι οι μοναδικοί αυτόπτες ήταν οι άντρες του τακτικού στρατού, που κατέλαβαν το Χάρο.
Απ’ ό,τι κατάλαβα πρόκειται για τον Πύργο Κοτύλης. Δε γνωρίζω αν υπάρχει άλλο ύψωμα με το όνομα Χάρος και που βρίσκεται, διαπίστωσα ωστόσο ότι οι πάντες ταυτίζουν τον Πύργο με το Χάρο (στην τοποθεσία του Πύργου). Αν διαβάζει κάποιος γνώστης ας μας τα ξεκαθαρίσει.
Αύγουστος 25, 2010 στις 11:01 μμ
kapetanios
και το παλιό μνημείο ( μια μαρμάρινη πλάκα)στον Πύργο Κοτύλης τους τρεις αναφέρει
http://www2.rizospastis.gr/story.do?id=402806&publDate=22/8/2000
Αύγουστος 25, 2010 στις 11:05 μμ
kapetanios
(και είναι ακριβώς στο ίδιο σημείο)
Αύγουστος 25, 2010 στις 11:19 μμ
Πάνος
Λοιπόν, ο Σινάνης γράφει (σελ. 161):
«Για άγνωστους λόγους αυτή η πλάκα (σημ: με τα ονόματα των τριών, που αναφέρονται στο ποστ) αντικαταστάθηκε με νεώτερη που, εκτός του Νίκου Χατζηβασιλείου αναφέρει τα ονόματα άλλων αγωνιστών που φέρονται να θυσιάστηκαν εκεί».
Συνεπώς έχουμε ΔΥΟ μνημεία (το παλιό και το πρόσφατο- πρέπει να στήθηκε πριν λίγες βδομάδες). Στο παλιό έγινε αλλαγή της πλάκας με τα ονόματα (εξ’ ου και η δική μου παραδρομή, ότι υπήρξε και τρίτο μνημείο). Επαναλαμβάνω ότι το καινούριο ΔΕΝ αναφέρει κανένα όνομα, έμμεσα όμως δέχεται ότι επρόκειτο για τρεις μαχητές και όχι τέσσερις.
Η φωτογραφία στο λινκ του «Ρ» είναι από την αρχική πλάκα (2.000 μΧ). Τα ονόματα στη δεύτερη (φωτογραφία Θεοδωρόπουλου, Μάιος 2010) είναι: Ηλιάδης, Θεοδωρίδης, Θεοδώρου και Χατζηβασιλείου.
Αύγουστος 25, 2010 στις 11:43 μμ
iconology2009
Διαβάζω τα αποσπάσματα της συνέντευξης Κύρκου και τις κρίσεις που κάνει γιά πρωταγωνιστές της εποχής, τίς σκέφτομαι και λίγο μελαγχολώ.Οι χαρακτηρισμοί του είναι σκληροί,ανελέητοι. Αλλά προσέχτε:είναι χαρακτηρισμοί που τους κάνει τώρα. ΤΩΡΑ συνειδητοποίησε το ποιόν που είχαν αυτοί οι ανθρώποι τότε. Νάναι καλά ο άνθρωπος, νάναι γερός και με ακμαίο πνεύμα αλλά σκέφτομαι ότι αφού τον έχουμε κοντά μας γιατί δεν κ΄’ανει ανάλογες κρίσεις γι’ά απολύτως ανάλογα-κατά τους σκληρούς χαρακτηρισμούς που δίνει τουλάχιστον- πρόσωπα; γιατί πάντα θα πρέπει να είναι Α-Ν-Ε-Π-Ι-Κ-Α-Ι-Ρ-Ο-Σ? Γιατί τα πρόσωπα που υμνεί στην κάθε εποχή του, θα πρέπει να περάσουν 50 χρόνια γιά να επανεκτιμήσει την κρίση του και να τους καταδικάσει-τελεσίδικα πιά;
Εκ των πραγμάτων ο Κύρκος είναι ο νονός της Δημοκρατικής Αριστεράς(?) του Κουβέλη αλλά και ο κουμπάρος του ειδυλίου του με τον ΓΑΠ. Σκέφτομαι λοιπόν ότι έχει γιά τα στερνά του το περιθώριο να κάνει μιά λάθος κρίση και να τιμά τον Παπανδρέου, τα 50-60 χρόνια γιά να διορθώσει αυτή την κρίση του θα τάχει;
Συνειδητοποιώ λοιπόν ότι ακόμα και μιά τόσο γοητευτική προσωπικότητα σαν τον Κύρκο, δεν ήταν παρά μιά μικρή και χωρίς σημασία παρουσία στο πολιτικό στίβο ακριβώς γι’αυτό: γιατί ήταν πάντα ανεπίκαιρος, γιατί πάντα βρισκόταν σε διαφορά φάσης με το βηματισμό της ιστορίας, γιατί δεν είχε επαφή με την πραγματικότητα, γιατί δεν είχε την όσφρηση και το ένστικτο της λαϊκότητας, γιατί δεν μπορούσε να μιλήσει στο λαό, γιατί μόνο συμπτωματικά και από κεκτημένη ταχύτητα λόγω προσλαμβανουσών ήταν αριστερός και τελικά ήταν πολιτικός.
Πόσο δίκιο είχε ο Ανδρέας Παπανδρέου όταν μίλησε γιά ρετιρέ της πολιτικής και εννοούσε (χωρίς να τον κατονομάσει) τον Κύρκο και πόσο δίκιο είχε ο Κύρκος, χολωμένος, να καταλάβει ότι αφορούσε αυτόν και μόνον αυτόν.
Αύγουστος 26, 2010 στις 3:28 πμ
Σπυρίδων Α. Θεοδωρόπουλος
Πάνο:
α) Αν ήξερα ότι είχατε ήδη ασχοληθεί με τη συνέντευξη τού Λεωνίδα Κύρκου, δεν θα είχα μπει στον κόπο να σας στείλω το απόσπασμά της που σας έστειλα.
Ασχέτως, πάντως, προς την -καταλυτική όπως διαπίστωσα- εις βάρος του κριτική στην «Καλύβα», φρονώ ότι η άποψή του για το τι θα γινόταν στην Ελλάδα εάν ο Δ.Σ.Ε. επικρατούσε, δεν είναι παντελώς άνευ σημασίας.
β) Για το τέλος των τριών (ή τεσσάρων), ποια ΠΗΓΗ επικαλείται ο Παπαϊωάννου;
Νομίζω ότι ο «Χάρος» δεν πρέπει να συγχέεται με τον Πύργο Κοτύλης. Ο «Χάρος» κανονικά πρέπει να είναι το -ευρισκόμενο ΒΑ της Παλαιάς Κοτύλης- φοβερό ύψωμα «1620» των σχεδιαγραμμάτων [π.χ. 16 και 24] της Ιστορίας της Δ.Ι.Σ. («Ο Ελληνικός Στρατός κατά τον Αντισυμμοριακόν Αγώνα- Η εκκαθάρισις της Ρούμελης και η πρώτη μάχη του Γράμμου» (Αθήνα 1970). Στη σελίδα 94 του βιβλίου «Γράμμος. Στα βήματα του Δ.Σ.Ε.» που μνημόνεψα παραπάνω (25/8, 10.05 μ.μ.), δημοσιεύεται σπουδαίος στρατιωτικός χάρτης της περιόδου του Εμφυλίου -από το Αρχείο του Κ.Κ.Ε., (με τα τοπωνύμια γραμμένα με λατινικά στοιχεία), στον οποίο το ύψωμα αυτό, (το «1620»), φέρει το όνομα «Khara» (και όχι «Kharo» ή «Kharos» !!). Στον εξαιρετικό χάρτη της Anavasi «Γράμος-Σμόλικας & Βόιο-Βασιλίτσα» (1:50.000), το ύψωμα αυτό πρέπει να είναι το «Ντίνα Κριθάρι» (1627), στο μέσο περίπου της διαδρομής Νέα Κοτύλη-Πύργος (Κοτύλης [1761]).
Σύμφωνα με πρόχειρο υπολογισμό μου, ο Πύργος Κοτύλης βρίσκεται περίπου 4 χιλιόμετρα δυτικά του «Χάρου». Στο μέσο περίπου της διαδρομής μεταξύ «Χάρου» και Πύργου (Κοτύλης) βρίσκεται η Σπανούρα, όπου και το μνημείο (τα 3 μνημεία). Στις παραπάνω στρατιωτικές πηγές, το συγκεκριμένο τοπωνύμιο αναφέρεται ως «Σπανούδες».
Τέλος, σε τ ο π ι κ ό «ενημερωτικό φυλλάδιο-χάρτη» της ευρύτερης περιοχής του Γράμμου, βλέπω να αναγράφεται: «Μετά τη Νέα Κοτύλη συναντάμε έναν εντυπωσιακό και απόκρημνο βράχο, ύψους πολλών δεκάδων μέτρων, τον περίφημο Χάρο της Κοτύλης ή Σπανούρα» (?). Ίσως έτσι αποκαλούν οι ντόπιοι το μέρος αυτό στις μέρες μας.
Με αυτά τα λίγα, παραδίδω τη σκυτάλη σε όποιον μπορεί να συνεισφέρει περισσότερα επί του προκειμένου…..
Ευχαριστώ για τη φιλοξενία.
Αύγουστος 26, 2010 στις 8:45 πμ
kapetanios
http://www.panoramio.com/photo/11281109
Αύγουστος 26, 2010 στις 9:42 πμ
Σπυρίδων Α. Θεοδωρόπουλος
Πάνο
Ο «Αντενάουερ» (!!), που λέει και ο «Παππούλης», έβαλε πάλι το χεράκι του…. Η φωτογραφία του μνημείου τραβήχτηκε το Μάιο του 2009 και όχι του 2010.
Ευχαριστώ.
__________ Information from ESET NOD32 Antivirus, version of virus signature database 5397 (20100825) __________
The message was checked by ESET NOD32 Antivirus.
http://www.eset.com
Αύγουστος 26, 2010 στις 9:45 πμ
demetrat
καλημέρα καπιτάνο
Η αγάπη είναι αμοιβαία… Από τώρα κάνει σκέδια γιά το πότε θα σας δει στην Πρέβεζα,(γιατί το έπιασε πως θα έρθετε..χα χα ).
Δεν άκουσες τίποτα ακόμα.Όταν με το καλό ξαναανταμώσουμε, θα σε πει ιστορίες με ονόματα και χρονολογίες που θα τις βρεις μέσα στην ιστορία.
Γιαυτό σε ξαναλέω πασά μου, … τι κουβέντα να κάνεις….
Έτσι άντε άντε φυτρώνουν φτερά στην πλάτη του καθένα;
(εχεις μέηλ )
την καλημέρα μου .
δ
Αύγουστος 26, 2010 στις 11:26 πμ
Β.Δ. Καργούδης
@dematrat: Γειά σου ρε Δήμητρα, έτσι ακριβώς που τα λες είναι μάτια μου!
«…τι κουβέντα να κάνεις..», που μιλάς για φτερά κι Αγγέλους, κι ο νους των άλλων είναι στη Φτερού..ι
Καλημέρα σε όλους…
Αύγουστος 26, 2010 στις 7:10 μμ
delta-kapa
γιατί για τη σοβαρή χώνεψη του εμφύλιου πολέμου θέλει να γίνει πολύ δουλειά ακόμη στην Ελλάδα, από τους νικητές, από αυτούς που δεν θέλαν να έχουν σχέση μ’ αυτή τη βαρβαρότητα, αλλά κι απ’ τους νικημένους που αισθάνονται ακόμη «ηθικά υπεράνω» κι έχουν κρατήσει το αμεμπτο του πάπα για τον εαυτό τους …
Αύγουστος 26, 2010 στις 7:15 μμ
σχολιαστης
αμφιβάλω αν υπήρξαν νικητές!
Σεπτεμβρίου 1, 2010 στις 6:55 μμ
Χάρος « Η καλύβα ψηλά στο βουνό « Karampas's Blog
[…] Χάρος « Η καλύβα ψηλά στο βουνό Χάρος « Η καλύβα ψηλά στο βουνό. […]
Οκτώβριος 30, 2010 στις 8:02 μμ
Πάνος
Φωτογραφικό (και όχι μόνο) για το Χάρο από το Σκύλο της Βάλια Κάλντα:
http://valiacaldadog.blogspot.com/2010/10/blog-post_30.html
*
Επί τη ευκαιρία, ξαναδιάβασα τα σχόλια του ποστ, θυμήθηκα και σχεδόν …ευθύμησα. Αντίθετα με τις 26-27 Αυγούστου 😉
Οκτώβριος 31, 2010 στις 1:46 μμ
Σκύλος της Β.Κ.
Θενκς!
Νοέμβριος 5, 2010 στις 9:33 μμ
Άγγελος Σινάνης
Πάνο, Σπύρο Α. Θεοδωρόπουλε και λοιποί φίλοι χαιρετώ απο τη δροσερή Ελάτη Τρικάλων.
Θα προσπαθήσω με αυτά που γνωρίζω να ΄΄ξεκαθαρίσω΄΄ το θέμα του μνημείου (ων)στην θέση Σπανούρα στον Χάρο της Κοτύλης.
Το 1991 δεν υπήρχε κανένα μνημείο. Το 1992 ο Νίκος Ντίνης (κοινοτάρχης του χωριού Κυψέλη τότε) μου είπε οτι «έκαναν και μνημείο στο Χάρο». Αυτό δεν επιβεβαιώθηκε στην επιτόπια επίσκεψή μου το 1996, και ούτε υπολείμματα του υπήρχαν, αν υποθέσουμε οτι κάποιοι το κακοποίησαν (όπως έγινε με τον »τάφο του Γιαννούλη και πρόσφατα με τον αδριάντα του Π. Κόκκαλη). Το πρώτο μνημείο που αντίκρυσα και φωτογράφησα (αυτό δημοσιεύω στο βιβλίο μου Γράμμος σελ 160) ήταν στις 05/Ιουνίου/2001. Σε αυτό το λιτό μνημείο αντικαταστάθηκε η μεγαλογράμματη μαρμάρινη σκαλιστή πλάκα που έγραφε σε επτά σειρές: Γράμμος – Βίτσι / 1946 – 1949 / Τιμή και Δόξα / Στους / Σταυραετούς / του / Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Η πέτρινη βάση παρέμεινε ίδια με κάποιες μικρές παρεμβάσεις τσιμεντοκονιάματος για την επανένωση των αρμών της πέτρας. Η δεύτερη μαρμάρινη πλάκα που τοποθετήθηκε στην ίδια βάση (βλ. φωτό στο βιβλίο »Γράμμος» Σύγχρονη Εποχή σελ 96) έγραφε τα τέσσερα ονόματα, μεσολαβούσε ένα κενό και συνέχιζε με τους ίδιους μεγαλογράμματους στίχους σε τέσσερις όμως σειρές: Τιμή και Δόξα στους / Σταυραετούς του / Δημοκρατικού / Στρατού Ελλάδας. Αυτή τοποθετήθηκε τον Ιούνιο του 2007 μετά το River Party του Νεστορίου, απο τη νεολαία του κόμματος που συμμετείχε στην εκδήλωση στο Νεστόριο,(πληροφορία μόνιμου κατοίκου της Ν. Κοτύλης). Το 2010 (πιθανώς πάλι τον Ιούνιο που είναι η καθιερωμένη εκδήλωση με κατάθεση στεφάνων)ξεθεμελιώθηκε το παλιό μνημείο και στη θέση του στήθηκε το νέο, χωρίς αυτή τη φορά αναφορά ονομάτων, όπως και στο πρώτο. Συνολικά λοιπόν έχουμε τρία μνημεία, το ένα (το δεύτερο)αναφέρει τα τέσσερα ονόματα.
Οι «τρεις του Χάρου» σύμφωνα με τα δύο βιβλία του Αχιλλέα Παπαιωάννου (Αχιλλέας Ιω. Παπαϊωάννου, Ο Αληθινός Γράμμος, εκδόσεις Μπίμπη Θεσσαλονίκη χ.χ. [2005] σελ 89 – 90. Του ίδιου, Η παρέλαση των γιγάντων (2008)σ.σ 61, 63, 205)είναι οι: Γιάννης Δούρος, Νίκος Χατζηβασιλείου, Θάνος Δημητρίου.
Τον Αχιλλέα Παπαιωάννου τον ρώτησα πως γνωρίζει αυτά τα ονόματα και όχι ένα τέταρτο ή πέμπτο. Μου απάντησε ώς εξής: Δεν γνωρίζω που βρήκαν αυτά τα τέσσερα ονόματα που εκτός ενός, είναι λάθος. Εγώ μαχόμουν εκεί κοντά και μάθαμε τα μαντάτα και τη θυσία των παλικαριών. Εγώ τον έζησα τον Χάρο (δεν αναφέρει Σπανούρα) και σημείωσα τα ονόματα σε χαρτί. Αυτός ο Ηλιάδης Χαράλαμπος που μου λές ότι γράφουν στην πλάκα ήταν ταγματάρχης με καταγωγή από τα χωριά του Κιλκίς τραυματίστηκε στις μάχες του Πύργου της Κοτύλης (όχι του Χάρου λοιπόν). Μετά τον τραυματισμό του, ήταν να τον αντικαταστήσει ο πολιτικός επίτροπος Ευθυμιάδης Θεόδωρος και ο Ηλιάδης να πάει στο νοσοκομείο. Αυτός (ο πολιτικός επίτροπος που ήταν σαν υποδιοικητής) δείλιασε και δεν φρόντισε για τον Ηλιάδη που ξεψύχησε από αιμορραγία. Αυτά μου είπε (και δημοσιεύω εδώ για πρώτη φορά) ο Αχιλλέας Παπαϊωάννου σε τηλεφωνική επικοινωνία 17/12/09, ω21:25.
Πιστεύω οτι πρέπει να εμπιστευτούμε τη μαρτυρία του Παπαιωάννου, όταν μάλιστα κανένας άλλος μαχητής – μαχήτρια του Δ.Σ.Ε. δεν έχει εκφέρει άλλη άποψη.
Στην τοποθεσία τώρα.
Σύμφωνα με τον χάρτη της Ανάβασης αλλά και μαρτυρίες ντόπιων η θέση που βρισκόταν και βρίσκεται το μνημείο λέγεται Σπανούρα. Αυτή η θέση είναι ταυτόσημη με τον »Χάρο». Η θέση »Πύργος» (όπου παρατηρητήριο – πυροφυλάκιο) δεν πρέπει να συγχέεται με την Σπανούρα ή τον Χάρο. Αν π.χ. μηδενίσουμε τον χιλιομετρητή μας στο μνημείο στη Σπανούρα, έχουμε την εξής χιλιομέτρηση. 250μ. κεντρικός δρόμος, δεξιά προς Κοτύλη, αριστερά προς Πύργο και Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης. Εμείς πάμε προς Πύργο. 850μ. δεξιά μπλέ πινακίδα με λευκή λαδομπογιά και χωματόδρομος προς Πύργο, ευθεία Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης. Εμείς πάμε προς Πύργο. 1850μ. θέση Πύργος όπου παρατηρητήριο – πυροφυλάκιο στα 1761μ. υψόμετρο. Βλέπουμε δηλαδή οτι το μνημείο στη θέση Σπανούρα απέχει 1850μ. απο τη θέση Πύργος.
Ευχαριστώ για το χρόνο σας. Πιστεύω να βοήθησα ώστε να λυθούν κάποιες απορίες.
Άγγελος
Νοέμβριος 6, 2010 στις 1:31 πμ
Πάνος
Ευχαριστούμε!
Νοέμβριος 6, 2010 στις 8:53 μμ
Σπυρίδων Α. Θεοδωρόπουλος
Αγαπητέ κ. Σινάνη
Νομίζω ότι η ταύτιση της Σπανούρας με το Χάρο είναι λάθος!
1.- Στις σελίδες 96-97 (διάγραμμα – χάρτης) του προσεγμένου βιβλίου – οδηγού «Γράμμος. Στα βήματα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας», (‘Σύγχρονη Εποχή’ 2009), το ύψωμα Χάρος (1627μ.) διαφοροποιείται σαφέστατα από τη Σπανούρα (όπου και το μνημείο). Ακριβέστερα, η Σπανούρα βρίσκεται στο μέσον περίπου της απόστασης μεταξύ Χάρου και Πύργου Κοτύλης.
2.- Όπως ξανάγραψα παραπάνω, στη σελ. 94 του ίδιου βιβλίου δημοσιεύεται εξαιρετικός στρατιωτικός χάρτης της περιόδου του Εμφυλίου – από το αρχείο του ΚΚΕ, στον οποίο το ύψωμα αυτό (το ‘1620’ της Δ. Ι. Στρατού) φέρει το όνομα Khara (1620μ.) και όχι Kharo ή Kharos! Στον ίδιο χάρτη, οι Σπανούδες (Spanoudhes) [Σπανούρες] εμφανίζονται κανονικά στο μέσο της απόστασης μεταξύ Χάρου και Πύργου (Pirgos, 1758μ).
3.- Στο χάρτη της ‘Ανάβασης’ ο Χάρος πρέπει να είναι το Ντίνα Κριθάρι (1627μ).
Νομίζω ότι τα στοιχεία αυτά είναι αμάχητα.
Αν σ ή μ ε ρ α οι ντόπιοι έχουν ταυτίσει (από άγνοια) το Χάρο με τη Σπανούρα, αυτό είναι άλλο ζήτημα.
Να είστε καλά!
Νοέμβριος 7, 2010 στις 1:42 μμ
Άγγελος Σινάνης
Αγαπητέ Σπύρο Α. Θεοδωρόπουλε χαιρετώ απο την ηλιόλουστη Ελάτη Τρικάλων,
Είναι καλό να ασχολούμαστε με παλιότερες χαρτογραφήσεις, τότε που πιθανόν να υπήρχαν καλύτερα ενημερωμένοι ντόπιοι που γνώριζαν ασφαλώς, όχι μόνο τα τοπωνύμια, αλλά και ποιά περιοχή – τοποθεσία ανταποκρινόταν σε αυτά. Είναι εξίσου βέβαιο όμως οτι τα επίσημα τοπωνύμια που πολύτομου έργου του ΓΕΣ / ΔΙΣ βρίθουν λαθών όχι μόνο στις ονομασίες αλλά και στις τοποθεσίες που αυτές παραπέμπουν.
Εμείς σαν ερευνητές πρέπει να γνωρίζουμε να »διαβάζουμε» έναν χάρτη. Και ο προαναφερθείς στρατιωτικός, με εξαίρεση τα υψόμετρα και παρά τα »χρονάκια» του, είναι πράγματι αξιόπιστος. Βλέπουμε λοιπόν την ονομασία Khara (= Χάρος, σήμερα) στην βάση του βραχώδους σχηματισμού (σχεδόν δίπλα απο την παλιά Κοτύλη) και όχι στο ανώτερο »φρύδι» της αρχής του γκρεμού, στην τοποθεσία σπανούρες δηλαδή. Σπανούρες ονομάζονται γιατί πράγματι ακόμα και σήμερα, λόγω υψομέτρου και της έκθεσης στα καιρικά φαινόμενα, δεν φυτρώνει τίποτε μεγαλύτερο απο το γρασίδι, τα αγριολούλουδα και το βότανο ταραξάκο. Οι Σπανούρες λοιπόν, είναι το ψηλότερο σημείο του »Χάρου» και η παλιά Κοτύλη το χαμηλότερο. όποιο και να διαλέξουμε στην απεικόνηση για να εκφράσουμε την τοποθεσία, »Χάρο» θα τον ονομάσουμε.
Όσον αφορά την κορφή Ντίνα Κριθάρι (1620μ. υψ.) στον παλιό στρατιωτικό χάρτη (1627μ. υψ. στον χάρτη της Ανάβασης), δίπλα απο την ονομασία Khara (= Χάρος, σήμερα) αυτό ακριβώς (η γειτνίαση δηλαδή του τοπωνυμίου με το υψόμετρο), αποδεικνείει τον ισχυρισμό μου ότι αναφέρεται στην βάση του σχηματισμού, και όχι στην κορφή απο όπου έπεσαν οι τρείς μαχητές του Δ.Σ.Ε. (νεαροί αγωνιστές, Επονίτες).
Δεύτερη παρατήρηση για την κορφή Ντίνα Κρίθάρι είναι οτι βρίσκεται στο ανατολικότερο τμήμα του σχηματισμού του Χάρου, και δεν θα μπορούσε να έχει σχέση με τη θέση Σπανούρα (που βρίσκεται αρκετά δυτικότερα), απο όπου έπεσαν οι τρείς μαχητές.
Η τρίτη παρατήρηση αφορά την ανανέωση του χάρτη απο την Ανάβαση (έκδοση Οκτ.2010), όπου κάτω απο το τοπωνύμια της Σπανούρας, στο »φρύδι» (στο ανώτερο σημείο του γκρεμού δηλαδή) τοποθετεί το τοπωνύμιο Χάρος.
Κλείνοντας, θάθελα να παρατηρήσω και κάτι που δίνει εντελώς διαφορετική άποψη για την σημερινή ονομασία Χάρος. Όπως είδαμε στον στρατιωτικό χάρτη η τοποθεσία αναφέρεται σαν Khara. όμως ο χάρτης τυπώθηκε πολύ πριν τη θυσία των μαχητών. Τί έχουμε εδώ λοιπόν; Έχουμε το εξής παράδοξο. Khara στην παλαιοσλαβική, σλαβική σημαίνει καλός – έξοχος – υπέροχος και στη ρωσική Kharaso (=καλά). Πράγματι όποιος βρεθεί στο σημείο δεν μπορεί παρά να μείνει έκπληκτος απο την ωραιότητα του τοπίου, του καλού, έξοχου και ασφαλώς υπέροχου θεάματος.
Οι ντόπιοι, πιθανόν το γνώριζαν και τότε, ίσως να έλεγαν έλεγαν Khara (=Xάρα – Χαρά, υπέροχα κ.τλ.). Μετά το περιστατικό αυτη η ονομασία έγινε ίσως απο τους ντόπιους, ίσως πάλι απο κάποιους στρατιωτικούς που είχαν στα χέρια τους τον χάρτη, Χάρος.
Χαιρετώ,
Άγγελος
Νοέμβριος 7, 2010 στις 5:01 μμ
Σπυρίδων Α. Θεοδωρόπουλος
@ Άγγελος Σινάνης
Αγαπητέ κ. Σινάνη
Πριν το πάρω απόφαση ότι δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε, κάνω μια τελευταία προσπάθεια.
1) Ας αφήσουμε στην άκρη τους χάρτες της Δ. Ι. Σ. [από την ‘αναξιοπιστία’ των οποίων προσπαθείτε να πιαστείτε για να στηρίξετε τη λαθεμένη κατά τη γνώμη μου θέση σας ότι Χάρος και Σπανούρα ταυτίζονταν], και ας επικεντρωθούμε στο στρατιωτικό χάρτη της σελ. 94 του βιβλίου – οδηγού «Γράμμος. Στα βήματα του ΔΣΕ».
Είναι εξαιρετικός στρατιωτικός χάρτης της περιόδου του Εμφυλίου, από τα αρχεία του ΚΚΕ.
Στον χάρτη αυτόν, επαναλαμβάνω, Χάρος (Khara) και Σπανούδες (Spanoudhes) [Σπανούδα ή Σπανούδες και Σπανούρα ή Σπανούρες] διαφοροποιούνται σαφέστατα! Οι Σπανούδες [Σπανούρα] (όπου και το μνημείο) εμφανίζονται στο μέσον περίπου της απόστασης μεταξύ Χάρου και Πύργου (Κοτύλης) [1758μ].
Είναι τουλάχιστο αστείο να ισχυρίζεστε ότι στον χάρτη αυτόν η ονομασία Khara («Χάρος») εμφανίζεται «στη βάση του βραχώδους σχηματισμού» κλπ., ενώ είναι ο λ ο φ ά ν ε ρ ο ότι η ονομασία αυτή (συνοδευόμενη από το υψόμετρο [1620] και το γνωστό ‘τριγωνάκι’), αναφέρεται στην κ ο ρ υ φ ή του!
Αν οι Σπανούδες [Σπανούρα] ήταν ‘το ψηλότερο σημείο’ του σχηματισμού, το τριγωνάκι και το υψόμετρο θα ήταν στις Σπανούδες και όχι στο Χάρο.
2) Σε χάρτη των σελ. 96-97 του ιδίου ως άνω βιβλίου (το οποίο -σημειωθήτω- είναι ‘ημιεπίσημη’ έκδοση του ΚΚΕ), ο οποίος έχει παραχθεί με το πρόγραμμα TOPONAVIGATOR της ΑΝΑΒΑΣΗΣ, η Σπανούρα εμφανίζεται και πάλι στο μέσο περίπου της απόστασης μεταξύ Χάρου (1627μ) και Πύργου (Κοτύλης) [1761μ].
3) Στη σελ. 92 του ιδίου βιβλίου, εμφανίζεται φωτογραφία του υψώματος Χάρος. Ο Χάρος της φωτογραφίας αυτής, δεν έχει κ α μ ί α απολύτως σχέση με τις πασίγνωστες φωτογραφίες (με το φοβερό γκρεμό) του φερόμενου ως Χάρου οι οποίες όμως είναι στην πραγματικότητα φωτογραφίες της Σπανούρας!!!
4) Είναι βέβαιο ότι το ΚΚΕ ξέρει καλύτερα από μας πού είναι ο Χάρος και πού η Σπανούρα. Ξέρει επίσης πολύ καλά ότι οι 3 (ή 4) ηρωϊκοί μαχητές του αυτοκτόνησαν ( αν η μαρτυρία Παπαϊωάννου ευσταθεί) στη Σπανούρα και όχι στο Χάρο.
5) Η βαρύγδουπη ονομασία ‘Χάρος’ είναι προφανές ότι «δένει» πολύ καλύτερα (απ’ ό,τι η πεζή ονομασία Σπανούρα) με τον πραγματικό ή θρυλούμενο θάνατο των τριών (ή των τεσσάρων).
Το μνημείο και οι τιμές είναι πιθανό να συνετέλεσαν ώστε με τα χρόνια οι ντόπιοι (και όχι μόνον αυτοί) να χρησιμοποιούν για την περιοχή Σπανούρα και το όνομα Χάρος. Και η ΑΝΑΒΑΣΗ, (στην τελευταία έκδοσή της -την οποία δεν έχω δει) απλώς πιστοποιεί την α λ λ α γ ή αυτή.-
Χαίρετε!
Δεκέμβριος 25, 2015 στις 9:37 πμ
Θανάσης
χωρίς διάθεση αντιπαράθεσης, καταθέτω μόνο ότι από τα επιτόπου συγκέντρωσα σε ανύποπτη εποχή: Χάρο ονόμαζαν οι ντόπιοι το πέρασμα ανάμεσα στη Σπανούρα και το 1627 (Γκουρούσια). Εκεί υπήρχε απόκρυμνο μονοπάτι απ το οποίο περνούσαν απ την Κοτύλη προς Νεστόριο. Χάρος από το θανατηφόρο του περάσματος. Εμεινε να λέγεται όλη η περιοχή χάρος και πέρασε έτσι στον αυστριακό χάρτη για τον οποίο γίνεται αναφορά. Η σωστή ονομασία των υψωμάτων είναι Γκουρούσια, Σπανούρα, Πύργος. Η ανάβαση χρησιμοποιεί τα ονόματα που δίνει η ΓΥΣ η οποία με τη σειρά της έχει κάνει αρκετές αυθαιρεσίες. Οι τρείς έπεσαν στο γκρεμό στις μάχες του 47 και η επίσημη αναφορά από το επιτελείο έγινε σε τεύχος του περιοδικού Δημοκρατικός Στρατός που κυκλοφορούσε τότε (δεν τόχω εύκαιρο τώρα). Οι μετέπειτα αναφορές για το 48 ανακατεύουν διαφορετικές μνήμες. Πράγματι υπήρχε μπερδεμα με το 3 ή 4 ονόματα καθώς υπήρχε άποψη να μπεί και το όνομα του αξιωματικού που τραυματίστηκε εκεί αλλά δεν πέθανε εκεί.
Δεκέμβριος 25, 2015 στις 1:09 μμ
Πάνος
Θανάση,
ευχαριστώ για το σχόλιο. Καλές γιορτές!
Ιανουαρίου 12, 2017 στις 12:12 πμ
Χάρος | Σημειώσεις για τον Εμφύλιο
[…] Πηγή: Χάρος | Η καλύβα ψηλά στο βουνό […]