Αυτό αφήνει να εννοηθεί η Χριστίνα Ταχιάου*. Για την «πράσινη ενέργεια» έχουμε συζητήσει πολλές φορές στην καλύβα – και πριν και μετά τον ΓΑΠ. Ανεξαρτήτως της γκαντεμιάς του οποίου, πρόκειται για πολύ σοβαρό θέμα και πολύ μεγάλη μπίζνα, ταυτόχρονα.

5Ήταν από τις περιπτώσεις που θα πήγαινα βρέξει-χιονίσει, με τα πόδια, με οτοστόπ, χωρίς φράγκο, πεινασμένη, διψασμένη κ.λπ. Ήμουν προσκεκλημένη -ως δημοσιογράφος- στη Διεθνή Συνδιάσκεψη για την Ενέργεια, που πραγματοποιήθηκε στις 26 και 27 Μαρτίου στο Βερολίνο, στο Υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας. Οικοδεσπότης ο Στάινμαγερ, από κοντά στη διοργάνωση και ο Γκάμπριελ και επίσημος ομιλητής ο οικονομολόγος Τζέρεμι Ρίφκιν.

Ο Τζέρεμι Ρίφκιν! Τον διαβάζω τον τελευταίο καιρό και σκέφτομαι συνεχώς το όραμά του: την Τρίτη Βιομηχανική Επανάσταση, κατά την οποία εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι θα παράγουν τη δική τους πράσινη ενέργεια από γεωθερμία, ήλιο, αέρα, νερό, κύμα και, μέσα ενός «ενεργειακού ίντερνετ» θα τη μοιράζονται μεταξύ τους, ενώ τα οχήματα θα αντικατασταθούν από «πράσινα». Με αυτόν τον τρόπο, εκτός του ότι θα σωθεί ο πλανήτης, θα δημιουργηθούν εκατομμύρια θέσεις εργασίας, ενώ θα ανεξαρτητοποιηθούμε (εμείς οι πολίτες-παραγωγοί ενέργειας) από τους υδρογονάνθρακες ή την πυρηνική ενέργεια.

Ομολογώ ότι δεν θα στεκόμουν, από μόνη μου, στο όραμα του Ρίφκιν, καθώς θα μου φαινόταν τελείως απραγματοποίητο, εάν δεν γνώριζα ότι ο Αμερικανός οικονομολόγος διατελεί, εδώ και χρόνια, σύμβουλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και της γερμανικής κυβέρνησης και ειδικά της Καγκελαρίου Μέρκελ, προωθώντας την Τρίτη Βιομηχανική Επανάσταση. «Μπας και γίνεται;» ήταν το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα όταν το είχα πρωτοακούσει.

Δεν θα έχανα, λοιπόν, την ευκαιρία να τον συναντήσω από κοντά. Έτσι, πήγα στο Βερολίνο για τη Συνδιάσκεψη, καλύπτοντας η ίδια όλα τα έξοδα. Το απόγευμα της 25ης Μαρτίου δέχτηκα πρόσκληση για ένα πολύ κλειστό press briefing από τον τον ίδιο τον Τζέρεμι Ρίφκιν. Μετά το briefing, πλησίασα τον πολύ μικροκαμωμένο αλλά με πολύ ισχυρή προσωπικότητα στοχαστή και του συστήθηκα. Μόλις άκουσε από πού και τι είμαι, άφησε να του ξεφύγει ένας αναστεναγμός, κάτι σαν το «My, oh my» στο «Song to say goodbye» των Placebo. Με κοίταξε με το ύφος της συμπάθειας που θα έδειχνε εάν του αποκάλυπτα ότι βρήκα στον δρόμο το λαχείο που κέρδισε τον πρώτο λαχνό αλλά το ξέχασα μέσα στο τζιν που έπλυνα για πρώτη φορά μετά από χρόνια. «My, oh my», είπε ο Ρίφκιν, «είχαμε κάνει τόσο καλή δουλειά με τον Παπανδρέου!» Είναι αλήθεια, ο Γιώργος Παπανδρέου είχε κάνει προσπάθειες με τον Τζέρεμι Ρίφκιν για να κάνει την Ελλάδα προπύργιο της Τρίτης Βιομηχανικής Επανάστασης  αλλά ήταν λάθος εποχή, λάθος timing, λάθος άνθρωπος, λάθος άνθρωποι, λάθος λόγος, λάθος λόγοι.

Με ξανακοίταξε με αυτό το μίγμα συμπάθειας και συμπόνιας: «Μα γιατί; Είναι τόσο εύκολο, είστε ιδανικοί! Έχετε τα πάντα, ήλιο, αέρα, γεωθερμία, νερά… Και λεφτά έχετε, από την Ευρωπαϊκή Ένωση!» Μιλήσαμε λίγο ακόμη, και διηγώντας τα να κλαις, να φανταστεί κανείς ότι δεν υπήρξα ποτέ παπανδρεϊκή για κανέναν Παπανδρέου, αλλά η τόσο συκοφαντημένη πράσινη ανάπτυξη του Γιώργου ήταν παρούσα με αγάπη, λύπη και νοσταλγία -λες και ήταν η φίλη που πέθανε νωρίς- στη συζήτησή μου με τον Τζέρεμι Ρίφκιν. Ανταλλάξαμε στοιχεία επικοινωνίας και ξανασυναντηθήκαμε την επομένη, στον χώρο της Συνδιάσκεψης.

Εκεί, στους εκπληκτικούς χώρους του μεγαλοπρεπούς Υπουργείου Εξωτερικών, περίπου 900 άτομα από 50 χώρες παρακολουθήσαμε εκπροσώπους κυβερνήσεων, επιστήμονες και ειδικούς να μιλούν για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Φυσικά, η Γερμανία ανακινεί και συντηρεί τον σχετικό διάλογο επειδή διαθέτει την ανάλογη βιομηχανία. Αλλά δεν νομίζω να υπάρχει λογικός άνθρωπος ο οποίος να διαφωνεί στην ανάγκη ανεξαρτητοποίησης από τις συμβατικές μορφές ενέργειας και ανάπτυξης των ΑΠΕ. (Αλλά πάλι, δεν παίρνω και όρκο…)

Ο Γερμανός Υπουργός Εξωτερικών, Φρανκ Βάλτερ Στάινμαγερ, τόνισε τη σημασία της συνεισφοράς των Γερμανών στη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια ως ανάλογης με τη μετάβαση του ανθρώπου στο φεγγάρι. Ο Υπουργός των Οικονομικών και Αντικαγκελάριος, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, χαρακτήρισε την πυρηνική ενέργεια ως την «πιο γελοία οικονομικά επένδυση» και δήλωσε πολύ υπερήφανος για τις 300.000 νέες θέσεις εργασίας που έχουν φέρει οι ΑΠΕ στη χώρα. Ο εκπρόσωπος της Siemens κάλεσε τους πολιτικούς να αφήσουν τη βιομηχανία να σχεδιάσει το μέλλον της παραγωγής και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας.

Οι Νορβηγοί έβαλαν τα γυαλιά σε όλους: «Έχουμε το 99% της συνολικής κατανάλωσής μας από ΑΠΕ και το μεγάλο στοίχημα είναι να το κάνουμε 100%». Οι Σουηδοί δεν αισθάνονται και πολύ καλά με το 50% τους από πυρηνική ενέργεια και προσπαθούν να κάνουν συνολική μετάβαση σε πράσινη. Οι Ρουμάνοι ξέρουν ότι αν δεν γίνουν επενδύσεις, δεν θα μπορέσουν να προχωρήσουν. Οι Κουβεϊτιανοί, αν και ήταν οι πρώτοι «πράσινοι» της περιοχής τους, δεν πήγαν πολύ καλά αλλά ξέρουν ότι το μέλλον είναι εκεί, γι’ αυτό προσπαθούν να πείσουν τους επενδυτές ότι πρόκειται περί επικερδούς επένδυσης. Οι Σλοβένοι -είναι και ήρεμοι άνθρωποι- επειδή έχουν πολλά ποτάμια που μοιράζονται με γείτονες, βλέπουν την υδροηλεκτρική ενέργεια σαν μια ευκαιρία για καλές διπλωματικές σχέσεις. Οι Κινέζοι ελπίζουν ότι ως το 2020 θα μπορέσουν, εκμεταλλευόμενοι τις ΑΠΕ που παράγουν ενέργεια από τον ήλιο και τον άνεμο στις ερήμους τους, να ελαφρώσουν τον αριθμό των 170.000.000 ανθρώπων που ζουν στο κατώφλι της φτώχειας. Οι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων το είπαν ξεκάθαρα: «Παίδες, αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να σας ανταγωνιστούμε, αλλά κατά το 2030 θα έχουμε το 70% μας από πράσινη ενέργεια». Η Χιλή και η Βραζιλία είναι οι επόμενοι μεγάλοι παίκτες στην ενέργεια στη Λατινική Αμερική ενώ οι Τσέχοι ευχαριστούν τους Γερμανούς, και ιδίως τον Γκέρχαρντ Σρέντερ, επειδή τους βοήθησαν να απαλλαγούν από την εξάρτηση που είχαν, ενεργειακά, από την Ουκρανία.

Η Ελλάδα δεν ήταν πουθενά, σε επίπεδο συμμετοχής στη Συνδιάσκεψη, ενώ δεν βρήκα και καρέκλες κρατημένες για ελληνική αντιπροσωπεία (ναι, τις έψαξα μία-μία πριν την έναρξη). Συνάντησα (ως παρατηρητές) τον μηχανολόγο-μηχανικό καθηγητή του ΑΠΘ Νίκο Μουσιόπουλο και τον διευθυντή Διεθνών Σχέσεων της Βουλής Μιλτιάδη Μακρυγιάννη, ο οποίος παρέστη με την ιδιότητά του ως αναπληρωτής ΓΓ του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου.

Στο τέλος της Συνδιάσκεψης κι αφού είχε ξεκαθαρίσει το ζήτημα ότι ο ιδιωτικός τομέας πρέπει να είναι ο δυναμικός, σε συνεργασία με τις κυβερνήσεις, παίκτης στην πράσινη ενέργεια και το ότι απαιτείται marketing προκειμένου να πειστούν οι επενδυτές ότι η πράσινη ενέργεια είναι επικερδής, ο δημοσιογράφος που εκφωνούσε τα συμπεράσματα είπε τη μαγική λέξη: «Να πειστούν ότι (η πράσινη ενέργεια) είναι οικονομικά σέξι!» Και ανέφερε το παράδειγμα ενός παλαιού δημάρχου του Βερολίνου ο οποίος έλεγε «η πόλη μας είναι φτωχή, αλλά σέξι!» Πλέον, βέβαια, το Βερολίνο είναι σέξι, αλλά όχι φτωχό.

Κι η Ελλάδα είναι σέξι! Τουλάχιστον αυτό είναι που λέμε, αυτό μας λένε και οι άλλοι. Όποιο έντυπο και ν’ ανοίξουμε, η σέξι Ελλάδα είναι μέσα. Λες στο εξωτερικό ότι είσαι από την Ελλάδα και γίνεσαι το επίκεντρο της προσοχής. Όλοι έχουν κάτι να πουν για την Ελλάδα, μια ανάμνηση από διακοπές, έναν καλοκαιρινό έρωτα, ένα «gia sou!», ένα στίχο τραγουδιού να τραγουδήσουν, ένα τζατζίκι να νοσταλγήσουν, κι αφού γνωριστείς καλύτερα πέφτει κι η ερώτηση: «Και τώρα πες μας, τι γνώμη έχεις για τον Βαρουφάκη και τι θα κάνετε, θα φύγετε από τη ευρωζώνη; Εμείς θέλουμε να μείνετε…»

Αυτό θα πει να είσαι σέξι. Και πτωχός, ταυτόχρονα…

*Η Χριστίνα Ταχιάου είναι βουλευτής με το Ποτάμι

Πτωχοί αλλά σέξι | ΕΝΕΡΓΕΙΑ | Protagon.